Hjúkrun sjúklinga með smitsjúkdóma - Berglind Chu Flashcards
Hjúkrunarviðfangsefni
- Verkir
- Hægðatregða
- Niðurgangur
- Vökva og saltjafnvægi
- Ógleði
- Næring minni en líkamsþörf
- Svefnvandi
- Fráhvörf
- Vefjaskaði sár
- Ófullnægjandi öndun
- Hækkun á líkamshita
- Skert sjálfsbjörg
- Andleg vanlíðan
- Röskun á fjölskyldulífi
- Blóðsykursstjórnun
- Undirbúningur rannsóknar
- Undirbúningur útskriftar
Sýnatökur
Alltaf verið að taka sýni
* Þvagstix
* strok
* blóðræktun
Sýklalyfjagjafir
- Blöndun
- Gjafir: bólus, inf
- Aukaverkanir: niðurgangur, sveppasýkingar, ógleði,
heyrn, lifur, nýru - Sýklalyfjaónæmi
- Ofnæmi
- Lyfjaþéttni í blóði
- 6R
- Leggir: venflow, PICC, CVK
Línur og leggir
- Hreinsun
- Eftirlit
- Stíflaðir leggir
- Skolun
- Fjarlæging
- Sýkingar
- Æðabólgur
Sýklalyfjaónæmi/sýklalyfjagæsla
- Sýnataka fyrir gjöf
- Forðast breiðvirk lyf
- Lyfjameðferð stutt
- Á réttum tíma
- Á réttan hátt
- Fræðsla fyrir útskrift
- Microguide
Hjartaþelsbólga
- sýking í hjartaþel og loku
- orsakir eru sveppir, veirur og bakteríur
- há dánartíðni (20-40%)
- staf aureus algengast, en streptokokker er líka algent
- milil aukning
áhættuþmættir hjartaþelsbólgu
- Maður
- Lokusjúkdómur/Hjartagalli/gervilokur
- Vannæring
- Veiklað ónæmiskerfi (DM,
blóðskilun, CKD, CLD, aldur, sterar) - Léleg tannheilsa
- Rofin húð (tattú, lokkar)
- Sprautufíkn (tricuspid lokur)
- Fyrri sýking
- Leggir og línur
- Aukahlutir tengt starfsemi hjartans,
t.d. grangráður, bjargráður - Innvasívar aðgerðir/meðferði
- hár aldur
af hverju eru sjúklingar með fíknisjúkdóm í meiri áhættu?
- endurtekið rof á húð
- lélegt næringarástnd
- svefnleysi /þreyta
- lélegt almennt heilbrigði
- skert ónæmi
- léleg meðferðarheldni
Einkenni hjartaþelsbólgu
- Hiti og hrollur
- Nætursviti
- Hósti
- Vöðva- og liðverkir
- Slappleiki
- Lystarleysi
- Þyngdartap
- Hjartabilun, mæði
- Blóð í þvagi
- Hjartaóhljóð
- Verkir
- Eink lömunar og tappa í
heila
Einkenni frá húð í hjartaþelsbólgu
- splinter haemorrhages
- osler’s nodes
1) tám
2) lófum
3) eyrnaseplum - laneway lesions
1) lófar
2) undir fótum - púnktblæðingar
Meðferð við hjartaþelsbólgu
- Sýklalyfjameðferð 1-2 lyfja í
4-6 vikur - Gervilokuaðgerð
- Verkjameðferð/hitalækkandi
- Vökvajafnvægi
- Munnhreinsun
- Hvíld
- Blóðræktun
- Andlegur og félagslegur
stuðningur - Fræðsla og forvarnir
- Fráhvarfsmeðferð
- Endurhæfing?
Fylgikvillar við hjartaþelsbólgu
- Hjartabilun
- Embolus í heila, nýru, milta, lungu og kransæðum
- Heilabólga/heilahimnubólga
- stroke
- glomerulonephritis, nýrnabilun
- krampar
- sepsis og líffærabilanir
- Leiðslutruflanir, eyðilegging á lokum
- pericarditis
Húðsýking - áhættuþættir
- Örverugróður á fótum
(sveppir) - Áverki á húð (bruni, skrámur,
brot, skurður, tattoos) - Offita
- Aðgerðir
- Fyrri sýkingar
- Bláæða- og eða
sogæðasjúkdómur - Sár
- Ónæmisbæling/næringarsko
rtur - Sykursýki
- Bjúgur
- Bit og klór
- Exem og psoriasis
- Þurr húð/kláði
- Alkahólismi og sprautufík
Húðsýking - einkenni
- Roði
- Bólga
- Bjúgur
- Hiti í húð
- Verkur
- Kláði/þurrkur
- Flensueinkenni (hiti og
slappleiki) - Blöðrur/vessi
- Yfirborðsblæðing,
punktblæðingar og drep í húð - Bólgnir eitlar
- Lymphangitis
Húðsýking - eftirlit og mat
- Strika umhverfis
roðasvæðið - Mæla ummál
fótleggjar - Ljósmynd
- Blóðprufur
- Verkur
- Hiti
Húðsýking - meðferð
- Sýklalyf
- Vökvun
- Verkjalyf
- Meðferð við kláða
- Rakakrem
- Kalíumpermanganat
- Sárameðferð
- Meðhöndla sveppi
- Hálega
- Meðferð við hita
- Hreyfing/ pumpuæfingar
- Þrýstingsmeðferð
- Teygjusokkar
- Fræðsla (áhersla á
áhættuþættina) - Fótaaðgerðafræðingur
Meðhöndla orsakaþætti !
Húðsýking - fylgikvillar
- Langvinnur bjúgur
- Lífsgæði skerðast
- Sjálfsmynd
- Kvíði
- Verkir
- Sár
- Skert líkamleg hreyfigeta
- Sogæðabjúgur
- Absess (ígerð)
- Osteomyelitis
- Necrotiserandi fasciitis
- Frumudauði (e.ischemia)
- Aflimun
- Sepsis
- Nephritis
- Dauði
- Langar og tíðar innlagnir
- Aukinn kostnaður
Beinsýking - af hverju er erfitt að eiga við?
- vefjadrep
- blóðflæði takmarkað vegna bólguprósessa og blóðtappamyndunar
- Beindrep
- myndun bioflim
Beinsýking - áhættuþáttur
- Áverki
- Þrýstingssár
- Sykursýkissár
- Æðaleggir
- Hjartaskurðaðgerð
- Gerviliður og gigt
- Vannæring
- Offita
- Langvinnir sjúkdómar, t.d. CKD
- Ónæmisbæling eins og HIV,
krabbi - Geislar
- IVDU
Beinsýking - einkenni
- Hiti
- Hrollur
- Roði
- Bólga
- Verkur
- Slappleiki
- Hreyfiskerðing
- Sár yfir svæðinu
- Sinus göng frá svæðinu
og upp á húð
Beinsýking - meðferð
Aðgerðir (beinop, graftur, flipaop, aflimun)
Sýklalyf í 4-6 vikur (CVK,PiCC lína)
Verkjameðferð
Sárameðferð
Hreyfing takmörkuð
Fylgjast með og meðhöndla aukaverkanir sýklalyfjanna
Endurhæfing, virkja hjálpartækjaþjónustu
Næringarmeðferð
Fyrirbygging blóðtappa og þrýstingssára
Félagslegur stuðningur
Septískur arthritis (sýking í lið)
Getur endað í lið skemmdum
oft hné liðurinn
en mjaðmir, axlir og ulnlið eru líka algengar
oftast bara í einum lið
Septískur arthritis - orsakir - blóðborin
- UTI
- GI
- Öndunarfærum
- Frá æðaleggjum
- Sýkingum í munnholi
- Sárum/húð
- Aðgerðir
Septískur arthritis - orsakir - bein sýking
- Beinsýking
- Mjúkvefjasýking
- Ástunga
- Áverki
Septískur arthritis - áhætuþættir
- Aldraðir
- Langveikir (CRF, DM, Ca)
- Gigtarsjúklingar (RA)
- Gerviliðir
- Ónæmisbæling vegna sjúkdóms
eða meðferðar - Næringarskortur
- Reykingar
- Aðgerð á liðum, ástungur
- Áfengi og fíkniefni
- Húðsýkingar og sár
Septískur arthritis - einkenni
- Roði
- Bólga
- Staðbundinn hiti í húð
- Verkur
- Skerðing á hreyfingu
- Hiti og hrollur
- Slappleiki
- Þyngdartap
Septískur arthritis - meðferð
Bpr: Status (hvít), sökk og crp
Taka sýni úr lið (2-3ml)
Aftöppun úr lið
Aðgerð
Fjarlægja gervilið ef hann er til staðar
Sýklalyf í 2-6 vikur
Septískur arthritis - hjúkrunarmeðferð
- Verkjameðferð
- Meðferð við hita
- Sjúkraþjálfun
- Sárameðferð
- Andlegur stuðningu
Einkenni - sýkingar í meltingarvegi
Upp og niður
Ógleði og lystarleysi
Kviðverkur og höfuðverkur
Bjúgur
Þurrkur - munnþurrkur
Elektrólíta brenglanir
Slappleiki
Svefnleysi
Hiti
Einkenni noro
Niðurgangur - þunnfljótandi sprengi - blóð - slím
Uppköst - já
Verkir - kvið-, bein-, vöðva- og höfuðverkur
Vökvi - þurrkur, elektrólíta brenglanir
hiti - stundum
Smitleiðir niðurgangs
- Saur:
1. hendur
2. föt
3. af salerni
4. menguð tæki
5. umhverfi
Einkenni c.diff
Niðurgangur - slím, gulgrænt og illa lyktandi
Uppköst - ógleði
Verkir - krampakenndir kviðverkir
Vökvi - próteinskortur og bjúgmyndun, þurrkur
Hiti - stundum
Noroveirur
- Þola þurrk, hreinsiefni og sýrur.
- Lifa í 21-28 daga í umhverfi, á
yfirborði hluta. - 18- virions nægt smitefni.
- Útskilur veirur frá upphafi
einkenna og í allt að 56 daga
eftir að bata er náð. - Einkennalausir geta verið
smitandi. - Ónæmi er skammvinnt
Smitleiðir noro
Fec-oral
Umhverfi
Grænmeti, ávextir,
fiskur
Mengað vatn
Með starfsmönnum
Clostridium difficile
- Harðgerir sporar
- Hluti af ristilflóru manna og dýra
- Ónæm sótthreinsiefnum
- Hitaþolin og þolir þurrk
5% bera hana í sér (alltaf!)
20-40% inniliggjandi sjúklinga sem hafa legið lengi inni.
Áhættuþættir C.diff
Sýklalyfjameðferð
Krabbameinslyfjameðferð
Aðgerð á görnum
Antiperistaltic lyf
Löng sjúkrahúslega
Alvarlegur undirliggjandi
sjúkd.
Ónæmisbæling, t.d. HIV
Aldraðir
Fylgikvillar c.diff
- Pseudomembranous colitis
- Toxic megacolon
- Paralytic ileus
- Perforation
- Sepsis og dauði
- Nýrnabilun
Fylgikvilli noro:
* IBS
* Nýrnabilun
* Hjartsláttartruflanir
Hjúkrun vegna niðurgangspesta
- Sýnataka
- Einkennameðferð!
- Vökvagjöf
- Húðvarnir
- Stemmandi lyf - NEI
- Fæðisbreytingar
- Verkja/ógleðistillandi
meðferð - Hitalækkandi
Meðferð við C.diff
Hætta sýklalyfjum
Metronidazol?/Vancomycin
Aðgerð – colectomy
Fecal transplant
Muna eftir góðgerlum með
sýklalyfjum
Viðbrögð við faröldrun eins og noro
Einangrun/einangra
saman
Sér klósett
Handhreinsun
Heimsóknartakmarkanir
Veikir starfsmenn heima
Umhverfisþrif
Lokun eininga
Covid 19 - áhættuþættir fyrir miklum veikindum
Hjartasjúkdómar
Sykursýki
Háþrýstingur
Langvinnur lungnasjúkdómur
Krabbamein
Langvinnur nýrnasjúkdómur
Ofþyngd
Reykingar
Covid 19 - einkenni
- Hiti
- Hósti
- Særindi í hálsi
- Verkir, vöðva, bein og höfuð
- Slappleiki
- Andþyngsli
- Mæði
- Bragð- og lyktarskynsbreytingar
- Meltingarfæraeinkenni (ógleði, lystarleysi, niðurgangur)
Covid 19 - Meðferð
- Lífsmörk L2 L4
- Blóðprufur við komu og
daglega, blóðræktun,
nefkoks- og hálsstrok - EKG, monitor, RTG, CT
- Einkennameðferð
- Fjölskylduhjúkrun í
heimsóknarbanni - Andlegur stuðningur/sálfræði
ngar/prestar - Næringarmeðferð
- Einangrun
- Sjúkraþjálfun
- Meðferð við sykursýki
- Lyfjameðferð, O2, veirulyf,
sterar - Útskriftarfræðsla
- Andlát: sérmeðferð ?
- Flutningar
- Hlífðarbúnaður
Kostnaður við einangrun
- Aukinn vinnutími að klæða sig
í hlífðarföt - Meiri eftirfylgni
- Fleirri sýnatökur
- Frestun á útskrift
- Frestun á
aðgerðum/rannsóknum - Lenging á spítalalegu
Kostnaður fyrir sjúkling í einangrun
- Föll
- Þrýstingssár
- Vökva og elektrólíta
brenglanir - Minna eftirlit
- Færri heimsóknir
- Minni endurhæfing
- Færri framvindunótur
lækna o.s.frv.
