Instructiecollege: Spinoza (1632-1677) Flashcards
Vertel kort iets over Spinoza.
- Belangrijkste werk Ethica
- Geen primair politiek filosoof
- Spinoza had een slechte reputatie in zijn tijd, vooral vanuit religieus perspectief. Hij wees alle ideeën van een schepper die buiten zijn eigen schepping staat af.
Welke rol spelen affecten binnen Spinoza’s filosofie?
Affecten zijn aandoeningen: externe zaken die op iemand afkomen en die persoon iets aandoen. Als je je laat bepalen door je eigen rede dan ben je vrij. Dan ben je ook vrij van affecten, dus van die externe zaken die je iets aandoen. Als je handelt van je eigen rede kun je jezelf begrijpen vanuit de oorzaak (rede).
Welke invloed hebben mensen op een politieke gemeenschap?
Mensen kunnen over de politieke gemeenschap nadenken. Dat wij kunnen denken maakt deel uit van onze natuur: we hebben een rede. Maar we zijn niet puur onze rede, dus de mens is niet redelijk. De staat en staatsinrichting zijn gericht op hoe mensen in elkaar zitten. Dus de staat hoeft niet perse redelijk te zijn.
Welke substantie bestaat er volgens Spinoza?
Er is maar één substantie: Natuur/God (deus siva natura). Die substantie heeft oneindig veel attributen.
Welke twee attributen kent de mens?
Denken en uitgebreidheid. Ieder van ons is een stukje denken en een stukje uitgebreidheid. Dat hoort bij elkaar en vormt de natuur van de mens.
Wat is het algemene uitgangspunt van natuurrecht?
De natuur (God) staat volledig in haar recht. Individuen zijn losse ietsen. De werkelijkheid bestaat dus uit ietsen die hun eigen zijn proberen te volharden. Alles wat is, probeert te blijven wat het is (behalve als het niet kan zijn wat het is door externe oorzaken). Alles wat uit eigen aard voortvloeit is natuurrecht. Ieder individu (iets) heeft het recht te doen, wat die iets kan doen om zijn eigen zijn te volharden. Als er een steen uit de lucht valt, heb ik het vermogen om een helm op te doen, zodat ik mijn vermogen om mijn zijn te zijn.
Waarom wonen mensen samen?
Ze hebben van nature de neiging om met elkaar samen te leven. Op deze manier kunnen ze hun vermogen met elkaar delen. Ze mogen dan ook meer. Mensen werken ook samen, dat is het bundelen van de vermogens. Dan zijn de mensen altijd samen sterker, dan individueel. Dan hebben ze ook meer recht; meer kunnen, betekent meer mogen. Een regering heeft samen meer recht dan ieder afzonderlijk individu van de regering.
Welke rol speelt de rede van de mens?
Mensen hebben een rede, maar dat betekent niet dat mensen redelijk zijn. Je hebt het vermogen om je rede in te zetten, maar je hoeft dat niet te doen. Meer redelijk is altijd mogelijk, dus je kunt anderen ook overtuigen om redelijker te zijn. Een politieke leider kan bijv. ook weldenkend of onweldenkend zijn. Doordat de rede ons vermogen is, hebben we ook het natuurrecht de rede in te zetten.
Wat bedoelt Spinoza met: ‘…ze worden geleid alsof ze een geest hebben.’?
Waar mensen gezamenlijke rechtsregels hebben, worden ze geleid alsof ze een geest hebben. De macht van andere samen zal groter zijn, wanneer zij zich ook door de rede laten leiden. Als men gedreven wordt door emoties, wordt men zwakker. Denk aan Amerika en Black lives matter. Trump probeert affecten uit te oefenen op de burgers en reageert vanuit woede. Hiermee raakt hij greep kwijt op de bevolking.
Waarom is de tegenstelling tussen natuur en staat een tegenstelling binnen de natuur?
De staat hoort tot de natuur. De mens is een sociaal wezen en wil politiek. Het is dus een conflict binnen natuur. Doordat het natuur blijft, blijft het natuurrecht behouden.
Wat is het natuurrecht?
Het natuurrecht is niet alleen gekoppeld aan de rede, maar door elke drift die de mens aanzet tot handelen. Wat het natuurrecht inhoudt, hangt af van wat de natuur is van het iets (individu). De mens is een deel van de natuur en elk motief dat hem tot handelen aanzet, moet tot de natuur beschreven worden. De regels en de wetten van de natuur zijn het natuurrecht. Vanuit de natuur is alles legitiem, iets is niet legitiem wanneer wij zelf iets in het leven geroepen hebben, waardoor het niet legitiem kan zijn.
