18. Hirsutyzm

Question 1

Hirsutyzm

Answer 1

Występowanie u K nadmiernej ilości włosów dojrzałych w okolicach androgenowrażliwych

Question 2

Gdzie pojawia się owłosienie typu męskiego?

Answer 2

• warga górna
• KP
• wewnętrzna powierzchnia ud
• plecy
• brzuch

Question 3

Epidemiologia hirsutyzmu

Answer 3

• ↑androgenizm u 5-10% ♀ w wieku rozrodczym

* 80-90% z ↑andro prezentuje hirsutyzm

Question 4

Przyczyny hirsutyzmu

Answer 4

1. Jajniki
   • PCOS - 80% ↑androgenizmu
   • guz wirylizujący jajnika - jądrzak, gonadoblastoma, sertolioma, leydigoma, ziarniszczak, otoczkowiak, neo nabłonkowe jajnika, potworniak dojrzały, dysgerminoma, luteoma, torbiele tekaluteinowe, guz Krukenberga
2. Nadnercza:
   • guz prod. androgeny
   • zsp. Cushinga
   • wrodzony przerost nadN - ↓21-OHazy, 11β-OHazy - są też objawy ↓kortyzol, ↓aldo
3. Leki - androgeny, steroidy anaboliczne, Danazol, DŚA z androgennym progestagenem, VPA
4. ↑PRL
5. Idiopatyczny
6. Zsp. oporności na insulinę

Question 5

Objawy ↑androgenizmu u ♀

Answer 5

• hirsutyzm
• trądzik (skala Leeds)
• łysienie męskie
• zab. miesiączkowanie
• bezpłodność
• tendencja do nadwagi i otyłości
• atrofia sutków
• ↑masy mm
• sylwetka ♂
• obniżony głos
• ↑łechtaczki

Question 6

Do oceny nasilenia hirsutyzmu stosuje się

Answer 6

Skalę Ferrimina-Gallweya
• owłosienie w 9 lokalizacjach
• punkty 0-4 
• hirsutyzm od 8 pkt.
• >15pkt. lub nagłe pojawienie owłosienia lub inne (wirylizacja, zab. miesiączkowania, otyłość brzuszna) → diagnostyka hormonalna

Question 7

Nagłe wystąpienie objawów wirylizacji sugeruje

Answer 7

Guza jajnika lub nadN, który może być być złośliwy

Question 8

Diagnostyka hormonalna hirsutyzmu

Answer 8

• PRL
• testosteron całkowity i wolny
• DHEAS
• kortyzol
• 17-OH-progesteron

Question 9

Testy czynnościowe w hirsutyzmie

Answer 9

Test hamowania deksametazonem:
• ↓testosteronu, DHEAS - androgeny nadN (WPN, idiopatyczny hirsutyzm)
• brak ↓ - guz nadN produkujący androgeny
• ↓tylko DHEAS - jajnikowy hirsutyzm

Question 10

Leczenie hirsutyzmu

Answer 10

• guz jajnika - operacja
• WPN - podaż GKS i a/andro
• hirsutyzm idiopatyczny - usuwanie owłosienia
• większość kobiet stosuje 2składnikowe tabl. a/koncepcyjne i leki a/androgenne (spironolakton, octan cyproteronu, flutamid)

Question 11

Rokowanie hirsutyzmu

Answer 11

↑andro nieleczony → niepłodność, insop, DM2, miażdżyca, ChNS, nieprawidłowy rozrost endometrium, rak endometrium rak piersi, rak jajnika, depresja