16. Moczówka prosta Flashcards
Moczówka prosta
↑wydalanie wolnej wody
• centralna - bezwzględny ↓ADH
• nerkowa - ↓wrażliwość nerkowych rec. dla ADH
Epidemiologia moczówki prostej
♂=♀
Etiologia moczówki prostej centralnej
Uszkodzenie ok. podwzgórze-przysadka:
• guzy - 25% - czaszkogardlaki, makrogruczolaki
• ziarniniakowe - histiocytoza, ziarniniakowatość z zap. naczyń, sarkoidoza, gruźlica
• urazy 15%
• jatrogenne 20%
• zsp. pustego siodła
• samoistna (idiopat) - 30%, reakcja immuno p/neuronom jąder nadwzrokowych podwzgórza / inna przyczyna
• rodzinna - defekt genu kodującego syntezę ADH, dziedziczenie AD
Lokalizacja uszkodzenia:
• jądra nadwzrokowe podwzgórza - miejsce syntezy ADH
• ok. lejka/tylnego płata przysadki (miejsce wydzielania ADH)
Etiologia moczówki prostej nerkowej
- Genetyczna
• defekt rec. V2 - sprzężone z płcią (tylko ♂)
• mut. zaburzająca funkcjonowanie kanałów AQP2 (od reabsorpcji w odpowiedzi na ADH) - Wtórne:
• PChN - śródmiąższowe zap. N, OdmZN, torbielowatość nerek, nerki gąbczaste
• ↑Ca2+, ↓K+
• toksyczne działanie leków (sole litu, amfoterycyna B, demeklocyklina, kolchicyna)
Główne objawy moczówki prostej
- polidypsja
- poliuria (>4l/d)
- nykturia
- obj. guza ok. podwzgórze-przysadka (bG, zab. widzenia)
Objawy moczówki prostej u małych dzieci
- moczenie nocne
- osłabienie
- ↓apetytu
- zaparcia
- ↑T ciała
- zahamowanie wzrastania
Badania laboratoryjne w moczówce prostej
- Wydalanie dużych ilości rozcieńczonego moczu
• V - 4l/d
• Cw - <1,005
• Osm - <200mOsm/kg wody - Odwodnienie ↑toniczne u chorych niespożywających ↑ilości płynów - np. nieprzytomni
Testy czynnościowe w moczówce prostej
Test odwodnieniowo-wazopresynowy:
1. odwodnieniowy
• zabroń pić od rana i sprawdzaj co 30min. masę ciała, ciężar moczu, osmolarność moczu i osocza - przerwij jak ↑Na+, ↓mc o 3% lub po 18h
• odróżnia moczówkę prostą od psychogennej (spowodowanej ↑podażą płynów)
• moczówka prosta - brak wzrostu Cw i Osm moczu, ↑Osm osocza
• mocz. psychogenna - ↑Cw moczu, ↑Osm moczu, brak ↑ Osm osocza - jak ją rozpoznasz to nie rób dalszych badań
- Wazopresynowy
• podaj desmopresynę i oceń mocz
• rozróżnia czy moczówka prosta centralna czy nerkowa
• centralna - ↑Cw i Osm moczu o +50% → bezwzględnie MRI głowy
• nerkowa - brak ↑Cw i Osm moczu
Leczenie moczówki prostej
- Centralna - desmopresyna p.o. / donosowo
- Nerkowa:
• wtórna - przyczynowo
• genetyczna - dieta ↓Na+ + tiazydy/podobne, NLPZ, desmopresyna (jak częściowa wrażliwość zachowana)
Rokowanie moczówki prostej
- dobre leczenie - dobre roko
* uważaj u starszych, z zab. świadomości, po urazach → zagrożenie odwodnieniem ↑tonicznym → zgon