HC12 H25 Plasticiteit, herstel en revalidatie van het volwassen brein

Question 1

Positief voorbeeld plasticiteit

Answer 1

veranderingen van topografische verdeling van handgebied in
primaire somatosensorische en motorische cortex na verlies van een vingen (resterende vingers
nemen gebied van verloren vinger in)

Question 2

Negatief voorbeeld plasticiteit

Answer 2

fusie van motorische projectiegebieden van afzonderlijke vinger bij mensen met schrijfkramp: focale dystonie, gevolg van feit dat bepaalde vingers dezelfde activiteiten verrichten
 Gevolg: vingers kunnen niet meer goed afzonderlijk worden aangestuurd

Question 3

Long term potentiation

Answer 3

Intensieve stimulatie van neuronale synaps leidt tot
langdurige versterking van impulsoverdracht bij deze
synaps

Question 4

Nieuwe celvorming in hersenen

Answer 4

In gezonde hersenen van zoogdieren wordt nieuwe celvorming aangetoond in de hippocampus, bulbus olfactorius en striatum, maar niet in de cortex.

In gezonde hersenen is de ruimte binnen de schedel beperkt voor de toevoeging van nieuwe cellen.

Question 5

Celvorming beschadigde en intacte cortex

Answer 5

In beschadigde cortex is er enige mate van nieuwe celvorming aangetoond, hoewel dit niet voorkomt in de intacte cortex.

Vorming van nieuwe cellen in een intacte cortex zou riskant kunnen zijn, omdat het de organisatie van bestaande neuronale circuits zou verstoren.

Question 6

Effect chronische stress op hippocampus

Answer 6

Chronische stress, gepaard met depressiviteit, verhoogt het cortisolniveau (stresshormoon), wat leidt tot celafname in de hippocampus en geheugenproblemen.

Question 7

Neurogenese bij antidepressivagebruik

Answer 7

Er is een hypothese dat de toediening van antidepressiva neurogenese (de vorming van nieuwe cellen) in de hippocampus zou kunnen bevorderen bij mensen met chronische stress en depressie.

Question 8

Corticale compensatie na beschadiging

Answer 8

Bij corticale beschadiging kunnen andere, onbeschadigde delen van de cortex worden geactiveerd om de functie van de beschadigde gebieden over te nemen.

Question 9

Activering van grotere cortexgebieden bij CVA-patiënten

Answer 9

Bij patiënten met een cerebrovasculair accident (CVA) worden grotere delen van de cortex geactiveerd om een taak uit te voeren in vergelijking met een gezonde controlegroep. Deze activering neemt af naarmate herstel plaatsvindt.

Question 10

Homologe cortexgebieden in compensatie

Answer 10

Homologe (gelijke) cortexgebieden in de contralaterale hemisfeer (de andere hersenhelft) kunnen ook bijdragen aan de compensatie van een beschadigd gebied.

Question 11

Compensatiemogelijkheid en hemisferische betrokkenheid

Answer 11

De mogelijkheid voor compensatie is afhankelijk van de vraag of beide hemisferen (hersenhelften) bij de taak betrokken waren in de gezonde toestand. Dit beïnvloedt hoeveel compensatie mogelijk is.

Question 12

Beperkingen van corticale compensatie (remapping)

Answer 12

Corticale compensatie (ook wel “remapping” genoemd) is niet of nauwelijks mogelijk wanneer andere, niet-betrokken cortexgebieden proberen de functie van het beschadigde gebied over te nemen. Bijvoorbeeld, de visuele functie van de beschadigde visuele cortex kan niet worden overgenomen door de auditieve cortex.

Question 13

Effect van training op corticale remapping

Answer 13

De mate van corticale remapping, oftewel de hersenen die zich aanpassen na schade, is sterk afhankelijk van de hoeveelheid en intensiteit van de training die wordt gegeven na de beschadiging.

Question 14

Neuronaal herstel

Answer 14

In het perifere zenuwstelsel is regeneratie van beschadigde neuronen mogelijk, zoals bij sensorische en motorische zenuwvezels. Dit herstel komt echter niet voor in het centrale zenuwstelsel.

Question 15

Sprouting

Answer 15

In het centrale zenuwstelsel is het mogelijk om nieuwe synaptische verbindingen te vormen door resterende neuronen, een proces dat “sprouting” wordt genoemd. Dit draagt bij aan corticale remapping.

Question 16

Effecten van sprouting

Answer 16

Sprouting kan zowel gunstige als ongewenste effecten hebben. Het kan leiden tot nieuwe, maar niet-functionele synaptische verbindingen tussen cellen, wat problemen kan veroorzaken.

Een ongewenst neveneffect van sprouting is bijvoorbeeld spasticiteit bij patiënten met verlamming na een spinale dwarslaesie, doordat nieuwe synaptische verbindingen zich vormen die niet functioneel zijn.

Question 17

Functioneel herstel na hersenletsel - snelheid

Answer 17

Functioneel herstel (perceptueel, motorisch, cognitief) na hersenletsel verloopt meestal langzaam en kan jarenlang doorgaan, met herstel naar een gezonde toestand.

Question 18

Functioneel herstel na traumatisch hersenletsel

Answer 18

Functioneel herstel is meestal beter na traumatisch open hersenletsel dan na gesloten hersenletsel (zoals door een CVA), omdat de hersenen meer mogelijkheden hebben om zich aan te passen.

Question 19

Functioneel herstel na verwijdering hersenweefsel

Answer 19

Het functionele herstel na chirurgische verwijdering van hersenweefsel is meestal gering, zelfs op lange termijn. Als het weefsel weg is, is er meestal weinig herstel mogelijk.

Question 20

Geleidelijke en plotselinge hersenbeschadiging

Answer 20

Geleidelijke of stapsgewijze beschadigingen zijn vaak minder desastreus voor motorisch en cognitief functioneren dan plotselinge massieve beschadigingen, omdat compensatie beter mogelijk is bij geleidelijke schade.

Question 21

Herstelprognose - leeftijd

Answer 21

De prognose voor herstel is meestal beter bij jongeren dan bij ouderen. Dit komt doordat leeftijd zelf al kan bijdragen aan functieverlies, wat het herstel bemoeilijkt bij oudere mensen.

Question 22

Herstelprognose - sekse

Answer 22

Vrouwen hebben doorgaans een betere prognose voor herstel dan mannen. Dit kan te maken hebben met bilaterale activatie van de hersenen bij vrouwen, terwijl mannen vaak unilateraal (één hersenhelft) activeren.

Question 23

Herstelprognose - handvoorkeur

Answer 23

Linkshandigen hebben mogelijk een betere prognose voor herstel dan rechtshandigen. Dit kan dezelfde verklaring hebben als bij geslachtsverschillen: linkshandigen maken mogelijk meer gebruik van beide hersenhelften.

Question 24

Herstelprognose - intelligentie

Answer 24

Mensen met een hogere intelligentie of opleiding hebben vaak een betere prognose. Dit kan komen door grotere plasticiteit, het vermogen om alternatieve strategieën te gebruiken of een grotere motivatie om te oefenen. Het kan ook te maken hebben met het feit dat hun functioneren voor de beschadiging al beter was, waardoor ze meer restcapaciteit hebben.

Question 25

Bijkomende problemen

Answer 25

Afgezien van specifieke cognitieve problemen (zoals agnosie, afasie, apraxie, etc.), komen vaak voorkomende problemen voor, zoals concentratieproblemen, trage uitvoering van activiteiten, gecontroleerde uitvoering in plaats van automatische uitvoering, en seriële verwerking in plaats van parallelle verwerking.

Question 26

Revalidatie bij hersenbeschadiging

Answer 26

Revalidatie richt zich traditioneel op motorisch herstel, maar er zijn nog weinig systematische toepassingen en evaluaties voor cognitieve revalidatie. Dit komt door methodologische problemen en onduidelijke resultaten van nieuwe technologische benaderingen.

Question 27

Belang van snel begin van revalidatie

Answer 27

Het snel starten van revalidatie is cruciaal om verder functieverlies te voorkomen en herstel te bevorderen. Sociale stimulatie speelt hierbij een belangrijk rol.

Question 28

Farmacologische therapieën voor hersenbeschadiging

Answer 28

Farmacologische therapieën bevinden zich grotendeels in het experimentele stadium en worden veelal onderzocht bij dieren. Ze omvatten medicijnen die neurale circuits stimuleren (zoals amfetamine en nicotine) en medicijnen die neurogene groeifactoren beïnvloeden, welke betrokken zijn bij synapsvorming.

Question 29

Hersenstimulatie voor herstel

Answer 29

Hersenstimulatie wordt gebruikt om de activiteit te verhogen in gezonde hersengebieden rondom de beschadiging, waarvan de activiteit is verminderd. Methoden omvatten elektrische corticale stimulatie, transcraniële magnetische stimulatie (TMS) en stimulatie van de nervus vagus, wat de productie van acetylcholine (Ach) en norepinefrine (NE) in de hersenen bevordert.

Question 30

Neuronale transplantatie

Answer 30

Neuronale transplantatie bevindt zich in het experimentele stadium, waarbij stamcellen worden getransplanteerd of bestaande stamcellen worden gestimuleerd met neurogene groeifactoren. Bij Parkinsonpatiënten zijn de resultaten tot nu toe teleurstellend, bijvoorbeeld bij de transplantatie van dopaminerge stamcellen in de substantia nigra.

Question 31

Dieet bij herstel

Answer 31

Er zijn nog weinig valide gegevens over de effectiviteit van voedingssupplementen of dieet voor herstel na hersenbeschadiging, maar deze factoren kunnen bijdragen aan het herstelproces.

Question 32

Emotionele effecten op herstel

Answer 32

Negatieve emotionele effecten, zoals depressie, kunnen de cognitieve capaciteiten van een patiënt verhullen en zo de prognose voor herstel beïnvloeden. Dit kan het herstelproces bemoeilijken.

Question 33

Algemene bestanddelen van revalidatie

Answer 33

Lichamelijke en cognitieve revalidatie omvat vaak elementen zoals sensorische stimulatie, (gedwongen) motorische activiteit (bijvoorbeeld biofeedback), uitgebreide en voortdurende training, en motiverende invloeden vanuit de omgeving, zoals het gebruik van een “motor tricycle.”

Question 34

Omgevingsfactoren die negatieve cognitieve effecten verminderen

Answer 34

Orde en rust
Geen tijdsdruk
Seriële in plaats van parallelle aanbieding van stimuli
Het vermijden van negatieve emoties.