3. Insulinoterapia Flashcards
Insulina
Uwalniana jest a) stale b) w odporwiedzi na ↑glc • szybka faza • opóźniona faza
Nasila transport glc, aminokwasów i K+ do komórki
DM1 - bezwzględny ↓ins
DM2 - brak pierwszej fazy wydzielania insuliny
Insuliny ludzkie
- krótkodziałająca - Ins. neutralna
* Średniodługodziałające - Ins. izofanowa (NPH)
Analogi insulin
- szybbkodziałające - Aspart, Fast Aspart, Glulizyna, Lispro
* długodziałające - Detemir, Glargine, Degludec
Jaką drogą podaje się insulinę?
s.c. / i.v.
wyjątkowo i.m.
Jakie jest dobowe zapotrzebowanie na insulinę?
0,5-1 j/kg
• u każdego pacjenta indywidualne dawkowanie
Insuliny doposiłkowe
Ludzkie krótkodziałające i szybkodziałające analogi
- w bolusach do kontroli poposiłkowej glc, zwykle 3xdz do głównych posiłków
- s.c. w ok. brzucha - krótkodziałające 30m przed, a szybkodziałające analogi 15min. przed / w trakcie / po
- można też podawać w osobistych pompach (preferowane szybkodział.)
- można i.v.
Insuliny bazalne
Izofanowa (NPH) I długodziałające analogi
• 1-2xdz w celu zapewnienia podstawowego wydz. insuliny
• s.c. w tkankę podskórną uda
Mieszanki insulinowe
Bazalna + doposiłkowa:
- Krótkodziałająca + izofanowa
- Szybkodziałające + analog długo
- Szybko + zawiesina protaminowa tego analogu
- po 1 wstrzyknięciu są 2 szczyty → musi jeść o stałych porach
- podaje się s.c. w ok. brzucha 1-2xdz
- użyteczne u starszych DM2, gdzie niewymagane jest idealne wyrównanie metaboliczne
Czas działania insulin
początek - max - czas
- Neutralna - 30min. - 1-3h - 6-8h
- Izofanowa - 30-90min. - 4-12h - 18-20h
- Aspart 10-20min. - 1-3h - 3-5h
- Fast Aspart 10 min - 1-2h - 3-4h
- Glulizyna 10-20min. - 1-2h - 3-5h
- Lispro 15min. - 40-60min. - 3-5h
- Detemir 1,5-2h - 3-14h - max 24h
- Glargine 1,5-2h - bezszczytowa - 24h
- Degludec 1,5-2h - bezszczytowa - 48-72h
Zalety analogów szybkodziałających
- szybsze wchłanianie i początek działania - można podać przed / w / po posiłku
- lepsza kontrola glc poposiłkowej
- krószy czas działania - można spożywać mniej posiłków
Zalety analogów długodziałających
- mniejszy ↑mc
- mniejsza liczba epizodów ↓glc nocnych i ciężkich oraz epizodów ↑glc porannej
- lepsze metaboliczne wyrównanie DM
Wskazania do insulinoterapii
- DM1 i wolnorozwijająca się autoimm dorosłych - od rozpoznania
- DM2
• świeżo rozpoznana z objawami i glc+300
• farma nieskuteczna / PW do leków p.o.
• czasowo - podczas stosowania GKS i w ostrych chorobach, podczas operacji - DM związane z CF
- DM w ciąży
- Uzasadniona chęć chorego
Insulinoterapia prosta
Bazowa 1xdz (rano/wieczorem) + leki p.o. (najcz. Metformina)
- u niektórych wystarczy doposiłkowa
- można też wybrać mieszankę insulin 1xdz
- początkowa dawka 0,1-0,2j./kg lub 10j.
- prosta nie wyrównuje a pacjent zażywa >0,3-0,5j./kg → rozważ ins złożoną
Insulinoterapia złożona
- bazowa 2xdz
- mieszanka insulin 2xdz
- wielokrotne wstrzyknięcia (intensywna insterapia): doposiłkowa 3xdz + analog długodziałający 1xdz / izofanowa 1-2xdz
a) basa-plus: bazowa + doposiłkowa przed głównym posiłkiem 1xdz
b) baza-bolus: bazowa + doposiłkowa przed posiłkami 3xdz
Intensywna funkcjonalna insulinoterapia (FIT)
- preferowany model DM1
- za pomocą wielokrtonych wstrzyknięc insuliny albo pompą insulinową (CSII)
- pacjent sam modyfikuje dawkę w oparciu o glc przed posiłkiem, zawartość węglowodanów w posiłku, porę posiłku, planowaną aktywność fizyczną
- w celu redukcji ryzyka ↓glc - CGM (ciągły monitoring glc) i systemy skanujące (FGM)
