Bólgueyðandi verkjalyf Flashcards by Gudrun Vidarsdottir

Gerðir bólgueyðandi verkjalyfja

NSAIDs
--ósérhæfðir COX1 og COX2 hamlar
Coxíb lyf
--sérhæfðir COX2 hamlar
Acetylsalicylsýra (Magnyl)
--sérhæfður COX1 hamli

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Ábendingar fyrir bólgueyðadi verkjalyfjum

Verkir og bólga
--höfuðverkir, tíðaverkir, verkir eftir aðgerðir, gigt- og bandvefssjúkdómar, íþróttameiðsl, beinbrot, mjúkvefjaáverkar
Hækkaður líkamshiti
--sýkingar, krabbamein, bólgusjúkdómar
Blóðþynning
--acetylsalisylsýra

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Meginverkanir COX hamla

Bólgueyðandi
Verkjastillandi
Hitalækkandi
(Mest COX2 verkun)

Blóðþynning (COX1)

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Hitalækkandi áhrif

Í gegnum hypothalamus

Hamla prostaglandín

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Verkjastillandi áhrif

Prostaglandín auka áhrif annarraboðefna á verkjataugar/viðtaka
T.d. gegnum Bradykinin
Lyfin hindra prostaglandín myndun

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Bólgueyðandi áhrif

Í gegnum COX2
Æðavíkkun
Bjúgur og verkir

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

NSAIDs lyfjahvörf

Frásogast vel
Gefin um munn og í æð
Hámarksgildi eftir 1-2 klst
Lengurað ná hámarksgildi í liðvökva

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

NSAIDs

aukaverkanir í meltingarvegi

verkir (dyspepsia)
niðurgangur
ógleði og uppköst
magabólgur
magasár
blæðingar í meltingarvegi

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

NSAIDs

Meðferð við aukaverkunum

Misoprostol
–prostaglandín sem eiga að vernda slímhúðir
Sýruhamlandi lyf
–PPI, H2 blokkar

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

NSAIDs aukaverkanir í nýrum

Skert starfsemi
Truflun á blóðflæði
Truflun á saltútskilnaði
Blóðþrýstingshækkun

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

NSAIDs aukaverkanir í húð

Útbrot

Aukið ljósnæmi

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

NSAIDs aukaverkanir frá öndunarfærum

Geta valdið astma hjá næmum einstaklingum
Separ í nefi
Þrálátar nefbólgur

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

NSAIDs aukaverkanir frá hjarta- og æðakerfi

Hækkaður blóðþrýstingur
Aukin hætta á bráðu kransæðaheilkenni og heilaslagi

Bæði NSAIDs og Coxib lyf
Mest hætta í eldra fólki með undirliggjandi kransæðasjúkdóm

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

NSAIDs aukaverkanir í beinmerg

Bæling á framleiðslu
–rauð blóðkorn, hvít blóðkorn og blóðflögur
Sjaldgæft

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Skömmtun ósérhæfðra bólgueyðandi verkjalyfja eftir helmingunartíma

Stuttur t1/2: gefið 3x á dag
Miðlungs t1/2: gefið 2x á dag
Langur t1/2: gefið 1x á dag

How well did you know this?

Not at all

Perfectly

Lyf með stuttan helmingunartíma

Ibúprófen
–alvofen express, ibúfen, ibuxin, Nurofen junior apelsin
Indómetasín
–indometacin actavis hylki, confortid endaþarmsstíll
Ketóprófen
–Orudis forðahylki
Ketórólak
–Toradol
–stungulyf, gefið við bráða verkjameðferð

Lyf með miðlungs helmingunartíma

Díklófenak
–voltaren og svo margt fleira
–Arthrotec: díklófenak og misoprostol
Naproxen

Lyf með langan helmingunartíma

Piroxicam
–Felden gel
Nabumeton
–Relifex

COX2 hamlar

lyf

Etorícoxíb
--Arcoxia
Celecoxíb
--Celebra, Cloxabix, Celecoxib actavis
Parecoxíb
--Dynastat
--stungulyf í æð, gefið í bráðaverkjameðferð

Kostir og gallar COX2 hamla

Kostir
Hafa ekki áhrif á blóðflögur
Minni áhrif á meltingarveg

Gallar
Geta skert blóðflæði í nýrum og valdið háþrýstingi
Ýmsar gerðir hafa verið teknar af markaði vegna aukaverkana
–Vioxx

Nýru og bólgueyðandi verkjalyf

Lækkun í prostaglandínum veldur:

-saltvarðveislu
—bjúgur, háþrýstingur, CHF
-bráðri nýrnabilun
-hyperkalemiu
-hyponatremiu

Acetýlsalicýlsýra

Verkun

Mikil COX1 verkun

-blóðþynning
-varanleg blokkun á blóðflögum
-verndandi gegn kransæðasjúkdómum

Lítil COX2 verkun

-lítil bólgueyðandi og verkjastillandi verkun
-þarf stóra skammta

Acetýlsalicýlsýra

lyf

ASA-ratiopharm
Aspirin Actavis
Treo freyðitafla
Hjartamagnýl
Hjarta-aspirín

Acetýlsalicýlsýra

lyfjahvörf

Frásogast vel frá meltingarvegi
Frásogast frá maga og smágirni
Nær hámarks blóðþéttni eftir 40-60 mínútur
Mikið próteinbundið
t1/2 er 2-4 klst
Útskilnaður um nýru

Acetýlsalicýlsýra | aukaverkanir

``` Einkenni frá meltingarveg Einkenni frá húð Reye's syndrome Sýru-basa jafnvægishliðranir Salicylismi --tinnitus, vertigo, minnkuð heyrn, ógleði, uppköst ```

Parasetamól | virkni

Væg bólgueyðandi áhrif Verkjastillandi Hitalækkandi Virkar í gegnum væga COX2 hömlun Verkun á TRPA-1 viðtaka í mænu (verkir) Sennilega eru áhrifin mest í taugakerfi

Parasetamól | Lyfjahvörf

``` Frásogast vel Gefið um munn Hámarksþéttni eftir 30-60 mín Verkjastillandi áhrif eftir 30 mín Hámarksáhrif eftir 1-2 klst Lengd verkunar: 4-5 klst Umbrotið í lifur Útskilið um nýru ```

Parasetamól | Aukaverkanir

Fáar en geta verið hættulegar Húðútbrot Lifrarskemmdir --bráðar eða langvinnar

Parasetamól eitrun

``` Einkenni koma fram á 2 eða 3 degi Lifrarskemmdir --hækkaðir transamínasar, lækkandi próthrombíngildi, storkutruflanir, gula Lasleikatilfinning Blóðsykurslækkun Kalíumlækkun í blóði Fosfatlækkun í blóði Metabolísk acidósa Dreifð storkutruflun (DIC) Lifrarbilun og lifrardá Lifrarskemmdir ná hámarki á 4-6 degi ```

Parasetamól | Lyfjaform

``` Töflur Munndreifitöflur Forðatafla Freyðitöflur Endaþarmsstílar Mixtúra Innrennslislyf ```

Parasetamól | lyfjaheiti

``` Panodil (+ Brus, Hot, Junior, Zapp) Paracet Paratabs Retard Perfalgan Pinex (+ Junior, Smelt) Paracetamol-raiopharm Paracetamol-Sandoz ```

Parasetamól | Samsett lyf

``` Blandað með Orfenadrin --Norgesic Blandað með kódeini --Parasetamol/Kodein Actavis --Parkódín --Parkódín forte ---Pinex Comb Forte ```