H4.2 Flashcards
Darmkanker kenmerken
- 12.000-13.000 mensen jaarlijks
- 5000 overlijden
- Mannen rond 55-75 jaar
Voorkomen darmkanker
Overal in dikke darm
Colorectal cancer (CRC)
Tweede plek van vaak voorkomende kanker in Europa (borstkanker nummer 1)
Tweede plek van meeste doden (longkanker nummer 1)
Uit wat ontstaat darmkanker?
Uit adenomateuze poliepen
In ons leven kan een mutatie in het APC-gen ontstaan waardoor zich in het epitheel een poliep gaat vormen. Als er nog meer mutaties optreden kan een poliep overgaan in een kwaadaardig carcinoom
Poliepen ontwikkeling tot carcinoom
- Poliepen
- Laaggradige dysplasie
- Hooggradige dysplasie
- Carcinoom
Risicofactoren ontstaan darmkanker
- Roken
- Alcohol
- Bewegen
- Voeding
Advies darmkanker
- Dagelijks voldoende vezels binnenkrijgen
- Niet meer dan 500 gram vlees per week
Etiologie coloncarcinoom
- Spontaan mutatie APC-gen
- Familiaire belasting 18%
- Genetische aanleg 7%
- Lynch 5%
- IBD 1%
- FAP 1%
FAP patiënten (familiaire adenomateuze polyposis)
Bij normale mensen muteert APC-gen ergens in het leven
Bij FAP is gen al vanaf geboorte gemuteerd
Rond 40 jaar al darmkanker
Behandeling FAP
Hele colon verwijderen
Locatie
- 70% links
- 30% andere kant
- 20% rechts
Functie dikke darm?
Onttrekt water uit ontlasting
Waarom minder last van tumor in proximale deel colon?
Ontlasting is nog vloeibaar
In distaal deel is ontlasting hard en ontstaan sneller opstoppingen
Ook is bloed dat in dit gedeelte van het colon verloren gaat beter herkenbaar in ontlasting
Symptomen CRC
- Obstructie lumen
- Bloedverlies
- Gewichtsverlies, vermoeidheid, dyspneu d’effort bij anemie
- Symptomen metastasen
Obstructie lumen
- Veranderd defecatiepatroon: frequentie, consistentie
- Vol gevoel/buikpijn
- Volledige stof leidend tot ileus, misselijkheid, braken en hoge peristaltiek
Bloedverlies
- Occult: anemie (microcytair/ijzergebrek)
- Macroscopisch (melena of rood bloedverlies)
Symptomen metastasen
- Bijvoorbeeld icterus door levermeta’s of galwegobstructie door lokale klieren
- Zwelling buikomvang door ascites
Diagnostiek CRC
- LO
- Bloedonderzoek
- Colonoscopie
- X-thorax, CT-abdomen
LO x CRC
- RT: palpabele tumor, bloed aan handschoen
- Palpabele weerstand, hepatomegalie, ascites, pleuravocht
Bloedonderzoek x CRC
- Hb
- MCV
- CEA (kanker waardes niet bij iedereen met uitgebreid CRC aanwezig)
X-thorax, CT-abdomen
- Lymfeklieren
- Levermetastasen
Colonoscopie
- Tot aan de klep van Bauhin en appendix opening
- Caecum
- Meteen poliepen verwijderen
Hoe stadium bepalen?
- Lokale diepte penetratie in/door darmwand
- Lokale kliermeta’s
- Metastasen op afstand
TNM stadium
- T: door welke wand de tumor is gegroeid (T1 alleen in mucosa, in spierlaag komt chirurgie kijken)
- N: kliermeta’s
- M: metastase in organen
Bepalend voor resectie preparaten?
T en N
Behandeling colorectaal carcinoom
- Vroegcarcinoom: endoscopische verwijdering
- Chirurgie
- Radiotherapie / chemotherapie
Minder invasieve testen
- FIT test
- Guaiac FOBT test
FIT test
- Gericht op globinemolecuul
- Detecteert alleen humaan Hb
- Maar een enkele keer test doen
- Geen dieetvoorschriften
Guaiac FOBT test
- Detecteert de heemgroep in Hb
- 3 dagen achter elkaar deon
- Soms medicatie stoppen voor betrouwbare emting
- Dieetvoorschriten (geen rood vlees)
