H1: Ziekten van sebumklieren, eccriene en apocriene klieren Flashcards
pathogenese acne
inflammatie pilosebaceous unit
- folliculaire keratinisatie
- androgenen
- cutibacterium acnes
lokalisatie acne
epidemiologie
gelaat
romp
zz billen
meestal jongeren
acne klinisch
COMEDONEN !!!! (dd rosacea)
papulopustels
nodules
cysten
GM die acne uitlokken
“DAHLI BIGOC”
danazol
androgenen
hydantoine
lithium
isoniazide
bromide
iodide
glucocorticoiden
orale contraceptiva
acne mechanica
door leunen op gezicht
open vs gesloten comedo
open = zwart (blackhead) (groot ostium)
gesloten = wit (whitehead) (klein ostium)
3 stadia acne
- comedonen
- papulopustuleus
- nodulocystisch
acne conglobata
ernstig cystisch acne
ROMP»_space; geezicht
billen
soms bij XYY genotype of PCOS
acne fulminans
tiener♂
acute onset
ernstig cystisch met suppuratie, ulceratie
malaise koorts vermoedheid
artralgie leukocytose ESR ↑
gram - folliculitis
bij langdurig gebruik van breedspectrum AB (bv tetracyclines) ikv acne
acne cosmetica
door comedogene cosmetica
SAPHO syndroom
synovitis
acne fulminans
palmoplantaire pustulose
hidradenitis suppurativa
hyperkeratose
osteitis
zz
PAPA syndroom
steriele Pyogene Artritis
Pyoderma gangrenosum
Acne
zzz!
overgeërfd
auto-inflamm
steroid acne
drug-induced acne
acne aestivalis
GEEN COMEDONEN !!
vereiste voor D/ acne?
comedonen
wat soms uitsluiten bij acne?
PCOS
hyperandrogenisme
maw endocriene ziekte
LABO: vrij testosteron, LH, FSH, DHEA-S
recalcitrant acne door congenitale bijnierschorshyperplasie (adrenale hyperplasie)
11 beta
of
21 beta
hydroxylase deficiëntie
opstart systemische isotretinoine: labo
AST ALT (transaminasen)
TG
cholesterol
hoe verlittekening door acne tegengaan
vroeg isotretinoine opstarten
schema R/ acne
1 = mild acne
2 = matig acne
3 = ernstig acne
- topische AB / retinoiden
- orale AB (mino / doxy)
- isotretinoine PO
topische AB
clindamycine
erythromycine
benzoyl peroxide
topische retinoiden
retinoinezuur (isotretinoine)
adapalene
tazarotene
mino / doxy PO
100mg 2x/d
afbouwen tot 50mg /d
acne cystica / conglobata: R/
isotretinoine PO!! naast topische R/
of voor acne refractoir aan R/
hoe werkt isotretinoine PO?
vit A zuur derivaat
inhibeert sebumklieren en keratinisatie
0.5-1 mg/kg 1x/d
icm eten
AE isotretinoine PO
TERATOGEEN!! –> contraceptie
niet icm tetracyclines!! (bv doxy, mino)
want PSEUDOTUMOR CEREBRI!!
nachtblindheid
verminderde tolerantie contactlenzen
DROOGTE! (ogen, mond)
pancreatitis
labo isotretinoine
lipiden
transaminasen (AST ALT)
R/ rash tgv isotretinoine
sterke topische corticoiden (klasse III)
betnelan, betametason, elocom, mometasone, diprosone
andere systemische R/ naast isotretinoine voor ernstig ance
systemisch glucocorticoiden
(acne conglobata, fulminans, SAPHO, PAPA)
infliximab, anakinra (TNFa-I)
intralesioneel triamcinolone
(inflamm cysten en nodules)
mechanisme rosacea
verhoogde reactiviteit vd capillairen
–> flushing en teleangiectasieën
prevalentie rosacea
10%
piek 40-50j
♀»_space;
rhinophyma ♂ +++
minder frequent bij gepigmenteerde huid
stadia rosacea
- erytheem, teleangiectasieën
- papulopustels
- oedeem
rosacea kan geassocieerd zijn met?
seborrheische dermatitis
bacteriële cultuur rosacea
DEMODEX folliculorum
R/ rosacea
Metronidazole crème
0.75-1%
1-2x/d
evt topische AB
opm: metronidazole werkt voor de papulopustels, niet voor de roodheid!
systemisch: mino / doxy
50-100 mg 1-2x/d
onderhoud: mino of doxy 50mg/d of om de dag
orale isotretinoine indien niet responsief
evt ivermectine
R/ rhinophyma / teleangiectasieën
tchirurgie / laser
teleangiectasieën: carvedilol (6.5 mg PO)
vermindert erytheem en teleangiectasieen
beta blokker
of
topisch brimonidine
0.5% gel
periorificale dermatitis
rond mond / ogen
♀ +++
erythemateuze papulopustels op erythemateuze achtergrond
symmetrisch
typisch vermilion border vd lip gespaard
(mucocutane junctie)
wisser staf aureus surinfectie
wat kan periorificale dermatitis uitlokken
potente topische (gefluoreerde) glucocorticoiden
cave periorificale dermatitis?
wordt vaak verkeerdelijk gediagnosticeerd als eczeem of seborreische dermatitis
maw potent topisch glucocorticoid wordt opgestart, maar verergert dit
of steroid geïnduceerd acne
R/ periorificale dermatitis
GEEN CORTISONE
metronidazole gel
0.75% 2x/d
1% 1x/d
mino/doxy systemisch
100mg 2x/d 2 m
cave doxycycline
fotosensitising!!
miliaria
retentie zweet
blokkade eccriene zweetklieren
R/ miliaria
koude omgeving
topisch cortisone of calcineurine-I
R/ die hyperhidrose uitlokt
hyperhidrose is ECCRIEN
SSRI
TCA
p 15
Frey’s syndroom
gustatoir zweten
zenuwen voor zweten verbonden met speeksel zenuwen
R/ hyperhidrose
deo aluminiumzouten
botox (botuline toxine A) injectie
glycopyrrolaat
sympathectomie (chirurgie)
chromhidrose
gekleurd zweet
kleur kledij
lipofuscine apocrien
chromogene bact/fungi
bromhidrose
stinkend zweet
eccrien (corynebact / micrococcus)
apocrien (TG)
hidradenitis suppurativa
chronische suppuratieve ziekte vd APOCRIENE zweetklieren
vaak cicatricieel
plooien
♀ axillair
♂ anogenitaal
♀ ++
GEVOELIG, PIJNLIJK +++
vaak spontane remissie LT >35j
folliculaire occlusie tetrade
nodulocystisch acne
acne conglobata
pilonidale sinus
hidradenitis suppurativa
RF hidradenitis
ROKEN +++
vaak obesitas
pathognomonisch voor hidradenitis?
dubbel comedonen
ook open comedonen
classificatie hidradenitis
Hurley
R/ hidradenitis
nodule/abces: triamcinolone intralesioneel
daarna incisie en drainage (100mg)
chronisch laaggradig: mino/doxy
clinda + rifampicine (300mg elk)
soms 2-3w cortisone PO 1mg/kg indien pijn inflammatie ++
orale isotretinoine: in vroege ziekte (folliculaire plugging tegengaan)
TNFa (infliximab)
soms chirurgie tot op de fascia (split skin grafting)
opstart TNFa
LABO: complet, lever, nier, CRP, ESR
TBC huidtest (mantoux)
Rx thorax
om de 4-8w labo herhalen
Fox fordyce
JEUK +++
kleine papeltjes axillae, genitofermoraal
zz
♀ na puberteit
plugging folliculaire infundibulae
R/ fox fordyce
topisch corticosteroiden / calcineurine I
topisch clinda
elektrocoagulatie
liposuctie / currettage
