deeltoets 1 Flashcards
premies
besteding staat vooraf vast
belasting
besteding wordt achteraf bepaald
zorgquote
de grootte van het aandeel van de zorguitgaven tov het bbp -> zorguitgaven als % van het bbp
oorzaken stijgende zorguitgaven
- demografie (vergrijzing) -> beperkte oorzaak
- stijging welvaart
- technologie
oorzaken stijging zorguitgaven: vraagzijde
- aandeel ouderen stijgt (vergrijzing en stijgende levensverwachting)
- meer chronische ziekten
- voortschrijdede medicalisering
- consumenten stellen hogere eisen
- meer welvaart leidt tot meer vraag naar zorg
- prijsongevoelige vraag door grotendeels collectieve financiering
oorzaken stijging zorguitgaven: aanbodzijde
- voortgang medische wetenschap en techniek
- informatievoorsprong zorgaanbieders, kan tot aanbod geïnduceerd vraag leiden
- machtspositie zorgaanbieders bij tarief onderhandeling
- Kostenziekte van Baumol (productiviteitsontwikkeling in de zorg lager dan in andere sectoren)
kostenziekte van Baumol
arbeidsproductiviteit in de zorg neemt minder snel toe dan in de marktsector
- > lonen lopen wel in de pas met de lonen in andere sectoren
- > zorg wordt dan dus verhoudingsgewijs steeds duurder
kanttekeningen kostenziekte van Baumol
- productiviteit in de zorg is lastig te meten
- geen rekening gehouden met kwaliteitsverbeteringen
budgettering
uitgavenpatroon aanpassen aan inkomsten
uitgavenbeheersing: directe beleidsopties
- minder collectieve zorg
- meer private financiering
uitgavenbeheersing: indirecte beleidsopties
- gereguleerde concurrentie
- innovatieve bekostigingsmethode (pay for performance)
- hoofdlijnenakkoorden (vrijwillige afspraken tussen overheid en zorgpartijen)
alternatief aanwendbaar
voor meerdere doelen bruikbaar, maar voor 1 doel tegelijk inzetbaar
opportuniteitskosten
gemiste opbrengsten van het best gekozen alternatief
Baten < Kosten of Baten > Kosten
B= betalingsbereidheid
K = expliciete kosten + opportuniteitskosten
kapitaal
hulpbronnen
wat zijn de 4 hulpbronnen die ongelijk verdeeld kunnen zijn
- persoons kapitaal
- economisch kapitaal
- cultureel kapitaal
- sociaal kapitaal
vrije marktwerking
omvang en samenstelling van de productie zijn afhankelijk van de beslissingen van individuele consumenten en producenten
wat zijn de 4 voorwaarden voor perfecte marktwerking?
1- homogene producten
2- aanbieders zijn prijsnemers
3- vrije toe- en uittreding
4- aanbieder en vragers beschikken over perfecte informatie
2 belangrijkste oorzaken marktfalen
1- machtspositief
2- informatieproblemen
marktfalen zijn een gevaar voor 3 publieke belangen, wat zijn deze?
1- toegankelijkheid
2- kwaliteit
3- betaalbaarheid
consumptiegoed
kosten en baten vallen op hetzelfde tijdstip -> T=0
Je hebt dus direct ‘baat’ bij het consumeren van dit goed.
investeringsgoederen
Je betaalt de koste gelijk, de baten van de aankoop zijn op de lange termijn.
kosten op moment T=0, baten zijn later T=1
-> resulteert in een lagere betalingsbereidheid
nudging
vrijblijvende ‘duwtjes’ in de goede richting.
en hiermee mensen beïnvloeden goed/gezond gedrag te vertonen
principaal
relatief slecht geïnformeerde partij
agent
relatief goed geïnformeerde partij
aanbod geïnduceerde vraag
aanbieders lokken vraag uit bij consumenten
een product is elastisch als…
E < -1 of E> 1 (er is een afname van de totale uitgaven)
een product is inelastisch als…
0>E>-1 (er is een toename van de totale uitgaven)
een product is complementair als…
Exz < 0
een product is een substitutiegoeder als…
Exz > 0
een product is een normaal goeder als…
n > 0
een product is een noodzakelijk goeder als…
0 < n < 1
een product is een luxe goed als…
n > 1
een product is een inferieur goed als…
n < 0
Welke 3 factoren maken iets een publiek belang?
1- eigenaarschap -> van wie is gezondheid?
2- causaal verhaal -> zijn er mogelijkheden om gezondheid te bevorderen?
3- mogelijkheid -> wie heeft de middelen om gezondheid te bevorderen
interdependentie
wederzijdse afhankelijkheid (hierbij is segregatie - scheiding, tussen bijv. 2 leefgroepen- van belang)
Waar hield de hygiënistische beweging zich mee bezig?
met de bevordering van de arbeids- en levensomstandigheden van de armen
Wat waren de 2 theorieën om ziektes tegen te gaan?
1- contagionisme
2- miasma-theorie
contagionisme
ziekte verspreid door immoreel (sinful) gedrag.
hierbij was het belangrijk de ziekte te isoleren
miasma-theorie
ziekte verspreiding door kwalijke dampen
gericht op terugdringen stankbronnen
Wat zijn de 4 sturingsmodaliteiten
1- de staat
2- markt
3- de polder
4- gemeenschap
functies van het recht
- ordening
- uitdrukking morele en culturele waarden
- correctie/handhaving
- geschilbeslechting (-> rechtszaak)
- regelend
publiek recht (op de staat van toepassing) bestaat uit?
- staatsrecht
- bestuursrecht
- strafrecht
materieel recht
inhoudelijke regels
formeel recht
procesrecht, vormvoorschriften, spelregels
Welke factoren/regels zijn van belang bij het nastreven van de menselijke waardigheid in het gezondheidsrecht?
- hulpverlenersstandaard
- zelfbeschikkingsrecht
- voorkomen dat een mens een instrument wordt
- elke overweging van zorg moet stroken met menswaardigheid en respect voor leven
Hoofdstuk 1 van de grondwet
grondrechten
klassieke grondrechten
vrijheden van burgers (bijv. vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsovertuiging)
sociale grondrechten
verplichtingen die de overheid heeft t.o.v. de burger (bijv. zorg dragen)
Waaruit bestaat de staten generaal
de eerste (75 leden) en tweede kamer (150 leden)
Wat is de taak van de raad van state
adviseert het parlement over wetgeving en bestuur
Hoe wordt een wet ‘ontwikkelt’
- > schrijven conceptwetten
- > internetconsultatie
- > wetvoorstel naar raad van state
- > wetvoorstel naar tweede kamer
- > schriftelijke behandeling
- > plenaire behandeling
- > wetsvoorstel 1e kamer
- > schriftelijke behandeling
- > plenaire behandeling
- > bekrachtiging en publicatie in staatsblad
- > inwerkingstreding
trias politica bestaat uit?
- wetgevende macht
- rechtsprekende macht
- uitvoerende macht
montesquieu
onafhankelijke rechtspraak en wet enige bron van recht