Choroba Leśniowskiego-Crohna Flashcards

1
Q

Co to?

A

Nieswoiste zapalenie jelit (IBD)

przewlekłe

najczęściej ziarniniakowe

typowo naciek końcowy odcinek jelita krętego

Remisje i zaostrzenia ( może stale)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Epidemiologia

A

M<K

2 szczyty
*15-35 r.ż

*60-80 r.ż

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Etiologia

A

Niewyjaśniona

*Genetyczne
(mutacja genu białka NOD2)
(częściej rasa biała i rodzinnie)

*Środowiskowe
^Palenie tytoniu
^białka, tłuszcze zwierzęce, omega-6, węglowodany
(błonnik i omega-3 DOBRE)
^zaburzenia mikrobioty jelitowej
^antybiotyki, NLPZ, doustna antykoncepcja
^niedobór wit D

*Immunologiczna
^Th1

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Charakterystyka zmian

A

Odcinkowo

Pełnościenne

Ziarniniaki nieserowaciejące

Od jamy ustnej do odbytu
*40-50% końcowy odc jelita krętego - klasyczna

*30-40% jelito cienkie i grube
*25-30% tylko jelito cienkie
*20% tylko jelito grube

rzadziej górne części PP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Objawy

A

Najczęściej ból brzucha i przewlekła biegunka

Spadek kg (60%)

Gorączka (30%)

Miejscowe objawy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Objawy - końcowy odc jelita krętego

A

Gł ból brzucha i biegunka

Najczęściej skryty początek (czasem nagły jak OZWR)

Anemia, Gorączka

“Guz w prawym dole biodrowym”

Przykurcz w stawie biodrowym
(ropień zakątniczy)

Gdy > 100 cm –> Z. złego wchłaniania –> Anemia, biegunka tłuszczowa, Zab elektrolitowe, Niedobór wit B12, hipoalbuminemia (obrzęki)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Objawy - Jelito grube

A

Gł biegunka ( 50 % pierwszy objaw, rzadko krew widoczna w stolcu ) i ból brzucha

50-80% -zmiany okołoodbytowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Objawy - zmiany okołoodbytowe

A

przetoki, owrzodzenia, szczeliny, ropnie, wyrośla

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Objawy- jama ustna

A

owrzodzenia aftowe (afty Suttona)

ból jamy ustnej i dziąseł

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Objawy- przełyk

A

dysfagia, odynofagia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Objawy- żołądek i dwunastnica

A

objawy dyspetyczne
ból brzucha
nudności i wymioty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Objawy - pozajelitowe

A

Zapalenie stawów
(najczęściej)
*niesymetrycznie duże stawy gł

Może
*Rumień guzowaty
*Zgorzelinowe zap skóry

*Zap struktur oka (spoj, nacz, tward, nadtward)

też inne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Powikłania jelitowe (miejscowe)

A

u 50% w ciągu 20 lat

Przetoki

Zwężenia

Ropnie
(te 3 charkt dla ChLC)

Rak JG i J. cienkiego
(>8lat)

Rzadko
Krwotok ( częściej w WZJG)
Perforacja
OZOtrz
Ostra niedrożność jelit
Megacolon toxicum
Polipowatość zapalna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Morfologia

A

Anemia

Leukocytoza

Nadpłytkowość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Inne badania lab

A

CRP i OB wzrost

Kalprotektyna
Laktoferyna

Hipoproteinemia
Spadek K+,Fe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Przeciwciała

A

60% ASCA w IgA i IgG

brak p-ANCA

(na odwrót w WZJG)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Endoskopia

A

“Złoty standard”
Ileokolonoskopia - akt choroby i monitorowanie leczenia

Gastroskopia -objawy z GOPP

Endoskopia kapsułkowa /MR –> podjerzenie –> Enteroskopia (wycinki i leczenie krwawień zwężeń)

Rektoskopia - 50% bez zmian makroskopowych, ale brać wycinki bo może ziarniniaki w bł śluz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Badania obrazowe- ogólne + co do przetok okołoodbytowych

A

-Kontrastowe
^zwężenia
^owrzodzenia
^przetoki

-USG
^ściana jelita (grubość, ropnie, zwężenia, przetoki, ww. chł)

-Enterografia/Enterokliza TK/MR

-MRI - 1 wybór przetoki okołoodbytowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Histpat

A

Potwierdzenie możliwe u 30%

*ziarniniaki nieserowaciejące z kom nabł

*kom typu Langerhansa i limf

[ich brak nie wyklucza choroby]

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Rozpoznanie

A

Obraz kliniczny + Badania dodatkowe (odcinkowe, pełnościenne i często ziarniniakowe zap PP)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jaki patogen często zap krętnicy?

A

Jersinioza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Różnicowanie z WZJG - Ból Brzucha

A

ChLC- Silny, często

WZJG- rzadziej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Różnicowanie z WZJG - Krwawienie

A

ChLC- rzadko

WZJG- często

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Różnicowanie z WZJG -Typ zmian

A

ChLC- odcinkowe

WZJG- ciągłe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Różnicowanie z WZJG -Zajęcie odbytnicy

A

ChLC- rzadko

WZJG- tak

26
Q

Różnicowanie z WZJG -Zmiany okołoodbytowe

A

ChLC- często

WZJG- rzadko

27
Q

Różnicowanie z WZJG - Owrzodzenia

A

ChLC- różnokształtne, duże, głębokie

WZJG- powierzchowne o różnej wielkości

28
Q

Różnicowanie z WZJG - Obj kostki brukowej( w endoskopii)

A

ChLC- Tak

WZJG- Nie

29
Q

Różnicowanie z WZJG -Pseudopolipy

A

ChLC- rzadziej

WZJG- częściej

30
Q

Różnicowanie z WZJG -Megacolon Toxicum

A

ChLC- rzadziej

WZJG- częściej

31
Q

Różnicowanie z WZJG - Zwężenia

A

ChLC- często

WZJG- rzadko

32
Q

Różnicowanie z WZJG -Przetoki

A

ChLC- obecne

WZJG- bardzo rzadko

33
Q

Różnicowanie z WZJG - Przeciwciała

A

ChLC- ASCA

WZJG- pANCA

34
Q

Ocena stanu

A

Oceń akt choroby ( index CDAI)

Łagodna - brak gorączki, tkliwości, ale CRP najczęściej wzrost

Umiarkowana - Tkliwość, spadek kg >10% lub wymioty

Ciężka - BMI <18, Niedrożność, ropień

35
Q

Leczenie - eliminacja czynników wywołujących zaostrzenia

A

Palenie tytoniu

NLPZ

Stres

Infek dróg oddech i PP

36
Q

Leczenie żywieniowe

A

Stosuj dojelitowe!!!
^Elementarna/polimeryczna / bezresztkowa

Pozajelitowe stosuje się gdy:
*przetoki
*zespołu jelita krótkiego,
*niedrożności jelit

37
Q

Leczenie u dzieci

A

Łagodna i umiarkowana –> leczenie żywieniowe 6-8tyg –brak efektu–> GKS p.o.

38
Q

Leczenie u dorosłych

A

Farmakologiczne

(żywieniowe tylko przy braku zgody)

39
Q

Leczenie Farmakologiczne

A

GKS miejscowe - BUDEZONID (duży efekt pierwszego przejścia - mało DN ogólnoustrojowych)
^w chorobie o lokalizacji krętniczo-kątniczej

GKS ogólnoustrojowe - Prednizon/Prednizolon/ Hydrokortyzon/ Metyloprednizolon)

Oba powyżej Indukcja remisji

Sulfasalazyna +/-??
(nie stosować Mesalazyny- nieskuteczna)

Azatiopryna, 6-merkaptopuryna - Preferowane w podtrzymaniu remisji

(ew Metotreksat)

40
Q

Leczenie - IG

A

Indukcja i podtrzymanie remisji

Anty TNF-a :
Infliksymab
Adalimumab

Anty Il-12 i Il-23:
Ustekinumab

Wiązanie z integryną α4β7 – > (-) adhezje limf T do MAdCAM-1:
Wedolizbumab

41
Q

Leczenie- antybiotyki

A

Metronidazol, Ciprofloksacyna

w powikłaniach infekcyjnych i leczeniu zmian okołoodbytowych

42
Q

Leczenie - zmiany w GOPP

A

IPP 1 wybór

43
Q

Leczenie - objawowe

A

Ból kolkowy - Metamizol, Paracetamol, Cholinolityki

Przeciwbiegunkowe -
*loperamid
*Cholestyramina
(gdy za dużo kwasów żółciowych lub w ciężkich zab wchłaniania)
*Difenoksylat (opioid bez działania przeciwbólowego - hamuje perystaltyke)

44
Q

Monitorowanie

A

Endoskopia

Kalprotektyna

45
Q

Indukcja

A

Łagodne - Budezonid lub Sulfasalazyna

Umiarkowana lub ciężka - GKS układowy
(2 rzut leki biologiczne)

46
Q

Podtrzymanie

A

1 rzut
Azatiopryna
6-merkaptopuryna

ew
metotreksat
leki biologiczne

47
Q

Chirurgia

A

wstrzymaj GKS przed operacją

Wskazania:
Powikłania miejscowe
Krwotoki
Niedrożność
Perforacja
Rozlane zap otrzewnej

Nieskuteczne leczenie farmakologiczne

48
Q

Leczenie w ciąży

A

Trzeba leczyć bo więcej poronień, przedwczesnych porodów

GKS - prednizon/ prednizolon

Tiopuryny

Leki anty TNF-a (nie w 3 trym)

Antybiotyki ( amoksycylina z kwasem klawulonowym)

Zakaz metotreksatu

49
Q

Czy trzeba cesarke?

A

nie, ale preferuj przy zmianach okołoodbytowych, zap odbytnicy lub jeśli po wytworzeniu zespolenia

50
Q

Rokowanie

A

Niepomyślne

Lepsze przy zmianach w JG

Pomimo operacji nawrót u 70%

51
Q

Jakie odc jelita zajęte (?DZIECI?)

A

Końcowy odc jelita krętego 80%

Jelito cienkie 46%

Jelito cienkie + J grube 37%

Górny odc PP 4%

52
Q

Jaka klasyfikacja

A

Paryska

*wiek przy rozpoznaniu

*lokalizacja

*przebieg kliniczny

53
Q

Różnicowanie z jakimi bakteriami?

A

Jersinioza

Gruźlica jelit

54
Q

Ocena akt u dzieci?

A

PCDAI w modyfikacji Ryżko i Woynarskiego

*Bóle brzucha

*Stolce

*Samopoczucie

*Hb

*OB

55
Q

Leczenie- dzieci

A

1 rzut (Łag/Umiar)
*całkowite żywienie enteralne
^kompletna, płynna dieta przemysłowa polimeryczna
6-8tyg (120% zapotrzeb dziennego)

^skuteczność podobna do GKS

2rzut
GKS (prednizon/ prednizolon)

^budezonid - łagodna, ograniczona do okolicy kręt-kąt

3 rzut
*Leki anty-TNF

[w nowych zaleceniach nie wspomina sie o Mesalazynie, ale w książkach do lek można znaleźć ]

56
Q

Kiedy jeszcze anty-TNF

A

zmiany okołoodbytnicze, szczeg przetoki

(można dodać antybiotyki gdy powikłania infekcyjne azytromycyna+ metronidazol)

57
Q

Podtrzymanie remisji- dzieci

A

Metotreksat (może być w 1 rzucie,gdy nietolerancja Tiopuryn; stosować z kwasem foliowym)

Tiopuryny

Leki anty-TNF (monoterapia lub + któryś z powyższych)

Częściowe żywienie enteralne

58
Q

Jaka dieta?

A

BOGATOkaloryczna

lekkostrawna
ubogoresztkowa
bezlaktozowa

59
Q

Kiedy leczenie chiru (dzieci)

A

nieskuteczność farmako

przetoki okołoodbytowe

zwężenia jelit

ropnie i perforacje

60
Q

Rokowanie

A

niepomyślne

nie da się wyleczyć

liczne nawroty