7_Meðgöngueitrun

Question 1

skilgr á meðgönguháþrýsting?

Answer 1

> 140/90 tvívegis eftir meðg.viku 20

Question 2

hvað kallast t.d. háþrýstingur fyrir viku 20 sem er ennþá hár 6 vikum eftir fæðingu?

Answer 2

fyrirverandi háþrýstingur

Question 3

skilgreining meðgöngueitrunar? (6)

Answer 3

1) háþrýstingur og einkenni um líffærabilun:
2) próteinmiga eða nýrnabilun (krea)
3) lifrartruflun
4) taugaeinkenni
5) truflun í storkukerfi
6) fylgjuþurrð

Question 4

hvaða tölu þarf að muna varðandi marktæka próteinmigu?

Answer 4

albúmín/krea hlutfall > 25 mg/mmol

Question 5

hvað veldur oft dauða í eclampsiu?

Answer 5

heilablæðing

Question 6

hvað er eclampsia?

Answer 6

fæðingarkrampar

Question 7

hversu margar konur fengu eclampsiu (fæðingarkrampa) á ísl 2018?

Answer 7

9 konur

lægra örugglega

Question 8

skilgr á eclampsiu?

Answer 8

krampar fyrir eða eftir fæðingu án annarra skýringa

Question 9

3 atriði í HELLP?

Answer 9

1) hemolysa
2) hækkuð lifrarensím
3) lækkun í flögum

Question 10

f hvað stendur HELLP?

Answer 10

Hemolysis, elevated liver enzymes, and a low platelet count

Question 11

hver er áhættan af HELLP ef konan er ekki látin fæða hratt? (2)

Answer 11

1) DIC

2) fæðingarkrampa

Question 12

hverjir teljast sterkir áhættuþættir fyrir meðgöngueitrun? (5)

Answer 12

1) htn í fyrri þungun
2) langvinnur htn
3) nýrnabilun
4) sykursýki
5) sjálfofnæmissjúkdómur (sérstakl lupus og antiphospholipid syndrome)

Question 13

hver er sterkasti áhættuþátturinn fyrir meðgöngueitrun?

Answer 13

fyrri saga um meðgöngueitrun snemma í meðgöngu (50% endurtekningarhætta)

Question 14

hverjir teljast miðlungs áhættuþættir fyrir meðgöngueitrun? (5)

Answer 14

1) fyrsta barn
2) fjölskyldusaga
3) BMI>35
4) aldur >40
5) fjölburar

Question 15

vernandi þáttur fyrir meðgöngueitrun?

Answer 15

fyrri meðganga án eitrunar (þá hverfandi líkur á eitrun í næstu)

Question 16

SLEPPA

hvað er notað í forspármódelinu? (3)

Answer 16

1) blóðþrýstingur (MAP)
2) blóðflæði í slagæðum til legsins
3) lífefnavísar: PIGF og PAPP-A)

Question 17

hvað er það eina sem hefur sannast sem fyrirbyggjandi meðferð gagnvart meðgöngueitrun? (2)

Answer 17

aspirin (150 mg)

og kalsíum ef kalsíumskortur

Question 18

klínísk einkenni meðgöngueitrunar? (4)

Answer 18

1) höfuðverkur
2) sjóntruflanir
3) kviðverkir/ógleði/uppköst
4) slappleiki + mjög mikill bjúgur

Question 19

hvað á að gera ef kviðverkir og ógleði hjá yfir 20v óléttri konu?

Answer 19

taka blóðpr með lifrarstatus og blóðflögum (HELLP þar til annað sannast)

Question 20

hvenær á að setja inn bþ lyf?

Answer 20

oftast ef >150/100 er viðvarandi

Question 21

bþ lyf á meðgöngu (3)

Answer 21

1) labetolol (trandate)
2) nifedipin (adalat)
3) hydralazin (neprezol)

Question 22

hvað skiptir máli varðandi diastolu?

Answer 22

að fari helst ekki undir 80

Question 23

einkennameðferð? (2)

Answer 23

1) bþ lyf

2) vökvarestriction

Question 24

hvað á að gera ef eitrun greinist >37v?

Answer 24

framköllun innan 24-48 klst

það er engin gagnsemi að ganga með lengur en 37v

Question 25

hvað á að gera ef eitrun greinist <37v?

Answer 25

erfið ákvörðun með áhættu af fæða snemma vs áhætta móður, en móðirin gengur almennt alltaf fyrir

Question 26

4 ábendingar fyrir að fæða mjög fljótt?

Answer 26

1) eclampsia
2) HELLP
3) fylgjulos
4) lifrarblæðing

Question 27

hvenær er meðgöngueitrun alvarlegur sjúkdómur? (5)

Answer 27

1) bþ viðvarandi eftir 3 mism lyf
2) versnandi líffærastarfsemi (nýrnabilun, öndunarbilun)
3) slæm einkenni frá taugakerfi
4) mikil bjúgmyndun (lungu,kviðarhol)
5) vaxtarskerðing með óeðlilegu flæði í naflastreng

Question 28

Er áhættuaukning á hjartasjúkdómum eftir meðgöngueitrun?

hverjar eru mögulegar skýringar? (3)

Answer 28

já möguleg skýring eru

1) sameiginlegir áhþættir f meðgöngueitrun og hjartasjúkdómum
2) tilhneiging til háþrýstings
3) endothel skemmdir af völdum meðgöngueitrunar

Question 29

hvaða ráðleggingar á að gefa varðandi áhættu á hjartasjúkdómum eftir meðgöngueitrun?

Answer 29

CVD upplýsingar í danmörku, í bandaríkjunum er bþ mæling og blóðpr árlega

Question 30

hvað er take home message í fyrirl? (2)

Answer 30

1) ef þunguð kona >20v á alltaf að mæla bþ strax sama hver komuástæða
2) ef háþrýstingur og vanlíðan á alltaf að gruna meðgöngueitrun (fá ljósmóður/fæðingarlækni í málið)