11.4 stoonissen in de ontwikkeling van taal en leren

Question 1

uit welke onderdelen bestaat het normale linguistische systeem/ taalsysteem

Answer 1

• de fonologie (verschillen in klanken die de betekenis van het woord anders maken)
• semantiek (betekenis van een woord of zin)
• syntaxis (gaat over de structuur van de zin, grammatica)
• morfologie (kleine dingen in het woord wat een andere betekenis geeft aan een woord, bv land of landt, lepel of lepels)
• pragmatiek (gebruik van taal in sociale context)

Question 2

kenmerken normale ontwikkeling van spraak en taal

Answer 2

er zit veel variatie in de ontwikkeling

niet snel afwijkend

pas vertraging bij minder dan 50 woorden op 24 maanden

Question 3

benoem taalstoornis DSM5

Answer 3

je spreekt van een taalstoornis als
1. taal niveau is beduidend lager dan non verbaal intelligentieniveau
2. de taalproblemen interfereren met schoolresultaten of sociaal functioneren
3. bij andere problematiek zijn de taalproblemen ernstiger dan verwacht

check gehoor en overweeg autisme spectrum stoornis

Question 4

verschillende soorten taalstoornis

Answer 4

expressieve taalstoornis (moeite met de productie van taal, uitspreken van taal)

gemengd receptieve-/ expressieve taalstoornis

sociale communicatie stoornis (pragmatiek)

Question 5

wat is een taalontwikkelingsstoornis. waar hebben mensen moeite mee?

Answer 5

taalstoornis = TOS (taalontwikkelingsstoornis)

mensen met TOS hebben moeite met leren of het gebruiken van taal, mogelijk omdat hun hersenen anders werken.
ze zijn allemaal verschillend (de ene vindt praten lastig, andere kan niet voorlezen oid).

ze hebben veel meer moeite dan andere kinderen om hun moedertaal te ontwikkelen zonder dat er sprake is van gehoorverlies

Question 6

prevalentie TOS

Answer 6

prevalentie 1-3%

naarmate kinderen ouder worden daalt het prevalentiecijfer (2- jarigen 13%/ 5 jarigen 7%)

vaker bij jongens dan bij meisjes

Question 7

etiologie TOS

Answer 7

genetisch component bij ontstaan

bij familieleden vaak sprake van laat spreken als kind

invloed omgevingsfactoren zoals sociaal economische status

Question 8

comorbiditeiten TOS

Answer 8

gedragsproblemen
angsten
stemmingsklachten

Question 9

behandeling TOS

Answer 9

psycho-educatie taalstoornissen

gerichte taalstimulering

ouderbegeleiding

schoolaanpassing/ remedial teaching

Question 10

prognose TOS

Answer 10

prognose expressieve taalstoornis beter dan bij gemengd expressieve/ receptieve taalstoornis

expressieve taalstoornis wisselende prognose, gedeeltelijk spontaan herstel

taalstoornis icm psychiatrische, sociale en/of emotionele problemen slechtere prognose

Question 11

DSM5 sociale communicatie stoornis

Answer 11

stoornis in de pragmatiek van de taal

onderzoek middels de ADOS
- observatie instrument waarbij je situaties gaat uilokken en kijken hoe het kind ermee omgaat

Question 12

hoe behandeling sociale communicatie stoornis

Answer 12

behandeling middels PRT (pivotal response training)
- sociale communicatie vergroten
- aansluiten bij motivatie en opzetten leermoment
- belonen met natuurlijke beloning

Question 13

verschillende spraakstoornissen

Answer 13

spraakklankstoornis

stoornis in de spraakvloeiendheid

Question 14

DSM criteria spraakklankstoornis

Answer 14

de spraakklanken die geproduceerd worden passen niet bij de leeftijd en dialect

levert problemen op bij schoolresultaten of interactie mer anderen

als er sprake is van andere problemen, dan ernstiger dan verwacht

Question 15

klinisch beeld spraakklankstoornis

Answer 15

weglaten van klanken

vervangen van moeilijke klanken door minder moeilijke klanken

het verdraaien van klanken

Question 16

prevalentie spraakklankstoornis

Answer 16

rond 6/7 jaar 20% jongens en 10% meisjes

rond 12/13 jaar 5%

vaker bij jongens dan bij meisjes

Question 17

behandeling en prognose spraakklankstoornis

Answer 17

logopedische behandeling

prognose gunstig indien niet in het kader van somatische oorzaak, een verstandelijke beperking of autisme

Question 18

definitie stotteren in de spraakvloeiendheid

Answer 18

onregelmatigheden in het spreekritme waarbij de spreker precies weet wat hij wilt uitdrukken maar erop dat ogenblik niet in slaagr doordat zich een onvrijwillige herhalen, verlenging of onderbreking van een klank voordoet

Question 19

stotteren klinisch beeld

Answer 19

niet vloeiende spraak: herhalingen, blokkades, verlengingen, tussenvoegingen

tremoren/ grimassen van de kaken/ lippen

ticachtige bewegingen van het gezicht (oogknipperen), romp (buigingen) of armen

Question 20

oorzaken stotteren

Answer 20

genetische factoren

het brein functioneert aantoonbaar anders

Question 21

prevalentie stotteren

Answer 21

4% van de schoolgaande kinderen in de algemene bevolking

vaker bij jongens

hogere prevalentie op de peuter- en kleuterleeftijd dan erna

Question 22

prognose en behandeling stotteren

Answer 22

logopedische en gedragstherapeutische behandeling

prognose
- spontaan herstel 50-80%
- persisterend (>2 jaar) 47% stottervij, als meer dan 4 jaar nog maar 5%