4 - Milete Flashcards
Ligging & aanleg
Wat weten we daarvan?
- landtong in zee, met twee heuvels
- twee natuurl havens
- vruchtb bodem
- arch tempel ligt op oudste resten
- arch periode: stad dijt uit over 4 heuvels
- weinig bewaard dan blokken fundering v oudste gebouwen + radicale verwoesting 494 vC (gevonden in opgravingen)
- laat-arch tijd: stratenpatroon dmv geofysische methodes vastgelegd: herbouw na 490 geen radicale breuk met verleden (op meetk principes stratenplan: verbonden met isonomia?).
- heiligdommen bevestigen dit: bv Delphinion beslaat twee huizenblokken.
Twee stadsdelen (n en z) gescheiden door pleinen en openb gebouwen, met stadscentrum aan havens. Huizen in schaakbordpatroon/grid. Alle openb/reli gebouwen/agora passen in grid. Grid: maatsch positionering (1. boeren, 2. handwerkslui, 3. leger en stadsbestuur). Grid is ouder dan Hippodames v Milete (Piraeus, Thurii en Rhodos, maar mn in kolonies. M is oudste vb van tot in details uitgedachte urbanistiek).
Bevolking (50-60.000) in arch en klass tijd: vrije burgers (1/4) + familie + slaven (1/2). Herodotus: “16.000 Mileziers” (494 vC).
p61
Voorgeschiedenis
Wat is de tijdlijn van Milete?
2000 vC: Myceens/Minoisch
1500 vC: Mino. verdwijnt
1314 vC: Myc. verdwijnt net als meeste Myc nederzettingen elders
Kort hierna: Ionisch (Gr). Dialect overeenkomstig Ionisch, kalender, pol systemen en aardewerk komen overeen.
540 vC: Perzen maken gebruik van verzwakking door strijd facties. Perzen besturen op afstand en handhaven admin systeem.
Tiran Aristagoras geeft Mileziers isonomia (gelijke rechten = meer rechten aan grotere groepen)
Laat 6S vC: Ion opstand (gevolgd door gebruikelijke deportaties en doden)
494 vC: Perzen vernietigen M. Ath stuurt schepen, aanleiding Perzische oorlogen.
va 480 vC: Perzische oorlogen, Perzen verliezen. M herrijst, herstel autonomie
Delisch-Att Zeebond met Athene
5s vC: stad olichargie. Verzet tegen Ath, harde interventie volgt. Vestiging democr systeem, Mileziers willen dit eindigen.
412 vC: afstand van Athene, maar blijft onder Perzisch gezag.
=> verwoesting door Alexander de Grote, M voll Gr (Seleuciden; Pergamum). Veel bouw (theater)
=> herbouw 200 nC Romeinse bloeitijd (agora, marktpoort, thermen).
p58
Mat cultuur en ec
Waardoor was M spreekwoordelijk rijk en wat was het gevolg?
- vruchtb vlakte: rijke akkerbouw en veehouderij.
- olijfolie als exportartikel
- goede klei voor amforen voor handen
- 6S vC: hoogconjunctuur: rijkste stad toenm Gr wereld.
. intellect bloei (filosofen Phocyclides, Hecataeus, Arctinus, Thales + Zeven Wijzen Pittacus en Solon. Allemaal uit elite.
. groot intl machtscentrum; representatie door prestige in aankoop kostb goederen uit allerlei streken/steden
. gewoontes/kleding uit niet-Gr steden gebruikelijk
. munten van zilver en electron, bedoeld als geld in handelsverkeer
. brugpositie tussen oost/west - over land slecht toegankelijk; Meander erg kronkelig + omgeven door heuvels. M eerder een thalassocratie (econ heerschappij over zee).
p62
Kolonisatie
Waarom en waar vond kolonisatie vanuit M plaats? Grootschalig?
Apoikiai (kolonies): Zwarte Zee (45-90, in elk geval veel), bv Sinope en Trapezus. Pas 6S vC ook kolonies v andere steden daar (waarsch door invloed nwe machthebbers aan Ion kust, Perzen).
Pieken in kolonisatie komen overeen met crisis in moederstad. MAAR: waarschijnlijker is dat commercie bel reden was. Graan werd aangevoerd (dus meer grond in buurt voor duurdere en winstgevender producten).
p62
Apollo in Didyma
Het orakel van Didyma, op loopafstand van M, was tweede na Delphi Waarom?
- Gewijd aan Apollo (Delphinios). Zeus en Leto vereerd als zijn ouders.
- Jaarl processie naar Didyma
- Al in arch tijd een orakel, maar verdwenen na herbouw na verwoesting door Perzen in 494 vC (mn Alexander de Grote)
- Resten tempel uit vS vC, nooit af gekomen.
- 3e grootste tempel v Gr wereld.
- Ion orde, ommuurd, dubb zuilenkrans waarbinnen kl tempel
- Leiding bij Branchidae. Bezoekers keken door groot raam. Priesters vertaalden priesteres in trance. Baas van prytanis (Aristoteles: hieruit tiran ontstaan?)
p63
