1C3 week 12 HC 7 Behandeling osteoporose Flashcards
Wat kunnen oorzaken zijn voor een vitamine D deficiëntie?
Weinig zonexpositie, dragen van sluier of hoofddoek, gepigmenteerde huid, ouderdom of beperkte zuivelinname
Wanneer is calcium suppletie nodig?
- Bij iedereen met langdurige inname onder de 500 mg/dag
- 1000 mg/dag suppletie bij minder dan 2 zuivelproducten bij risico op osteoporose
- 500 mg/dag suppletie bij 2-3 zuivelproducten bij risico op osteoporose
Wat is de aangeraden vitamine D inname?
20 microgram/dag
- niet meer dan 75 ivm valrisico
Welke medicatie is er voor osteoporose?
- Anitresorptiva: oestrogenen, SERM’s, bisfosfonaten en RANKL antilichamen
- Anabolica: teriparatide, abaloparatide, romososumab
Wat is het nadeel van oestrogeen gebruik?
Meer kans op mamacarcinomen en cardiovasculaire complicaties
Wat zijn SERM’s?
Selective oestrogeen receptor modulators
- Agonist op skelet en hart (reductie wervel fracturen en cardiovasculaire complicaties)
- Antagonist op borst en baarmoeder ( reductie mamacarinoom)
Wat doen bisfosfonaten?
- Remmen osteoclasten
- Verlaging botturnover: minder (diepe) BMU’s, minder negatieve balans, meer mineralisatie
Wat is het effect van bisfosfonaten?
Lichte stijging BMD maar vooral verbetering microarchitectuur
- Vermindering fracturen, vooral wervel
- Effect wordt enige tijd behouden door retentie in het bot
Welke bisfosfonaten zijn er?
Alendronaat, risedronaat, ibandronaat (oraal) en zolededronaat (1x per jaar iv)
Wat zijn bijwerkingen van bisfosfonaten?
Maag-darm klachten, osteonecrose vd kaak, atriumfibrillatie en atypische breuk vh bovenbeen
Hoe werkt densosumab?
Antilichaam RANKL
- Remming turnover
- Toename botdichtheid zonder plateau
Wat zijn nadelen van densosumab?
- Bijwerkingen zoals kaaknecrose en atypische fractuur bovenbeen
- Blijft niet in bot zitten, dus altijd nabehandeling met bisfosfonaten nodig na stoppen om rebound te voorkomen
Hoe werkt teriparatide?
Intermitterende toediening 1-34 PTH analoog
- Stimulatie osteoblasten: initieel alleen botaanmaak
- Stimulatie osteoclasten
- Toename botturnover met positieve balans
Wat zijn effecten van teriparatide?
Daling wervelfracturen 70%, daling ernstige wervelfracturen 90% en daling niet wervel fracturen 50%
Hoe werkt romososumab?
Antilichaam tegen sclerotine
- Geen remming botaanmaak
Welk advies geef je aan patienten met verhoogd fractuurrisico?
- Voldoende vitamine D en calcium
- Gezonde voeding
- Lichaamsbeweging
- Niet roken of drinken
Met welke medicatie start je bij behandeling van osteoporose?
Alendronaat of risedronaat wekelijks als tablet
Welke medicatie geef je aan mensen die de eerste keus medicatie niet verdragen?
- Zoledronaat (5 mg iv per jaar)
- Densosumab (2x per jaar 60 mg sc)
- Alendronaat drank (70 mg per week)
Wanneer overweeg je 2 jaar lang dagelijkse injecties met teriparatide te geven?
Bij postmenopauzale vrouwen met een T-score < -1,5 en minstens 2 graad 2 wervelfracturen of 1 graad 3 wervelfractuur
Wanneer overweeg je 1 jaar lang maandelijkste subcutane romosozumab injecties te geven?
Bij postmenopauzale vrouwen ouder dan 50 jaar met:
- T score < -2,5 in heup en 1 graad 2 of 1 graad 3 wervelfractuur
- T score < -2,0 in heup en 2 graad 2 of 2 graad 3 wervelfracturen
+ Als zij geen myocardinfarct of CVA hebben gehad
Wanneer is nabehandeling nodig?
Bij alle medicamenten behalve bisfosfonaten
Hoe verloopt de evaluatie van de behandeling?
Na 5 jaar gebruik bisfosfonaten of na 3 jaar gebruik denosumab of zoledronaat evalueren
- Overweeg overstap van bisfosfonaten naar teriparatide of romosozumab bij wervelfracturen of lage BMD
Wanneer mag je overgaan op behandeling met anabole medicatie?
Bij lage BMD en wervelfracturen
Waar komt fosfaat in voor?
Vrijwel alle voedingsmiddelen, met name in eiwitrijke voeding zoals vlees, vis en melk