1C3 week 11 HC 4 & 5 Hypo- en hyperthyreoidie Flashcards
Wat meet je altijd het eerst bij verdenking op hypo- of hyperthyreoidie?
TSH (thyroid stimulating hormone ofwel thyrotropin)
Wat zijn symptomen van hypothyreoidie?
Vermoeidheid, kou, droge huid, trage hartslag, gewichtstoename, spierzwakte, obstipatie, heesheid, geheugenverlies, dun haar, depressie
Wat zijn symptomen van hyperthyreoidie?
Vermoeiheid, warmte, vochtige huid, snelle hartslag, gewichtsverlies, spierverlies, diarree, zweten, trillen, hartkloppingen
Hoe kun je jodium binnenkrijgen?
Brood, ei, vis en (bakkers)zout
Jodiumtabletten, amiodaron, CT contrast
- 150 microgram nodig, zwangeren 200-250
Wat zijn symptomen van een jodiumdeficiëntie?
- Struma
- Hypothyreoidie
- Cretinisme (verstoorde hersenontwikkeling)
Uit welke fases bestaat jodiumdeficiëntie?
- Eerste fase: NIS werkt harder, TSH toename, groei schildklier
- Tweede fase: prefentieel T3 productie ipv T4 -> onvoldoende aanbod T4 afhankelijke weefsels zoals hersenen
Wat is congenitale hypothyreoïdie?
Geen schildklier bij geboorte, waardoor de groei en hersenontwikkeling verstoord is
Welke typen verworven hypothyreoïdie zijn er?
- Autoimmuun en thyrioditis (viraal of post partum)
- Door radioactief jodium, thyreoidectomie, radiotherapie of medicatie (zoals lithium en amiodarone)
Wat zijn klinische tekenen van hypothyreoidie?
Periorbitaal oedeem, vertraagde reflexen, dikke tong, pleuravocht, pericardvocht, ascites, spierzwakte, myxoedeem, bradycardie
Wat zijn mogelijke oorzaken van een secundaire hypothyreoidie?
- Hypofysair
- Sheenan’s syndroom: afsterven hypofysecellen bij partus
- Hypofyse (macro)adenoom
- Suprasellaire oorzaak
Wat kan er aan de hand zijn bij een normaal TSH met verlaagd FT4?
- Secundaire hypothyreodie: minder actief TSH door veranderd glucoselering patroon
- TBG deficiëntie
Wat is de behandeling van secundaire hypothyreoidie?
Levothyroxine 1,7 microgram/kg/dag
- Na 6 weken dosis controle via TSH
Wat gebeurt er met de schildklierhormonen tijdens de zwangerschap?
- hCG stijgt wat TSH-R stimuleert
- FT4, TT4 en TBG stijgen
- TSH daalt
Waardoor stijgt de behoefte aan T4 tijdens de zwangerschap?
- Stijging TBG
- Verhoogd transport en metabolisme door de placenta
- Foetale behoefte tot 1e trimester
Wat zijn mogelijke gevolgen van hypothyreoidie tijdens de zwangerschap?
Slechte hersenontwikkeling van het kind en zwangerschapcomplicaties van de moeder
Wat is de behandeling bij zwangeren die behandeld worden met levothyroxine?
Levothyroxine 25-50% verhogen, daarna TSH bepalen
- Na zwangerschap weer naar oude dosering
- Zo nodig strumazol naar PTU (minder ernstige teratogene gevolgen) of titratie/monotherapie veranderen
Waar komt jodiumdeficiëntie het meest voor?
In arme landen of hoog in de bergen (weinig regen)
Wat kunnen oorzaken zijn voor verhoogd TSH én FT4?
- Medicatie ontrouw
- Schildklier hormoon resistentie (bijv TR-b mutatie)
- TSH producerende tumor
Hoe kun je een thyreoditis en Graves onderscheiden?
Thyreoditis geen souffle, Graves soms wel souffle
Wat is subklinische hypothyreoidie?
Verhoogd serum TSH met normaal serum FT4
- Gaat vaak over in hypothyreoidie en is geassocieerd met morbiditeiten
Waarom zou je subklinische hypothyreoidie wel of niet moeten behandelen?
- Wel: voorkomen hypothyreoidie, mogelijk effect klachten
- Niet: nooit aangetoond werkzaam
Wat zijn mogelijke oorzaken van primaire congenitale hypothyreoidie?
- Dysgenie: agenesie, ectopie en hypoplasie
- Dyshormonogenese
Hoe wordt er in Nederland gescreend op CHT en wat is hier het voordeel van?
FT4 bepalen
- Secundaire/tertiaire hypothyreoidie wordt niet gemist
Waarom is T4 bepalen nauwkeuriger dan T3 bepalen?
- Concentratie T4 is hoger
- T4 daalt eerder dan T3
- T4 is belangrijk voor hersenen
Wat is het verschil tussen hyperthyreoidie en thyreotoxicose?
- Hyperthyreoidie: te snel werkende schildklier
- Thyreotoxicose: te veel schildklierhormoon in de circulatie
Wat zijn mogelijke oorzaken van een thyreotoxicose?
- Graves
- Thyreoiditis
- Toxisch adenoom/hete nodus
- Multinodulair struma
+ TSH-oma, jodium geinduceerd
Welke diagnostiek gebruik je na het meten van bloedwaarden?
Jodium 123 scintigrafie
- Veel opname: Graves
- Geen opname: thyroiditis of te veel jodium
Hoe behandel je een hete nodus?
Jodium 131 radioactieve slok
Wat zijn mogelijke behandelingen van Graves?
- Block and replace: thyreostatica (strumazol, PTU) + levothyroxine
- Radioactief jodium 131 slok
- Thyreoidectomie
Wat zijn mogelijke bijwerkingen van thyreostatica?
- Jeuk, misselijk, diarree, gewrichtproblemen
- Agranulocytose: vaak binnen 3 maanden, bij koorts en keelpijn altijd granulocyten meten
- Leverfalen: vaker bij PTU
Hoe kun je de recidief kans van hyperthyreoidie na block and replace inschatten?
GREAT score
- Leeftijd > 40
- FT4 > 40
- TSH-R 6-20 of > 20
- Struma
Wat zijn bijwerkingen van radioactieve jodium slok?
- Tijdelijk stijging T3 en T4
- Pijn in de hals, verslechtering orbitopathie, primaire hypothyreoidie
- Minstens half jaar teratogeen
Wat zijn indicaties voor een thyreoidectomie?
- Overgevoeligheid voor thyreostatica
- Zwangerschap(wens)
- Groot struma (verdrukking)
- Voorkeur patient
Hoe deel je Graves orbitopathie in?
Ernst: mild, matig ernstig, ernstig (DON)
Activiteit ontsteking: CAS > 3, vroeg starten immunosuppresiva
Wat is de behandeling van Graves orbitopathie?
- Altijd: kunsttranen, euthyreoidie bereiken, zonnebril
- Mild: selenium
- Matig ernstig: glucocorticoiden, teprotumumab (IGF1-R antilichaam)
- Zeer ernstig: decompressie
Wat zijn symptomen van een thyreoiditis?
Pijnlijk struma, koorts, verhoogd CRP, keelpijn
Wat kunnen oorzaken zijn voor een thyreoiditis?
- Viraal (meestal)
- Auto immuun
- Post partum
Wat zijn kenmerken van post partum thyreoiditis?
- Prevalentie 5%
- 70% recidief volgende zwangerschap
- binnen 3 tot 12 maanden na zwangerschap
- 10-20% hypothyreoidie
Uit welke fasen bestaat thyreoiditis en hoe behandel je in deze fasen?
- Thyreotoxische fase: expectatief, B-blokkers, TSH meten elke 6 weken
- Euthyreote fase
- Hypothyreote fase: levothyroxine bij TSH > 10
- Herstel fase
