5. ↑cz.T Flashcards

1
Q

↑cz.T

A

= hipertyreoza

↑hhT przekraczający zapotrzebowanie

• jawna / subkliniczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Tyreotoksykoza

A

nadmiar hhT endo / egzogennych

Od:
• choroby tarczycy
• uszkodzenia miąższu T (indukowana jodem)
• ektopowe wydzielanie hhT przez guzy (np. wole jajnikowe)
• przedawkowanie egzogennych hhT

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Epidemiologia ↑cz. T

A

1,6% ♀

♀>♂ 10x

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Etiologia ↑cz.T

A
  1. Pobudzenie rec. TSH (najczęściej)
    • ch.Graves-Basedowa
    • mutacja somatyczna samoaktywująca (wole guzkowe tox z mnogimi guzkami autonomicznymi “ch.Plummera”, pojedynczy guzek “ch. Goetscha”, dziedzina nieautoimm ↑cz.T)
    • guz przysadki wydzielający TSH (wtórna ↑cz. T)
    • wysokie β-hCG (ch. trofoblastyczna, ciąża)
  2. Uszkodzenie tarczycy - podostre zap. T, poporodowe zap. T, faza nadczynności Hashimoto, poamiodaronowa ↑cz. T
  3. Rak tarczycy - rzadko
  4. Pozatarczycowe źródła: wole jajnikowe, przedawkowanie L-tyroksyny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Objawy ↑cz. T

A
  • nerwowość, chwiejność emocjonalna, bezsenność
  • ↑pot
  • nietolerancja ciepła, uczucie gorąca
  • drobnofaliste drżenia palców rąk
  • widoczne wole
  • ↑HR
  • chudnięcie, przy ok apetycie
  • duszność
  • ↓siła mm, ↓masa mm
  • ↑liczby stolców
  • ↑pragnienie
  • ↑ciepła, wilgotna, gładka (aksamitna) skóra, rumienienie się, świąd, bielactwo
  • włosy suche, łamliwe, wypadające
  • paznokcie cienkie, łamliwe, onycholioza (Plummer)
  • ↑kinetyczne krążenie (↑HR, ekstrasystolie, AF, tętno chybkie, szmer skurczowy nad koniuszkiem, duże naczyniaki)
  • objaw choroby wieńcowej / HF (np. obrzęki)
  • osłabienie potencji, zab. miesiączkowania (skąpe), ginekomastia
  • osteoporoza
  • objawy oczne +
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Objawy oczne ↑cz T

A
  • Stellwaga - rzadkie mruganie
  • Moebiusa - zab. zbieżności GO
  • Kochera - widoczny rąbek rogówki nad tęczówką podczas ruchu gałki ocznej do góry spowodowany opóźnieniem ruchu gałki ocznej w stosunku do uniesionej powieki
  • Graefego - Kocher a potem w dół
  • Dalrymple’a - nadmierne rozwarcie szpar powiekowych od ↑napięcia powiek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Diagnostyka ↑cz. T

A
  • ↓TSH, rzadko ↑TSH (wtórna)
  • ↑fT4, fT3 - jawna / lub w N - utajona
  • test TRH - rzadko stosowany
  • anemia mikrocytarna u 1/3, może być ↓neutro, ↑limfo, ↑eos, ↑mono
  • ↓TC, ↓LDL, ↓TG
  • ↑HDL, ↑FFA
  • ↑AlAT
  • ↑ALP, ↑Ca2+ (resorpcja kostna)

• ↑HR zatokowa, AF, rzadko przedwczesne pobudzenia komorowe

USG - często wole
Scyntygrafia - guzek autonomiczny i wol guzkowy nadczynny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Ch. Graves-Basedow

A
  • w wywiadzie ch. autoimm
  • wole naczyniowe
  • a/TSHR
  • a/TPO lub a/Tg
  • USG: ↓echo, jednorodna, burzliwy przepływ krwi
  • scyntygrafia: równomiernie ↑jodochwytność
  • oczne - są, cechy orbitopatii
  • obrzęk przedgoleniowy, akropachia (tylko w tym jest(
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wole guzkowe toksyczne, guzek autonomiczny

A
  • w wywiadzie wole nietoksyczne
  • wole guzkowe lub pojedynczy guzek
  • nieobecne Ab
  • USG: zmiany lite / lito-płynne
  • scyntygrafia: ogniskowo ↑ jodochwytność
  • oczne - niektóre mogą być
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Choroba de Quervaina

A
  • w wywiadzie niedawna infekcja
  • wole tkliwe, bolesne
  • mogą być a/TPO lub a/Tg
  • USG: ↓echo, niejednorodna
  • osłabiona jodochwytność
  • niektóre oczne mogą być
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie T

A
  • w wywiadzie ch. autoimm
  • wole mogą być niebolesne o ↑spoistości lub tarczyca zanikowa
  • +/- a/TSHR
    • a/TPO, a/Tg
  • ↓echo, niejednorodna
  • osłabiona jodochwytność
  • niektóre oczne mogą być
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wole jajnikowe

A
  • w wywiadzie guz jajnika
  • brak wola
  • brak Ab
  • USG T niediagnostyczne
  • jodochwytność N/↓ - ↑ nad jajnikiem
  • niektóre oczne mogą być
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Leczenie ↑cz.T

A
  1. Farmakologia - tylko to albo przygotowanie do poniższych
  2. Jod radioaktywny
  3. Tyroidektomia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Tyreostatyki w ↑cz.T

A

Hamują syntezę hhT

  • Tiamazol - lek I rzutu
  • Propyltiouracyl (jak PW do tiamazolu i u K w I tr.)

Zatrzymaj stosowanie, gdy:
• agranulocytoza,anemia aplastyczna
• ostre zap. W, Ż cholestatyczna
• zap. naczyń z Ab ANCA i zsp. toczniopodobnym

NIE trzeba przed wprowadzeniem badać morfologii i aminotransferaz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Inne leki ↓ stężenie hhT

A
  1. I w KI (płyn Lugola) - ↓syntezę i uwalnianie hhT
  2. joheksol (kontrast jodowy) - ↓T4→T3, syntezę i uwalnianie hhT
  3. Li2CO3 - ↓wydz. hhT
  4. Nadchloran Na+ / K+ - ↓wychwyt I przez T - stosowana w ↑cz.T indukowanej I-
  5. GKS - ↓T4→T3, stosowane gdy trzeba szybko znormalizować
  6. β-blokery - nie ↓stężenia - działają objawowo

1 i 2 - są przeciwskazaniem dla terapii radiojodem na okres 3-6mcy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Terapia radiojodem w ↑cz.T

A
  • 131 I
  • 6t - 6mcy → normalizacja hhT

• metoda preferowana w ch.G-B, wolu guzkowym toksycznym o niewielkich rozmiarach bez ucisku DO i w 1 guzku autonomicznym

PW

  1. Ciąża, laktacja
  2. Złośliwy neo T
  3. Umiarkowana/ciężka aktywna orbitopatia

Stosuj antykoncepcję 6mcy (♀) i 3-4mce (♂), unikaj kontaktu z K w C i małymi dziećmi przez 1-2tyg.

  1. Skończ przyjmować tiamazol na 5-7d przez, a propyltiouracyl na 1mc przed
  2. Zbadaj jodochwytność
  3. Wyklucz ciążę
  4. Bądź na czczo
17
Q

Leczenie operacyjne (tyroidektomia) ↑cz. T

A

Bezwzględnie: podejrzenie/rozpoznanie neo złośliwego T

Względnie: alternatywa dla radiojodu

  1. Tyreostatyki 4-6tyg. przed operacją
  2. Jak stan pilny to stosuj KI, β-bloker, GKS.
  3. Pooperacyjnie L-tyroksyna

Powikłania
• ↓cz.PT - ↓Ca2+ (tężyczka)
• porażenie n. krtaniowego wstecznego i fałdów głosowych (zwykle 1str. → chrypka)

18
Q

Rokowanie ↑cz. T

A

dobre roko

długotrwała i nieleczona → przełom ↑metaboliczny, zsp. tarczycowo-♥, osteopenii i osteoporozy

19
Q

Wrodzona ↑cz.T

A

↑hhT u płodu i noworodka

20
Q

Etiopatogeneza wrodzonej ↑cz.T

A

a) przemijające (najczęściej):
• ChGB u matki - Ab a/TSHR przechodzą przez Ł i +T płodu
• tyreotoksykoza u matki - hhT przechodzą przez Ł

B. Trwały
• wrodzona mut. + rec. TSH - toksyczna hiperplazja T
• zsp. McCune-Albrighta
• zsp. oporności na hhT

21
Q

Objawy wrodzonej ChGB

A

Zwykle ich nie ma - jak są to ustępuje do 6mż.

  • ↑HR, wole, wytrzeszcz
  • ↓przyrost mc
  • drażliwość, niepokój
  • ↑T, zaczerwienienie, ↑pot
  • ↑pnoe, arytmie, HF, ↑BP i ↑BPpłucne
  • Ż, wybroczyny, podbiegnięcia krwawe
  • Hmeg, Smeg, ↑w.chł
22
Q

Niewyrównana ↑cz.T u matki ↑ryzyko

A
  • porodu przedwczesnego
  • ograniczenia wzrastania płodu (FGR)
  • ↓masa urodzeniowa
  • obumarcie wewmaciczne
  • zgon okołoporodowy
  • wady wrodzone
23
Q

Diagnostyka wrodzonej ↑cz.T

A

Oznaczenie w krwi pępowinowej i żylnej noworodka tarczycy

↑ TRAb - wskazuje na noworodkową przejściową ChGB

USG płodu:
• FHR płodu >160/min
• wole - najwcześniejszy objaw
• ograniczenie wzrastania
• małowodzie
• przedwczesne zarastanie szwów
• przedwczesne dojrzewanie kośćca
• HF, uogólniony obrzęk płodu
24
Q

Leczenie wrodzonej ↑cz.T

A

Tiamazol, Propranolol, Prednizon, płyn Lugola, Digoksyna

Można odstawić leczenie jak unormuje się TRAb

Trwała wrodzona ↑cz.T
• radiojod / tyreoidektomia / długotrwałe tyreostatyki

25
Q

Rokowanie wrodzonej ↑cz.T

A

Raczej dobre

Następstwa: opóźnienie psychoruchowe, kraniosynostoza, małogłowie

Ciężka tyreotoksykoza - 15-20% śmiertelność

26
Q

Zespół McCune’a-Albrighta

A

Zespół od mutacji GNAS1

  • cafe au lait
  • dysplazja włóknista kości
  • wole guzkowe nadczynne
  • rzekome przedwczesne dojrzewanie płciowe
  • gruczolaki przysadki
  • ACTH-zal. ↑cz. kory nadN