34_Bráðatilvik

Question 1

skilgr mæðradauða og tíðni?

Answer 1

Dauðsfall þungaðrar konu eða dauðsfall innan 6 vikna frá því þungun lýkur

(40/10.000 á ísl)

Question 2

skilgr á burðarmálsdauða?

Answer 2

Andvana fæðing eða dauðsfall nýbura á fyrstu viku

mv 22v

Question 3

tíðni eklampsiu?

Answer 3

1:5000 fæðingum

Question 4

3 flokkar af eklampsiu?

Answer 4

antepartum: fyrir fæðingu (38%)
intrapartum: í fæðingu (sjaldgæfast, 18%)
postpartum: eftir fæðingu (algengast 44%)

Question 5

krampalyfið?

Answer 5

MgSO4

Question 6

viðbrögð við antepartum eklampsiu?

Answer 6

stabilisera móður, síðan flýta fæðingu/ljúka meðgöngu

Question 7

bþ viðmið í fæðingu (2)

Answer 7

1) lækka bþ ef >170/110

2) halda bþ í ca 140/100, ekki lækka of mikið

Question 8

hvernig á að lækka bþ í fæðingu? (3)

Answer 8

1) labetolol 50 mg bolus iv (max 150 mg/klst)
2) hydralazine (1,25-2,5 mg á 10-20 mín fresti)
3) nifedipine (adalat) 10-20 mg p.o. - Milliverkun við MgSo4

Question 9

2 tegundir af fylgjulosi?

Answer 9

1) visible

2) concealed=dulið (hættulegast) (gerist ef blæiðng byrjar fyrir miðri fylgju

Question 10

dæmigerð saga um dulið fylgjuloss?

Answer 10

kona kemur inn með dáið fóstur og brettharðan kvið (þá á mðuar að gruna þetta)

Question 11

tíðni fylgjuloss?

Answer 11

1% (þriðjungur er byrjaður í fæðingu)

Question 12

einkenni fylgjuloss? (3)

Answer 12

1) Skyndilegir verkir

2) leg aumt og hart. 3) Blæðing

Question 13

áhættuþættir fylgjuloss? (4)

Answer 13

1) htn
2) reykingar
3) þan (?)
4) kókaín og krakk

Question 14

meðferð við fylgjulosi? (4)

Answer 14

1) tryggja ABC
2) blóðgjöf eða FFP
3) storkupróf, kleihauer (fetalblóð í móður)
4) keisari (eða gangsetning ef engin fósturstreita, fjölbyrja og útvíkkun, gera þá belgjarof

Question 15

hvað er kleihauer?

Answer 15

próf sem metur magn fósturblóðs í móðurblóðrás

Question 16

ef fæðing dregs í fylgjulosi er aukin hætta á..? (2)

Answer 16

1) DIC

2) postpartum blæðingu (atonia vegna blæðingar í vöðvanum+DIC)

Question 17

áhþáttur f fyrirsætri fylgju?

Answer 17

fyrri keisari

Question 18

hvað er placenta accreta, increta og percreta?

Answer 18

1) Accreta – fylgjan festist við myometrium (ekki bara decidua)
2) Increta – fylgjan invadar inn í myometrium
3) Percreta – fyljgna
invadar í gegnum perimetrium (leg serosuna)

Question 19

afh hætta af atoníu af fyrirsætri fylgju?

Answer 19

Vegna lélegs samdráttar í neðra segmenti legsins

Question 20

tíðni axlarklemmu?

Answer 20

1% (eins og fylgjulos)

Question 21

hættur vegna axlarklemmu? (3)

Answer 21

1) hypoxia
2) brachial plexus skaði (ef togað í höfuð
3) viðbeins/upphandlegssbrot

Question 22

forspárþættir axlarklemmu? (5)

Answer 22

1) Macrosomia (þungburi)
2) BMI>35
3) DM
4) Langdregið 2. stig fæðingar
5) Ádráttur (sogklukka eða töng)

(þá gangsetja fyrr ef áhþættir)

Question 23

meðferð við axlarklemmu? (5)

Answer 23

1) max flex í mjöðmum
2) þrýstingur f ofan lífbein
3) rotera öxlum
4) kona á 4 fætur
5) ná í aftari handlegg

(verri lausnir eru að ýta höfði inn+ keisari eað symphysiotomy)

Question 24

visinn handleggur kallast?

Answer 24

erbs palsy

Question 25

tíðni á naflastrengsframfalli

Answer 25

0,5%

Question 26

klassísk ástæða naflastrengsframfalls?

Answer 26

1) þverlega
2) sitjandi
3) óskorðaður kollur þegar vatn fer

Question 27

við hvaða konur er sagt að þegar vatn fer þurfi þær að leggjast niður og hringa á sjúkrabíl?

Answer 27

með óstabíla stöðu á fóstri

Question 28

meðferð við naflastrengsframfalli? (4)

Answer 28

1) Neyðarkeisari!
2) hríðahemjandi ef úti á landi
3) sá sem greinir á að halda kollinum með hendi um leggöng
4) 500 ml saltvatns í þvagblöðru (verður að púða sem heldur kollinum uppi)

Question 29

tíðni á legbresti?

Answer 29

1:1000 (0,1%)

Question 30

legbresti skipt í..? (2)

Answer 30

1) þögul gliðnun

2) katastrofal bresrtur

Question 31

góðar horfur við legbresti ef..?

Answer 31

maður er tilbúinn með keisara

Question 32

einkenni legbrests? (6)

Answer 32

1) einkennalaust
2) kviðverkur
3) blæðing
4) tachycardia móður (vegna blæðingar)
5) bradycardia fósturs
6) sótt dettur niður og höfuð færist til baka (getur ekki dregist saman)

Question 33

meðferð við legbresti (2)

Answer 33

1) Ef útvíkkun er lokið: Ádráttur

2) Annars neyðarkeisari í svæfingu

Question 34

meðferð við leghverrfu?

Answer 34

Reponera í svæfingu/deyfingu

Question 35

Skyndileg einkenni svipuð og við lungnaembólíu gæti verið vegna..?

Answer 35

legvatnsembolíu