3.9 Pathologie van Tractus uropoeticus

Question 1

Hoe kan urologische hematurie ontstaan?

Answer 1

• Urolithiasis (stenen): Erythrocyten
• Maligniteit: Urotheelcel carcinoom, renaalcel carcinoom
• Zware lichamelijke inspanning/trauma
• UWI (Bacterieel, viraal, parasitair)
• BPH
• Radiatieschade

Question 2

Hoe kan nefrogeen hematurie ontstaan?

Answer 2

• Glomerulaire ziekte: Erythrocyten cylinders, eiwit
• Interstitiële ziekte

Question 3

Hoe kan hematurie vasculair ontstaan?

Answer 3

• Arterieel embolie of trombose
• Arterioveneuze malformatie of fistel
• Niervene trombose

Question 4

Hoe kan nierinsufficiëntie worden gediagnosticeerd?

Answer 4

• Diurese: Urine productie/24 u (Cave: uni/bilaterale obstructie, mononier)
• Bloed: Serum Kreatinine
• GFR
• Gescheiden urine Kreatinine
• Echo nieren
• CT-IVP (Vertelt niet veel over de nierfunctie)

Renogram:
- MAG-3
- DMSA

Question 5

Wat is de diagnostiek voor niersteenkoliek?

Answer 5

• Anamnese (Pijn, koliek)
• Echo nieren
• Blanco CT (MRI bij zwangerschap)
• X-BOZ voor follow-up
• CT-IVP bij operatie indicatie en afbeelden verzamelsysteem
• Urine: Used (E. L, Nitriet pH (!) cilinders), Eventueel urine Kweek
• Bloed: Kreat, UZ, calcium, kalium, leuco’s, CRP
• Steenanalyse bij eerste geloosde steen (Want volgende is meestal ook hetzelfde)
• 2 x 24u urine bij hoogrisico Patiënt

Question 6

Wat is de therapie bij niersteenkoliek zonder een ingreep?

Answer 6

Pijnstilling: Metamizol, paracetamol, diclofenac, indomethacine of ibuprofen (Opiaat 2e keus)
- Renale decompressie als pijnstilling niet werkt (PCN, JJ, Urs)
- Bij sepsis (Spoed!): infuus, bloed en urinekweek (Ook van nierdrainage), Antibiotica, drainage

Medical Expulsive Therapie (MET): Met controle infectie, pijn en nierfunctie -> Alfa-blokker bij distale steen >5 mm
- Niet bij nierinsufficiëntie, mononier of bilaterale obstructie

Chemolyse: Urine alkaliseren tot pH 7-7.2 met Kcit of Nabic bij urinezuursteen

NIKS: Eventueel bij asymptomatische calixstenen stabiel gedurende 6 maanden

Question 7

Wanneer wordt er acute drainage gedaan?

Answer 7

• Urologische spoedgeval (!)
• Sepsis (!): Koude rillingen, koorts en bloeddruk daling
• Mononier
• Nierfunctie verlies
• Pijn

Question 8

Wat moet er gedaan worden bij een urologisch spoedgeval?

Answer 8

• Antibiotica
• Bloeddruk ondersteuning: Infuus, vasoconstrictoren
• Drainage: Percutane nefrostomie, JJ, CAD, SPC
• Definitieve behandeling steen, als sepsis is behandeld
• Eventueel spoed nefrectomie

Question 9

Wat is MET?

Answer 9

Spontane passage afhankelijk van grootte, vorm en locatie.
Onderpoolssteen minder kans spontane lozing dan bovenpoolsteen
Het lichaam doet het zelf

Steen <4 mm, spontane passage bij 95% binnen 6 weken

NSAID eventueel met alfa-blokker

Question 10

Wat is orale chemolyse?

Answer 10

De steen wordt opgelost
- Alkaliseren urine bij pH-gevoelige stenen
- Effectief in 90% van de urinezuurstenen
- KaliumCitraat of NaBicarbonaat verhogen urine pH naar 6.6-7.2

Question 11

Wat is EWSL?

Answer 11

Steen kan door middel van drukgolf van buitenaf vergruisd worden

Electrohydraulisch (vgl benzinemotor)
Electromagnestisch (vgl luidspreker)
Piezoelectrisch (vgl electrosche aansteker)

Question 12

Wat zijn de contra-indicaties van EWSL?

Answer 12

• Zwangerschap
• Bloedingsneigingen
• Urosepsis
• Morbide obesitas of skelet malformaties
• Arterieel aneurysma aorta of a. renalis
• Anatomische obstructie distaal van de steen

Question 13

Wat zijn de complicaties van EWSL?

Answer 13

• Symptomatische Hematoom <1%
• Sepsis 1-2%
• Steenstraat

Question 14

Wat zijn indicaties om de steen te opereren?

Answer 14

• Steengroei
• Hoog risico steenvormers
• Obstructie
• Infectie
• Pijn, hematurie
• Steenstraat (Kans hierop gerelateerd aan initiële steenvolume)
• Steen > 15 mm (of <15 mm en non-complience)
• Co-morbiditeit
• Risicovol beroep of veel reizen

Question 15

Wat is URS?

Answer 15

De steen wordt endoscopisch verwijderd
Mag niet groter zijn dan 1 cm

Question 16

Wat is PNL?

Answer 16

De nier wordt door de rugspieren heen bereikt, bij een buikligging
Gedaan bij een grote calix- of pyelum steen

Er wordt gebruik gemaakt van een Ultrastone of Ho-YAG Laser steenfragmentatie
75% van de patiënten zijn klactenvrij

Eventuele complicaties:
- Transfusie 7%
- Sepsis 0,5%

Question 17

Wanneer wordt een open of laparascopische steenchirurgie gedaan?

Answer 17

• 1,5% van steenbehandelingen
• UPJ stenose
• Geinpacteerde uretersteen
• Complex steenlijden
• Afunctionele onderpool
• Afunctionele nier
• Chronisch geïnfecteerde nier

Question 18

Wat is een blaassteen lithotripsie?

Answer 18

Steen wordt transurethraal bereikt (steen <2 cm) met een tang of een snee in de onderbuik (sectio alta). Uitgevoerd percutaan suprapubisch

Question 19

Wat is de therapie bij niersteenkoliek met een ingreep?

Answer 19

ESWL: Steen <20 mm, maar ook groter (afhankelijk grootte, locatie, hardheid, HU-waarde, habitus, eerdere ESWL)
- Lagere complicatiekans dan URS
- Contraindicatie: Zwangerschap, stollingsstoornis, UWI, aneurysma aortae in pulsveld, obstructie distaal van steen, geen goede afbeelding door adipositas of skelet afwijking
- Weinig complicaties, wel opletten

URS: Eerste keus bij uretersteen >10 mm: Goede keus bij pyelum- of onderpoolsteen <20 mm
- Holmiumlaser fragmentatie, eventueel tevoren JJ plaatsing bij toegangsprobleem
- Hier wordt er wel binnen in de nieren gegaan, redelijk invasief

PNL: Pyelum steen >2cm of therapieresistentie bij onderpoolsteen of steen bij urinedeviatie
Nefrectomie: Bij septisch abcedering, therapiestentie steen, afunctionele nier (Renogram)