Kamica żółciowa Flashcards

1
Q

Jakie kamienie najczęściej?

A

Z cholesterolu
(w DŻ)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wskazania do cholecystektomii

A

Objawowa kamica

Powikłania kamicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Epidemiologia

A

M< K (1:4)

częstość wzrasta z wiekiem

Kamica PŻ –> 3-16% kam przewodowa

Kamica przew –> 95% kamica PŻ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Czynniki ryzyka - kamica Cholesterolowa

A

90-95%

K
>40 lat
genetyka

Otyłość
Cukrzyca
Mukowiscydoza
hiperTG

Estrogeny, doustna antykoncepcja
Analogi somatostatyny, fibraty

Głodzenie/ szybki spadek kg

Całkowite żywienie pozajelitowe

Dieta ubogobłonnikowa

Niska akt fiz

Uszkodzenie RK

Ciąża

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Etiologia -kamienie Barwnikowe

A

anemia hemolityczna

Marskość wątroby

Ch L-Cr

Długotrwałe żywienie pozajelitowe

gł Afryka i Azja

w Europie <10%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Objawy- Kamica PŻ

A

Najczęściej bezobjawowa - 80%

*Kolka żółciowa
*Ostry ból w podżebrzu prawym/nadbrzuszu środkowym
^promieniujący do prawej łopatki i/lub barku
^ najczęściej 0,5-5h
^najczęściej po posiłku obfitym w tłuszcze
(też wysiłek fiz, emocje, potrząsanie)
^nawraca od kilku dni do kilku msc
*Nudności, wymioty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Powikłania -Kamicy PŻ

A

Ostre zap Pęch żółciowego - najczęstsze

Przewlekłe zap Pęch żółciowego

Ostre zap DŻ

Kamica przewodowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Badanie przedmiotowe

A

bolesność palpacyjna w prawym nadbrzuszu

dodatni objaw Chełmońskiego
dodatni objaw Murphy’ego - raczej zap PŻ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Objawy - Kamica przewodowa

A

Bezobjawowa TYLKO 5-12%

*Przedłużający ból w prawym nadbrzuszu > 30 min (zwykle dłużej niż kolka żółciowa)

*Żółtaczka

*N,W

Pojawiają się gdy dojdzie do zablokowania odpływu żółci na poziomie zwierzacza Oddiego lub PŻW

–> Cholestaza zew-wątrobowa
(świąd , żółtaczka, ciemny kolor moczu, odbarwione stolce)

[Podejrzewaj też po usunięciu PŻ –> nawrót bólu i żółtaczka)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Powikłania - Kamica przewodowa

A

OZT

Zap DŻ

Nawrotowa kolka żółciowa

Wtórna marskość żółciowa wątroby

Przetoki żółciowo-jelitowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Badania laboratoryjne

A

Bezobjawowa Kamica PŻ - brak zmian

Kamica przewodowa - wzrost AST i ALT
jezeli niedrozność DŻ wzrost ALP i GGTP i bilirubiny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Diagnostyka- obrazowa Kamicy PŻ

A

USG - podstawa
*skuteczność >95%
*złóg- hiperechogenny z cieniem akustyczny, przemieszcza się przy zmianie pozycji ciała

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Diagnostyka- obrazowa Kamica przewodowa

A

USG - zalecana metoda
*nie zawsze widoczny złóg
*może być poszerzenie dróg powyżej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Badania obrazowe - EUS

A

wyższa czułość niż inne badania
w wykrywaniu złogów w DŻ, zwłaszcza <5mm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Kiedy ECPW

A

OZT na tle kamicy

Podejrzenie kamicy żółciowej w OZDŻ

Żółtaczka Mechaniczna

(inwazyjne - wybieraj jako lecznicze)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ostre zap pęch żół

A

*10% bez kamicy
*E. Coli. Klebsiella aerogenes, Enterococcus faecalis
*podjerzewaj gdy kolka żółciowa >5h + n,w + gorączka+ dreszcze+ tachykardia i tachypnoe
*USG
(TK gdy niekamicze i powikłania)

Powikłania
*ropniak
*martwica/zgorzel/perforacja
*ropień wątroby
*Z. Mirizziego

Leczenie
*przeciwbólowe
*rozkurczowe
*dieta
*nawadnianie
*szerokospektralna antybiotykoterapia empiryczna (ciprofloksacyna + metronidazol, amoksy z kwasem klawulonowym)

Wykonaj cholecystektomie
*w ciągu 72h
(jeśli się nie da to po 6 tyg)

17
Q

Przew zap Pęch Żół

A

*może pęch porcelanowy (zwapnienie)
*gł ból
*uczucie pełności
*wzdęcie, odbijanie, nudności, epizody kolki

18
Q

Wodniak

A

Powiększony PŻ
* wypełniony treścią wodno-śluzowy
*przez zatkanie przewodu pęch i upośledzenia odpływu żółci

19
Q

Ostre zapalenie DŻ

A

przyczyny
*nowotwór, PSC, operacja –> zatkanie / zwężenie DŻ

Triada Charcota (25-72%)
*kolka żółciowa >=80%
*gorączka i dreszcze 90%
*żółtaczka 60-70%

Pentada Reynoldsa
+ wstrząs
+splątanie

Leczenie
*przeciwbólowe
*rozkurczowe
*dieta
*nawadnianie
*szerokospektralna antybiotykoterapia empiryczna (ciprofloksacyna + metronidazol)

ECPW ze sfinkterotomią jeżeli kamica (optymalnie 24h) + ew proteza DŻ

w ciągu 72h cholecystektomia

(gdy brak skut albo niemożliwe –> drenaż przezskórny)

20
Q

Różnicowanie - kolka nerkowa prawostronna

A

-ból okolica lędźwiowa
*promieniuje do
^okolicy nadłonowej
^spojenia łonowego
^zew narządów płciowych
^wew pow ud

-parcie na mocz

-krwiomocz

-dodatni goldflam

USG, RTG –> TK (bez kontrastu) najlepsze badanie

21
Q

Różnicowanie -Perforacja wrzodu trawiennego

A

-ból nagły, silny, PRZESZYWAJĄCY
*nadbrzusze

-obj otrzewnowe rozlane

-RTG –> powietrze pod kopułami przepony

22
Q

Różnicowanie - niedrożność mech jelit

A

Różna lokalizacja

-ból kolkowy

-wzdęcia
-n,w

-zatrzymanie oddawania gazów i stolca

-wysokie tony perystaltyczne

-RTG –> poziom płynów

-USG

23
Q

Różnicowanie - OZT

A

-ból stały, OPASUJĄCY
*promieniuje do
^klp
^kręgosłupa

-n,w –> nie przynoszą ulgi

-żółtaczka
-objawy skórne (C, G-T, L)

-wzrost amylazy i lipazy

-USG

24
Q

Różnicowanie - PZT

A

może bezbólowo

-ból
*stały lub okresowy
*różne nasilenie

-obj zaburzenia trawienia i wchłaniania
*biegunka tłuszczowa
*niedożywienie

-USG

-TK –> najlepsze badanie do zobrazowania zwapnien

25
Q

Różnicowanie - OZWR

A

-ból początkowo w okolicy pępka potem w dolnym prawym kwadrancie

-brak łaknienia
-n,w

-objaw blumberga

-USG, TK

26
Q

Różnicowanie - Zawał

A

najczęściej ściany dolnej

duszność

n,w

EKG
Troponiny

27
Q

Leczenie - leki

A

Przeciwbólowe
*NLPZ (Ketoprofen, diklofenak) i.m.
[może zmniejszyć ryzyko OZPŻ]
*Paracetamol ( gdy nie można NLPZ)
*Opioidy
^Petydyna - cholinolityczna, spazmolityczna, silnie uzależnia
^buprenorfina
[nie MORFINA –> skurcz zwieracza Oddiego]

Leki rozkurczające
*drotaweryna
*hioscyna + paracetamol / metamizol
*papaweryna (uwaga na serce)

28
Q

Czy stosować kwas Ursodeoksycholowy?

A

Nie zaleca się stosowania go w leczeniu kamicy żółciowej ze względu na dużą częstość nawrotów;

można go natomiast stosować w niektórych sytuacjach profilaktycznie (podczas szybkiej utraty masy ciała, np. po operacji bariatrycznej, aż do ustabilizowania masy ciała).

przyjmowany p.o. może powodować rozpuszczenie kamieni żółciowych (najlepsze wyniki u chorych z małymi [5–10 mm] i nieuwapnionymi złogami)

29
Q

Kwas ursodeoksycholowy (UDCA) - kiedy nie

A

Złogi:
*uwapnione
*brawnikowe
*mnogie
*>1,5cm

*Otyli
*Ciąża
*Nasilone objawy
*Z złego wchłaniania

30
Q

Kiedy cholecystektomia?

A

Objawowa lub powikłana kamica PŻ
(wodniak, ropniak, perforacja ,ozpż)

Bezobjawowa kamica PŻ gdy :

*Polipy PŻ
^każdy >= 1cm
^6-10 mm jeśli się powiększa i towarzyszy kamica pęch
^jakikolwiek polip gdy + PSC

*Leczenie immunosupresyjne lub cytostatyczne

*Przed planowaną ciążą

*Planowana rozległa operacja

*Przed przeszczepem

*?Cukrzyca?

Kamica przewodowa + Kamica PŻ

Objawowe PZPŻ

[W ciąży można laparoskopowo - wg Bręborowicza w 1 i 3 trymestrze tylko jak ostre powikłania kamicy, a w 2 trym normalnie można, ale ogólnie preferowane zachowawczo jeżeli stan okej]

31
Q

Co przed cholecystektomia?

A

sprawdź czy są złogi w DŻ

jeżeli są to ECPW ze sfinkterotomią i usunięcie złogów

32
Q

Kamica przewodowa?

A

Zawsze leczenie inwazyjne
*ECPW + sfinkterotomia
*Protezowanie PŻW (nieskuteczne inne metody lub zwężenia)

Jeśli endoskopowo nie można/nie działa
*Operacyjne usunięcie złogów

[u każdego cholecystektomia jeżeli kamica PŻ]

33
Q

Kiedy nie wolno ECPW?

A

Perforacja PP

Zwężenia w obrębie GOPP

Zaburzenia krzep nieskorygowane

34
Q

Zabiegi dużego ryzyka - jaki INR?

A

<1,5

jeśli >1,5
wit K1

gdy nagłe wskazanie i >1,5
PCC
FFP rzadziej (później normuje INR)

35
Q

Ile przed zabiegiem odstawić VKA?

A

Warfaryna - 5 dni

Acenokumarol - 2-3 dni

ale włącz HDCz lub HNF

włącz po zabiegu po 12-24h

36
Q

Ile przed zabiegiem odstawić HDCz?

A

24h

włącz ponownie po 48-72h

37
Q

Ile przed zabiegiem odstawić HNF?

A

4h

włącz ponownie po 48-72h

38
Q

Ile przed zabiegiem odstawić NOAC?

A

nie podawaj dawki rano
następnego dnia już normalnie

gdy duże ryzyko
2 dni przed i 2-3 dni po

39
Q

Rokowanie - OZDŻ

A

śmiertelność
5-30% leczonych

80-100% gdy nie da się usunąc przyczyny