HC.2 Dysfagie Flashcards
In welke 3 delen kan je het slikproces indelen?
Het slikproces kun je indelen in:
• Orale fase (vrijwillig)
• Faryngeale fase (onvrijwillig)
• Oesofagiale fase (onvrijwillig)
Wat is de voortstuwende functie van de farynx?
Voedselbrij -> slokdarm
Wat is de voortstuwende functie van de bovenste slokdarmsfincter?
Poortwachter -> slokdarm
Wat is de voortstuwende functie van de slokdarm?
Transport bolus -> maag
peristaltiek
Wat is de voortstuwende functie van de onderste slokdarmsfincter?
Poortwachter -> maag
Wat is de beschermende functie van de bovenste slokdarmsfincter?
Beschermt luchtpijp: voedsel, maagsap reflux
Wat is de beschermende functie van de slokdarm?
Verwijdert reflux materiaal
Wat is de beschermende functie van de onderste slokdarmsfincter?
Beschermt slokdarm: maagsap reflux
Welk zenuwstelsel speelt een belangrijke rol in peristaltiek (bewegingen)?
EZS: enterische ZS
Welke 2 plexussen in EZS?
- Myenterisch (Auerbach’s) tussen longitudinale en circulaire spieren slokdarm t/m rectum
- Submucosal (Meissner’s) alleen in submucosa dunne en dikke darm
Via welke neuronen wordt de motoractiviteit bij de spijsvertering gereguleerd?
Regeling motoractiviteit bij de spijsvertering:
AZS= para-/sympathisch + enterisch
Communicatie via actiepotentialen en neurotransmitters
Myenterische neuronen:
- Input van para-/sympathicus
- Monitoren: rekken van spieren, pH, osmolaliteit, mechanische stimulatie etc.
- Stimuleren of remmen via interneuronen gladde spieren, sekretorische cellen, submucosale endocriene cellen en bloedvaten
Uit welke 2 stappen bestaat peristaltiek?
Peristaltiek: gelijktijdige inhibitie gevolgd door sequentiële excitatie
Peristaltiek beweegt voedsel van orale naar anale kant van verteringsstelsel
Stap 1: gelijktijdige inhibitie via cDMN en NO van alle slokdarm delen -> spierrelaxatie inhibitie langer distaal (richting maag)
Stap 2: sequentiële (proximaal naar distaal) excitatie via rDMN en ACh -> spiercontractie
Hoe wordt glad spierweefsel geïnnerveerd?
Glad spierweefsel wordt lokaal geïnnerveerd, unitary innervatie patroon, genereerd slow-waves oscillaties die ritmische contracties opwekken.
Welke 2 typen glad spierweefsel innervatie zijn er? Wat is het verschil?
2 typen glad spierweefsel innervatie:
• Multiunit
- 1 neuron -> 1 spiercel -> varicositeiten: meerdere synapsen
- Weinig intracellulaire koppeling= weinig fijne spiercontrole -> iris, piloerector spier
• Unitary
- 1 neuron -> 1 spiercel -> varicositeiten: meerdere synapsen
- Veel intracellulaire koppeling= veel gecoördineerde contractie -> darmkanaal
Welke 3 typen actiepotentialen zijn er in glad spierweefsel? Welk type is verantwoordelijk voor ritmische contracties?
3 typen actiepotentialen in glad spierweefsel:
• Spike: lijkt op skeletspier vooral in unitary type
• Plateau: lijkt op hartspier met duidelijk plateau
• Slow waves: autoritmische oscillaties, graduele respons totdat de drempel bereikt wordt: actie potentiaal, gemoduleerd door lokale humorale/mechanische en rek stimuli, ritmische contracties
Wat is het onderscheid tussen slikstoornissen, globusgevoel en dysfagie?
Slikstoornissen: ter hoogte van mond/ keel
Globusgevoel: gevoel alsof er iets in de keel zit
Passageklachten= dysfagie: voedsel blijft hangen thv slokdarm dysfagie: alarmsymptoom!
Wat zijn oorzaken voor dysfagie?
Oorzaken dysfagie: • Maligne/ benigne slokdarmtumor • Ontsteking (refluxziekte, eosinofiele oesofagitis) • Extra-oesofageale tumor (schildklier/ mediastinum) • Hiatus hernia • Stricturen • Divertikel (hoog-laag) • Motiliteitsstoornis • Neuromusculair/ systemisch
Anamnese dysfagie?
Anamnese:
- Slik of passageprobleem? Duur klachten?
- Gewichtsverlies, refluxklachten, regurgitatie, hoesten/ aspiratie, heesheid, pijn op borst, rug, schouder
- Overig: bestraling, neuromusculaire/systemische ziekten
Aanvullend onderzoek/ functietesten dysfagie?
Aanvullend onderzoek/ functietesten:
- Endoscopie: inspectie en biopten
- Manometrie (drukmeting): motiliteit
- Zuur-impedantie meting (24-uurs pH metrie): zuurexpositie en reflux
- Slikvideo
- CT-MRI scan
Wat is achalasie? Oorzaak? Therapie?
Achalasie:
• Zeldzaam 1:100.000; progressief
• Onvermogen van de onderste slokdarmsfincter om te relaxeren (LES): stage voedsel, dilatatie slokdarm (Bird’s beak sign en sigmoid-shape oesopaghus)
• Geen peristaltiek: geen transport bolus
• Verlies van ganglioncellen in plexus myentericus: dysfunctie inhibitoire neuronen (NOS) distale oesofagus/LES
• Oorzaak onbekend, ontstekingsinfiltraat; waarschijnlijk autoimmuun/viraal, genetisch
• Therapie: LES pressure reduction
- Pharmacologisch: Ca-blokken, nitraat
- Pneumatische dilatatie, ballon
- (Surgical) myotomie: doorsnijden spier
Wat wordt er gedaan bij Heller myotomie van de LES? Hoe wordt risico op perforatie voorkomen>
Heller myotomie van de LES: aan de buitenkant worden beide spierlagen van de slokdarm opengeknipt. De oesophagale sfincter wordt gekliefd. Hoger risico op perforatie, wordt opgelost door een anterior (dor)fundoplicatie: fundus van de maag wordt losgesneden en over de mucosa van de slokdarm geplaatst.
Wat wordt er gedaan bij een perorale endoscopische myotomie (POEM)?
Perorale endoscopische myotomie (POEM): opensnijden via binnenkant, minimaal intensief
Wat is een hiatus hernis? Correctie?
Hiatus hernis (middenrifbreuk): behoeft operatieve correctie
Wat is het probleem bij een divertikel?
Divertikel: cervicaal en epifrenisch, uitstulping slokdarm; bij eten vult het divertikel en leidt het tot passageklachten
