1.8 Endocriene Hypertensie Flashcards
Wat zijn de oorzaken van hypertensie?
Essentieel: 90%
- Primaire hypertensie
- Renovasculair (9%)
Endocrien:
- Syndroom van Cushing (0,3%)
- Primair hyperaldosteronisme (0,4%)
- Feochromocytoom (0,2%)
Hoe gaat de steroïd hormoon synthese?
Cholesterol is de grondstof voor aldosteron, cortisol en bijnierandrogenen
Wat is RAAS?
Angiotensinogeen (Gemaakt door lever) wordt door Renine (gemaakt in nier) omgezet tot angiotensine I
Angiotensine I wordt met ACE (gemaakt door longen) omgezet tot angiotensine II
Angiotensine II zorgt voor vasoconstrictie (Hogere BD) en aldosteron (Na retentie, K excretie)
Aldosteron zorgt dat er meer natrium wordt gereabsorbeerd en meer kalium wordt uitgescheiden
Wat is het effect van aldosteron in de nier?
Aldosteron bindt een mineralocorticoïd receptor en gaat naar de kern. Het heeft effect op het DNA zoals transcriptie van genen reguleren. Het heeft invloed op de ENaC en de Na/K-pomp
Er kan dan bijv. een Na/K-ATPase ontstaan: Natrium wordt gereabsorbeerd in de bloedbaan en kalium wordt uitgescheiden in de urine
Wat is het gevolg van hyperaldosteronisme?
Aldosteron concentratie gaat omhoog -> Natrium reabsorptie gaat omhoog -> Meer ECV -> Hoger HMV -> Hypertensie -> Renine omlaag
Kalium en H+ excretie neemt toe -> Hypokaliemie en metabole alkalose -> Aldosteron secretie neemt af
Wat is een andere naam voor primair hyperaldosteronisme?
Syndroom van Conn
Wat is de kliniek van primair hyperaldosteronisme?
- Hypertensie
- Hypokaliemie (niet altijd)
- Verhoogd plasma aldosteron
- Onderdrukt plasma renine
Wat zijn de oorzaken van primair hyperaldosteronisme?
- Aldosteron producerend adenoom (32%)
- Bilaterale bijnierhyperplasie (66%)
- Glucocorticoid suppressible hyperaldosteronisme (1%)
- Angiotensine II gevoelig adenoom (<1%)
- Familiair hyperaldosteronisme (<1%)
- Aldosteron producerend carcinoom (<1%)
- Ectopische aldosteron productie (<1%)
Wanneer wordt er gescreend voor primair hyperaldosteronisme?
- Hypertensie en hypokaliemie (Spontaan/diuretica)
- Ernstige hypertensie (Systole >160 mmHg en/of diastole >100 mmHg)
- Behandeling met 3 of meer antihypertensiva
- Hypertensie op jong leeftijd
- Bijnierincidentaloom
- Hypertensieve familieleden van Patiënten met PHA
Hoe gaat de eerste screening op primair hyperaldosteronisme?
Plasma Aldosteron/Renine Activiteit Ratio (Cave: Effect medicatie (o.a. diuretica, bèta-blokkers)
Renine en aldosteron hoog -> Secundaire hyperaldosteronisme (Renovasculair hypertensie, diuretica gebruik, renine-producerende tumor, maligne hypertensie, coarctatie van de aorta)
Laag renine, hoog aldosteron -> Primair hyperaldosteronisme
Beide laag, maar wel symptomen van hyperaldosteronisme -> Tumor, syndroom van Cushing, 11-bèta-HSD deficiëntie, Liddle’s syndroom, exogeen mineralocorticoïd gebruik
Hoe kan syndroom van Cushing zorgen voor symptomen van hyperaldosteronisme?
Cortisol kan op de MR receptor binden en zo allerlei dingen tot expressie brengen, zoals ook de Na/K-ATPase
Bij hoge cortisol spiegel wordt cortisol niet meer omgezet tot cortison door 11bèta-HSD en ontstaat er dus ook meer NA/K-ATPases
Wat is drop hypertensie?
In drop zit glycyrrhizine zuur. Dit remt de 11-bèta-HSD waardoor cortisol niet meer goed kan worden omgezet tot cortison. Hierdoor zijn er hogere cortisol concentraties en kan de Mineralocorticoïd receptor ook worden geactiveerd
Kan leiden tot hypokaliëmie
Hoe wordt de diagnose primair hyperaldosteronisme bevestigd?
Zoutbelastingstest (Belangrijkste test):
- Vocht infusie met zout, RAAS wordt onderdrukt (In normale situatie horen de Renine en Aldosteron beide omlaag te gaan, zo niet -> Hyperaldosteronisme)
Renine laag en aldosteron omlaag door negatieve feedback. Bij een adenoom gaat dit aldosteron niet omlaag
Testen die ook gedaan kunnen worden (niet vaak):
- 24-uurs urine: Kalium (>30 mmol/24 uur), Aldosteron (>10 nanogram/24 uur), 18-hydroxycortisol
- Rust-inspanningstest
- Captopril test: ACE remmer (Effect medicatie -> o.a. diuretica, bèta-blokkers)
Wat wordt er gedaan bij een primair hyperaldosteronisme na biochemische vaststelling?
- MRI of CT scan van de bijnieren (Meestal CT)
- Bilaterale bijniervene sampling
Bij 40% van de patiënten komt de CT-scan niet overeen met de Bilaterale bijniervene sampling:
- 15% CT unilateraal, BVS bilateraal
- 20% CT bilateraal, BVS unilateraal
Dan geldt het dat de uitslag van de Bilaterale bijniervene sampling bindend is
Wat is de therapie van primair hyperaldosteronisme?
Chirurgie: Adrenalectomie (Meestal wel eerste keuze, als het mogelijk is)
- Normokaliëmie
- 50% normtensie (Geen hypertensie meer)
Medicamenteus:
- Mineralcorticoïd receptor antagonist: Spironolacton (MR receptor remmen), eplerenon
- Amiloride (ENaC kanaal remmen)
- Thiazide diuretica
