1C3 week 10 HC 1 & 2 Werkingsmechanisme endocriene organen Flashcards
Welke typen hormoon afgifte zijn er?
Paracrien: aan naastgelegen cellen
Autocrien: aan eigen cel
Welke endocriene organen zitten er in het lichaam?
Hypothalamus, hypofyse, schildklier, bijschildklier, bijnieren, testis, ovarium en pancreas
Hoe verloopt de afgifte van hormonen via de hypothalamus?
Hypothalaam hormoon -> hypofyse voorkwab -> hormonen naar perifeer
Welke hormonen worden opgeslagen in de hypofyse achterkwab?
Oxytocin (partus en borstklier) en ADH (waterreabsorptie)
Welke hormonen worden geproduceerd in de hypofyse voorkwab?
TSH, ACTH, FSH en LH, GH, prolactine en endorfines
Welke hormonen worden het meest geproduceerd in de hypofyse voorkwab?
50% GH, 20% ACTH, 15% PRL, 10% gonadotroop en 5% TSH
Hoe verloopt de activatie van de bijnier?
- CRH en AVP vanuit hypothalamus naar hypofyse
- Hypofyse geeft ACTH af
- ACTH activeert bijnier tot productie cortisol en bijnierandrogenen
Hoe verloopt de activatie van de schildklier?
- TRH vanuit hypothalamus naar hypofyse
- Hypofyse geeft TSH af
- TSH activeert schildklier tot productie T4
Hoe verloopt de activatie van de lever?
- GHRH vanuit hypothalamus naar hypofyse
- Hypofyse geeft GH af
- GH activeert lever tot productie IGF-I
- Somatostaine remt GH afgifte, ghreline stimuleert GH afgifte
Hoe verloopt de activatie van de gonaden?
- GnRH vanuit hypothalamus naar hypofyse
- Hypofyse geeft LH en FSH af
- Gonaden produceren testosteron, oestradiol en progesteron
Wat is het gevolg van de zoogprikkel?
Toename prolactine, afname dopamine
Hoe zijn de verschillende hormoonspiegels snachts?
- ACTH: snachts laag, sochtends het hoogst
- TSH: snachts het hoogst
- PRL: snachts het hoogst
- GH: snachts het hoogst
Waaruit bestaat de hormoon concentratie?
Vrij hormoon en eiwit gebonden hormoon
Wanneer neemt de hormoon concentratie toe?
Bij toename bindend eiwit
- Vrij hormoon fractie blijft altijd gelijk!
Wat is het gevolg van een hoge bindingsconcentratie?
Lange halfwaardetijd
Hoe kun je de hypofyse achterkwab aankleuren?
Met neurofilament kleuring
Welke cellen produceren GH?
Somatotrope cellen
Uit welke lagen bestaat de bijnier en wat wordt in elke laag geproduceerd?
- Zona glomerulosa: mineralcorticoiden (aldosteron)
- Zona fasciculata: glucocorticoiden (cortisol)
- Zona reticularis: androgenen (DHEA)
- Medulla: catecholaminen (noradrenaline)
Door welke hormonen wordt de cortex van de bijnier gestimuleerd?
- ACTH: fasciculata en reticularis (en glomerulosa)
- Angiotensine: glomerulosa
Hoe worden bijnier sterioden gevormd en gereguleerd?
Gevormd uit cholesterol, regulatie door steriodegene enzymen
Wat doet StAR?
Transporteert cholesterol naar mitochondrien
Wat is de snelheidsbepalende stap voor steriod vorming?
CYP450 SCC / CYP 11A
- Omzetting cholesterol naar pregnenolon
Welk enzym is nodig voor verplaatsing van stoffen naar de volgende zona?
CYP17 (b5)
Door welke enzymen wordt vanuit pregnenolon aldosteron gevormd?
HSD3, CYP21, CYP11 B1 en CYP11 B2
Welk enzym syntheseert cortisol?
CYP11 B1
Welke factoren stimuleren cortisol afgifte?
ACTH, stress, biochemische stress
Wat zijn de effecten van cortisol?
- Remming eiwit synthese
- Stimulatie gebruik vetzuren
- Stimulatie gluconeogenese
Wat gebeurt er met cortisol in de circulatie?
- 95% is gebonden aan CBG
- Metabolisatie in lever en nier
Hoe wordt aldosteron afgifte gereguleert?
- Angiotensinogeen naar angiotensine 1 door renine
- Angiotensine 1 naar angiotensine 2 door ACE
- Angiotensine 2 stimuleert aldosteron
- Ook hoge K spiegels (en ACTH) stimuleren aldosteron
Wat zijn de effecten van aldosteron?
Na retentie, K uitscheiding
Waardoor wordt de potency van hormonen bepaald?
Halfwaardetijd en affiniteit voor de receptor
Hoe wordt voorkomen dat cortisol aan de MR receptor bindt?
Cortisol-cortison shuttle
- HSD 2: cortisol naar cortison (inactief)
- HSD 1: cortison naar cortisol (actief)
Wat is het gevolg van prednison gebruik?
Remming ACTH, waardoor er minder cortisol en androstenedion vrijkomt
- aldosteron blijft gelijk
Waardoor wordt de medulla gestimuleerd?
Dopamine: stress, angst, boosheid, bloedingen
Wat zijn effecten van (nor)adrenaline?
Fight of flight: Hogere hartslag, vasodilatatie, grotere output, hogere metabolic rate, dilatatie luchtwegen
Wat zijn mogelijke gevolgen van langdurige hoge cortisol spiegels?
Afbraak spiermassa en huid, diabetes mellitus
Hoe kan kalium aldosteron afgifte stimuleren?
Via depolarisatie van cellen in zona glomerulosa waardoor de intercellulaire Ca concentratie stijgt
Wat zijn mogelijke gevolgen van een tekort aan bijnierandrogenen en bij wie komt dit voor?
Osteoporose, libidoverlies en verlies spiermassa
- Oudere vrouwen, glucocorticoid gebruik, blok CYP17b5, geen bijnier
