HC4 H11 Cerebrale asymmetrie

Question 1

Integratie hemisferen

Answer 1

De twee hersenhelften (hemisferen) worden met elkaar verbonden door het corpus callosum, een structuur van witte stof die zorgt voor communicatie tussen de twee hemisferen.

Question 2

Lateralisatie (Cerebrale asymmetrie)

Answer 2

Sommige functies worden meer door één hemisfeer uitgevoerd dan door de andere. Hoewel de meeste taken input van beide hersenhelften vereisen, worden sommige functies, zoals taalproductie, voornamelijk door één kant gedomineerd.

Question 3

Relatieve lateraliteit

Answer 3

Lateraliteit is relatief en niet absoluut. Beide hemisferen dragen bij aan vrijwel elk gedrag. Zo is de linker hemisfeer dominant in taalproductie, maar speelt de rechter hemisfeer ook een rol in spraak, bijvoorbeeld in de emotionele en intonatie aspecten van taal.

Question 4

Belang van locatie/plek

Answer 4

Naast de kant (links of rechts) is ook de plek in de hersenen belangrijk. De frontale lobben van beide hemisferen hebben bijvoorbeeld vergelijkbare functies, terwijl de posterior cortex asymmetrischer is in functie, ook als deze aan dezelfde kant ligt.

Question 5

Omgevings- en genetische invloeden op lateraliteit

Answer 5

Omgeving en genetica beïnvloeden hoe asymmetrisch de hersenen georganiseerd zijn. Linkshandigen en vrouwen hebben vaak een minder asymmetrische hersenorganisatie in vergelijking met rechtshandigen en mannen.

Question 6

Lateraliteit bij dieren

Answer 6

Sommige dieren vertonen ook lateraliteit. Bij zangvogels bijvoorbeeld, is één hersenhelft meer betrokken bij zangproductie, net zoals bij mensen sommige functies worden gedomineerd door één hemisfeer.

Question 7

Perceptie van een enkel brein

Answer 7

Hoewel de hersenen uit twee hemisferen bestaan die onafhankelijk van elkaar kunnen functioneren, ervaren we onszelf alsof we één cognitieve processor hebben. Dit komt doordat beide hemisferen voortdurend samenwerken via het corpus callosum.

Question 8

Anatomische asymmetrie

Answer 8

Anatomische asymmetrie verwijst naar de verschillen in grootte en positie tussen de linker- en rechterhemisfeer van de hersenen. Deze asymmetrieën zijn zichtbaar in verschillende hersengebieden en hebben invloed op hun functies.

Question 9

Grootteverschil tussen hemisferen

Answer 9

De rechter hemisfeer is groter dan de linker, terwijl de linker hemisfeer meer grijze stof (neuronen) heeft dan witte stof (connecties). Deze verschillen spelen een rol in de specifieke functies van beide hemisferen.

Question 10

Verschillen in temporaalkwab

Answer 10

De temporaalkwab bevat asymmetrieën in de grootte van bepaalde gebieden, zoals de primaire auditieve cortex en Wernicke’s gebied (planum temporale). Deze verschillen dragen bij aan de gespecialiseerde functies van taal en muziekverwerking.

Question 11

Thalamus asymmetrie

Answer 11

De linker thalamus is groter en dominant voor taalfuncties.

Question 12

Helling van de laterale spleet

Answer 12

De laterale spleet heeft een zachtere helling aan de linker hemisfeer in vergelijking met de rechter. Dit maakt het temporoparietale gebied onder de spleet groter aan de rechterkant, wat invloed heeft op asymmetrische functies.

Question 13

Asymmetrie Broca’s gebied

Answer 13

Broca’s gebied is asymmetrisch georganiseerd, met een focus op de linker hemisfeer voor taalproductie en grammatica. De rechterkant van dit gebied is betrokken bij het produceren van de toon en emotie in de stem.

Question 14

Neuronale asymmetrie Broca’s gebied

Answer 14

De linker kant van Broca’s gebied heeft meer dendritische uitlopers dan de rechterkant. Deze asymmetrie verklaart waarom taal voornamelijk in de linker hemisfeer wordt verwerkt.

Question 15

Genetische asymmetrie

Answer 15

Epigenetische veranderingen kunnen verschillende effecten hebben op de linker- en rechterhemisfeer.

Question 16

Brein stimulatie

Answer 16

Wordt gebruikt tijdens operaties, zoals bij hersentumoren, om specifieke hersenfuncties in kaart te brengen. Het elektrisch stimuleren van de hersenen kan zowel symmetrische als asymmetrische effecten veroorzaken, afhankelijk van welk gebied wordt gestimuleerd.

Question 17

Symmetrische functies bij stimulatie

Answer 17

Het stimuleren van primaire motorische, somatosensorische, visuele, en auditieve banen produceert symmetrische reacties zoals bewegingen, tintelingen, lichtflitsen en zoemende sensaties. Deze reacties zijn even sterk in beide hemisferen.

Question 18

Asymmetrische functies bij stimulatie

Answer 18

De rechter hemisfeer heeft unieke perceptuele functies. Stimulatie kan ervaringen zoals dagdromen, dromen of déjà vu oproepen, wat de linker hemisfeer niet kan.

Question 19

Spraakproductie versnellen

Answer 19

Het stimuleren van de linker frontale of temporale gebieden kan de spraakproductie versnellen, wat specifiek is voor de linker hemisfeer.

Question 20

Functieblokkade door stimulatie

Answer 20

Stimulatie van bepaalde hersengebieden kan functies blokkeren. Zo kan stimulatie van het linker fronto-temporaal gebied de spraak onderbreken, terwijl stimulatie van het rechter temporopariëtale gebied visuospatiële waarneming, gezichtsherkenning en het kortetermijngeheugen verstoort.

Question 21

Dubbele dissociatie bij patiënten met laesies

Answer 21

Een dubbele dissociatie betekent dat twee hersengebieden functioneel gescheiden zijn bij twee verschillende testen. Bijvoorbeeld, een laesie in het ene gebied beïnvloedt taal, terwijl een laesie in een ander gebied visuele of ruimtelijke functies beïnvloedt.

Question 22

Linker temporale lobectomie

Answer 22

Bij patiënten met een linker temporale lobectomie, zoals patiënt P.G., daalt het geheugenquotiënt en neemt het vermogen om verbale herinneringen op te halen af na het verwijderen van dit gebied.

Question 23

Rechter temporale obectomie

Answer 23

Bij patiënten met een rechter temporale lobectomie, zoals patiënt S.K., nemen prestatie-IQ, niet-verbale herinneringen en het vermogen om tekeningen te kopiëren af na het verwijderen van dit hersengebied.

Question 24

Split-brein patiënten (commissurotomie)

Answer 24

Bij split-brein patiënten is het corpus callosum doorgesneden, waardoor de twee hemisferen niet meer met elkaar kunnen communiceren. Dit zorgt ervoor dat visuele input van het linker visuele veld niet kan worden verwerkt in de linker hemisfeer, wat normaal via het corpus callosum zou gebeuren.

Wanneer een woord van het object in
het rechter visuele veld wordt
gepresenteerd, kan hij zeggen wat het
voorwerp is. (dit gaat naar de linker
hemisfeer, die kan namelijk ‘’praten’’
en dus zeggen wat voor voorwerp hij
ziet)
Maar wanneer er een woord van het
object in het linker visuele veld wordt
gepresenteerd, gaat dit naar de
rechter hemisfeer, die niet kan
‘’praten’’. Echter als je dan vraagt om
het voorwerp te pakken of te tekenen,
pakt hij wel het goede voorwerp,
zonder dat ie bewust is dat hij dit
woord gezien heeft

Question 25

WADA test

Answer 25

De WADA-test is een procedure waarbij één hemisfeer tijdelijk wordt verdoofd met anesthesie om de functie van de andere hemisfeer te bestuderen. Dit wordt gebruikt om de taaldominantie en motorische functies van elke hemisfeer te onderzoeken, vooral vóór hersenoperaties.

Question 26

Taaldominantie bij rechts- en linkshandigen

Answer 26

Ongeveer 95% van de rechtshandigen en 70% van de linkshandigen hebben linkerhemisfeer-dominantie voor taal. Wanneer de linker hemisfeer verdoofd is, kunnen patiënten niet praten, hun rechterarm niet bewegen of iets in hun rechter visuele veld zien.

Question 27

Gedragsonderzoek naar lateralisatie - gehoor

Answer 27

Bij gehoor zijn verbindingen zowel gekruist (contralateraal) als niet-gekreuzigd (ipsilateraal), maar gekruiste verbindingen werken sneller. Bij dichotische luistertests, waarbij twee verschillende geluiden aan elk oor worden aangeboden, wordt de ipsilaterale verbinding onderdrukt en verwerkt het contralaterale oor de input efficiënter.

Question 28

Dichotische luistertest - split brain patiënten

Answer 28

Bij split-brein patiënten (door gesneden corpus callosum) rapporteert de patiënt bij een dichotische test alleen wat hij/zij via het rechteroor hoort (verbonden met de linker hemisfeer), omdat de informatie van het linkeroor niet naar de linker hemisfeer kan worden gestuurd.

Question 29

Visual half field stimulatie

Answer 29

De linker hemisfeer is beter in het verwerken van letters en woorden, terwijl de rechter hemisfeer beter is in het herkennen van complexe ruimtelijke patronen en gezichten.

Question 30

Dichotische test (verbal vs. non-verbal sounds)

Answer 30

De linker hemisfeer verwerkt verbale geluiden en de temporele structuur van geluiden (zoals Morsecode), terwijl de rechter hemisfeer beter is in het verwerken van niet-verbale en emotionele geluiden, zoals muzikale klanken.

Question 31

Somatosensorische test

Answer 31

De rechter hemisfeer (linkerhand) is beter in het herkennen van objecten en ruimtelijke patronen, zoals brailleschrift. De linker hemisfeer (rechterhand) is beter in het herkennen van letters en temporele patronen.

Question 32

Motorische taken - observatie taken

Answer 32

De rechterhand (linker hemisfeer) is beter in verbale motorische taken, zoals het invullen van een kruiswoordpuzzel. De linkerhand (rechter hemisfeer) is beter in ruimtelijke motorische taken, zoals tekenen en puzzels.

Question 33

Gezichtsexpressies

Answer 33

De rechter gelaatshelft (linker hemisfeer) is dominant voor spraakgerelateerde gezichtsbewegingen, terwijl de linker gelaatshelft (rechter hemisfeer) dominant is voor emotionele gelaatsuitdrukkingen en prosodie (intonatie) van spraak.

Question 34

Multitasking en motorische interferentie

Answer 34

Bij multitasking, zoals pianospelen en neuriën, kan het neurieën de linkerhand verstoren (rechter hemisfeer), terwijl spreken de rechterhand (linker hemisfeer) verstoort. Dit toont de specialisatie van beide handen en hemisferen in verschillende taken aan.

Question 35

Neuro-imaging en lateralisatie

Answer 35

Neuro-imaging technieken zoals PET, fMRI, ERP en MEG bevestigen dat lateralisatie relatief is. Beide hemisferen zijn bij bijna elk cognitief proces betrokken, en de functieverschillen binnen dezelfde hemisfeer zijn vaak groter dan die tussen de twee hemisferen.

Question 36

Lateralisatie van elementaire functies

Answer 36

Veel eenvoudige sensorische en motorische functies, zoals tastzin en eenvoudige vrijwillige bewegingen, zijn niet gelateraliseerd. Dit betekent dat beide hersenhelften deze functies gelijkwaardig kunnen uitvoeren.

Question 37

Unilaterale specialisatiemodellen

Answer 37

Volgens unilaterale specialisatiemodellen heeft elke hemisfeer zijn eigen functies en methoden, en voert deze onafhankelijk uit. De linker hemisfeer is bijvoorbeeld gericht op analyse en fijne temporele discriminatie van stimuli, terwijl de rechter hemisfeer meer op synthese gericht is.

Question 38

Onduidelijkheid in specialisatie

Answer 38

Het is niet altijd duidelijk welk element van een functie door een specifieke hemisfeer wordt uitgevoerd. Bijvoorbeeld, de linker hemisfeer kan gespecialiseerd zijn in taal, maar dit kan ook gerelateerd zijn aan zijn vermogen om stimuli nauwkeurig in de tijd waar te nemen.

Question 39

Interactiemodellen van hemisferische functies

Answer 39

Volgens interactiemodellen kunnen beide hemisferen in principe alle cognitieve functies uitvoeren, maar elk kent een zekere specialisatie. Ze werken parallel aan verschillende aspecten van dezelfde taak, waarbij de ene hemisfeer soms de activiteit van de andere remt.

Question 40

Remming tussen hemisferen

Answer 40

In normale situaties remt de ene hemisfeer bepaalde functies in de andere. Bijvoorbeeld, de linker hemisfeer kan taalprocessen in de rechter hemisfeer onderdrukken.

Question 41

Plasticiteit en functieovername bij beschadigingen

Answer 41

Bij beschadiging van een hemisfeer kan de andere hemisfeer functies overnemen. Dit is een vorm van hersenplasticiteit, waarbij de remming door de beschadigde hemisfeer wegvalt, zodat de intacte hemisfeer nieuwe functies kan leren.

Question 42

Individuele verschillen in cognitieve strategie

Answer 42

Individuele verschillen in cognitieve stijl of strategieën kunnen een voorkeur voor een specifieke cognitieve modus (bijvoorbeeld analytisch of synthetisch denken) weerspiegelen, hoewel dit onderwerp nog speculatief is.