8.5 farmacotherapie bij de ziekte van parkinson Flashcards
oorzaken van parkinson?
idiopatisch/ iatrogeen
verlies dopaminerge neuronen in nigrostriatale zenuwbanen (substantia nigra–> corpus striatus)
symptomen als 70-80% van neuronen kapot is (meestal rond 60e levensjaar)
verstoring balans dopamine/ acethylocholine
behandeling: symptomatisch
wat is het effect van anticholinergica bij PT met parkinson?
vooral gunstig effect op tremor
oud: ankaloiden
- veel bijwerkingen (obstipatie, droge mond, mydriasis, verslapping. blaassphincter)
nieuw: synthetisch (orfenadrine, trihexyfenidyl)
- vnl centraal werkzaam dus minder perifere bijwerkingen
zeg wat over amantadine bij parkinson
amantadine= symmetrel
antiviraal middel dat tevens als glutamaat (NMDA) receptor antagonist fungeert
voordeel: snel effect, vooral op rigiditeit en akinesie
nadelen:
- na 8-9 mnd uitgewerkt
- middelijkheid
- anticholinerge+ centrale effecten
- veroorzaakt livedo reticularis (vlekkerige uitslag op de benen)
wat is L-dopa
- voor- en nadelen
= levodopa
precursos van dopamine
combinatie met decarboxylare remmer
bijwerking
- perifeer: misselijk, anorexie, hypotensie, hartritmestoornissen
centraal: dyskinesie, on-off fenomeen, hallcuinaties, opwinding, nachtmerries
probeer plasmaspiegel zo constant mogelijk te houden
kenmerken apomorfine
D2 receptor agonist
braakmiddel (combineer met motilium)
werkt zeer snel (<15 min) bij off periode
verbetert vooral rigiditeit en tremor
ect nasale of subcutane toediening
bijwerking D2 agonisten
- misselijkheid en braken
- hypotensie
- centraal: verwardheid, hallucinaties
- retroperitoneale fibrose bij chronische toepassing (zeldzaam)
kenmerken MAOb remmer: selegiline
verhoogd dopamine concentratie
effectief bij MPTP geinduceerde parkinson
bijwerkingen: hallucinaties, slapeloosheid, misselijkheid, bloeddrukschommelingen
voordeel d2 agonisten tov levodopa
langere halfwaardetijd–> minder fluctuaties in bloedspiegels–> minder last van on-off fenomeen en dyskinesie
nadeel d2 agonist tov levodopa
minder effectief betreffende rigiditeit en hypokinesie
kenmerken COMT remmer
entacapone remt omzetting van L-dopa in 3-methody-4hydroxy-L-fenylalanine waardoor halfwaardetijd van L-dopa omhoog gaat
combineer met decarboxylaseremmer