Hoorcollege 6 - CML en tumorpathologie

Question 1

Carcinoma in situ

Answer 1

Een ernstige dysplasie van epitheel, dat over de hele breedt van het epitheel ligt maar nog niet door de basaalmembraan heen is.
- Hooggradige dysplasie wat nog niet invasief is

Question 2

Kenmerken benigne

Answer 2

• Intact en egaal oppervlak
• Scherp begrensd
• Groeit naar buiten/ boven
• Niet destructief (tast omliggend weefsel niet aan)
• Homogene binnenkant

Question 3

Maligne kenmerken

Answer 3

• Uiterlijk = invasief, grillige grenzen en binnenkant is niet homogeen
• Invasieve groei = desmoplastisch stroma (weefsel rondom reageert op tumor) en angioinvasie (tumor ligt in bloed- of lymfevat)
• Metastering

Question 4

Metastering

Answer 4

Alle maligne tumoren moeten behandeld worden vanwege invasieve groei, ookal metasteren niet alle malgine tumoren:
- Glioom (hersentumor)
- Basaalcelcarcinoom

Question 5

Histologische kenmerken die vaker te zien zijn bij malgine tumoren

Answer 5

1. Differentiatie (weefsel lijkt niet meer op oud weefsel)
2. Pleiomorfie = cellen hebben allemaal andere grootte of vorm
3. Afwijkende kernmorfologie = hyperchromasie (donkere kleuring kernen), nucleoli en verstoorde kern-cytoplasma ratio
4. Delingsactiviteit
5. Necrose
6. Verlies van architectuur

Question 6

Naamgeving

Answer 6

1. Epitheel kwaadaardig = -carcinoom
2. Mesenchym kwaadaardig = -sarcoom
3. goedaardig = -oom

Question 7

Vetweefsel

Answer 7

goed = Lipoom
kwaad = liposarcoom

Question 8

Bindweefsel

Answer 8

goed = Fibroom
kwaad = Fibrosarcoom

Question 9

Bot

Answer 9

goed = Osteoom
kwaad = Osteosarcoom

Question 10

kraakbeen

Answer 10

Goed = Chondroom
kwaad = Chondrosarcoom

Question 11

Glad spierweefsel

Answer 11

Goed = Leiomyoom
Kwaad = Leiomyosarcoom

Question 12

Dwarsgestreept spierweefsel

Answer 12

Goed = Rhabdomyoom
Kwaad = Rhabdomyosarcoom

Question 13

Endotheel

Answer 13

Goed = Angioom
Kwaad = Angiosarcoom

Question 14

Naamgeving epitheel Benigne

Answer 14

• Vingervormige uitstulpsels -> Papilloom
• Buisvormende -> Adenoom
• Cystevormend -> Cystadenoom

Question 15

Naamgeving epitheel maligne

Answer 15

epitheeltype + carcinoom
- Plaveiselcelcarcinoom
- Basaalcelcarcinoom
- Urotheelcelcarcinoom

Question 16

Uitzonderingn=en op naamgeving

Answer 16

• Lymfoom = kwaadaardige proliferatie van lymfocyten
• Leukemie = kwaadaardige populatie bloedcellen met circulatie in bloed of beenmerg
• Mesothelioom = kwaadaardige proliferatie van mesotheel
• Melantoom = Kwaadaardige proliferatie van melanocyten
• Glioom = neoplasie van glia cellen (kan kwaadaardig zijn)

Question 17

Gemixte tumoren

Answer 17

• Fibroadenoom = beingne tumor van bind- en klierweefsel in de borst
• Pleimorf adenoom = benigne speekselkliertumor met epitheliale en mesenchymale componenten
• Teratoom = tumor met cellen van meer dan 1 kiemlaag

Question 18

Sacromatoïde gedifferentieerd carcinoom

Answer 18

Malgine epitheliale tumor die zo ernstig gedifferentieerd is dat het eruit ziet als een mesenchymale tumor. Grenzen van basale membranen zijn hier moeilijk te zien

Question 19

APC

Answer 19

Tumorsuppressorgen waarvan beide allelen gemuteerd moeten zijn om het gen inactief te maken (altijd bij tumorsuppressorgenen)
Mensen die vroegtijdig dikke darm kanker krijgen hadden waarschijnlijk al 1 inactief APC.
- Mutatie in het gen voor APC is de oorzaak van 60% van dikke darm kanker

Question 20

Metastasering tumor

Answer 20

1) Tumor moet zich los krijgen van het oorspronkelijke tumorweefsel
2) Hij moet door het basale membraan en door het ECM
3) Hij moet het bloedvat betreden en hier niet door een lymfocyt afgebroken worden
4) Moet het bloedvat weer uitgaan en zich daar in een nieuw weefsel vestigen en bloedtoevoer krijgen

Question 21

Chronische Myeloïde Leukemie (CML)

Answer 21

Stamcelziekte indoor een defect in een multipotente hemapoëtische stamcel. Maar enkel de myeloïde stamcellijn wordt aangetast, met name die voor granulocyten.
Symptomen:
- Geelzucht
- Afvallen en vermindere eetlust
- Vermoeidheid

Question 22

Normale hematopoëse

Answer 22

Multipotente hematopoëtische stamcel kan mueloïde (granulocyten) en lymfoïde (lymfocyten) stamcellen worden.

Question 23

Targeted therapy

Answer 23

De behandeling van kanker die vaak werkt op het remmen van losgeslagen oncogenen

Question 24

Genen CML

Answer 24

Er is hier sprake van translocatie;
- Chromosoom 9 en 22 wisselen DNA uit waardoor een Phildelphia chromosoom ontstaat
- 9 wordt langer en 22 korter
- Bcr (van 22) fuseert met Abl (van 9)

Question 25

Abl

Answer 25

Een tyrosinekinase waarvan het uiteindelijke effect celproliferatie is. Normaliter is het opgevouwen en dus inactief. Pas als het actief is kan het ATP en een substraatgroep binden en celdeling stimuleren

Question 26

Bcr-Abl

Answer 26

Door binding aan Bcr verliest Abl zijn N-groep (cruciale rol bij vouwing), waardoor het niet goed kan vouwen en altijd actief is.
Het kan gebonden aan ATP een substraat binden en activeren wat voor celdeling zorgt.
Bcr-Abl is het oncogen wat tot CML leidt

Question 27

Gleevec

Answer 27

Remt Bcr-Abl kinase door op de plek van ATP te binden zodat Bcr-Abl niet geactiveerd kan worden . De ziekte wordt hier helaas niet mee genezen, omdat de mutatie nog steeds aanwezig is.

Question 28

Resistentie tegen Gleevec

Answer 28

Een mutatie op de binding-site van ATP zorgt ervoor dat Gleevec minder goed kan binden hier en ATP weer kan binden.
Oplossing is allosterische remmer die de conformatie verandert van Bcr-Abl waardoor het substraat niet goed kan binden