16 - Bestaansmiddelen Flashcards
Bestaansmiddelen
Middelen waarmee iemand in primaire behoeftes kan vervullen
Primaire sector
ookwel de agrarische sector -
levert voedsel en grondstoffen
- Landbouw, jacht, visserij , delfstoffenwinning
Landbouw
geheel van economische activiteiten waarbij land wordt gebruikt voor productie van planten/dieren voor menselijk gebruik
Extensieve landbouw = in geringe maten ingrijpen in natuur, lage opbrengst, weinig inbreng kapitaal per hectare
Intensieve landbouw = Veel middelen inzetten om productie te optimaliseren (machines, mest, chemische bestrijdingsmiddelen, meerdere oogsten in een jaar
Landbouw kan ook verdeeld worden in:
Akkerbouw: Gewassen op braakliggend land worden verbouwd en geoogst, voordat geplatn kan worden moet boer eerst ploegen en eggen daarna vindt bemesting met (kunst)mest plaats
Tuinbouw: Vorm van landbouw waarbij groenten, bloemen, planten bomen, bollen/zaden op intensieve wijze worden geteeld - Lijkt veel op akkerbouw maar meer doen met de hand
-Vollegrondstuinbouw: tuinbouwproducten op een akker (afhankelijk van klimaat)
-Glastuinbouw: In een kas met optimale groeiomstandigheden (kapitaal en kennisintensief)
Veeteelt: Vee houden voor verkrijgen van dierlijke producten (vlees, melk, eiren, bont)
- Vee op klein oppervlakte: Levert veel op maar welzijn dieren is slecht (slecht keurmerk)
- Vee dat vrij loopt: Vooral in australie/vs/brazilië, soms moet de bouw dan ook meetrekken
Bosbouw: Onderhouden van bossen voor productie, ofwel bestaande bossen of productiebossen(speciaal aangelegd) veelal voor houtproductie maar ook rubber/kurk
Jacht
Zoeken en doden van wilde dieren, oorspronkelijk voor voedsel, tegenwoordig vaak als bestrijding tegen schade aan gewassen of bescherming natuurwaarde
Visserij
Alle menselijke activiteiten die richten op levende wezens ui water halen (soms ook middels kweken)
Kan naar verschillende categoriën ingedeeld worden:
Type water geografischeligging(kust, binnenzee)
soort wezens
werkwijze(sleepnet, hengel)
gebruiksdoel(industrie, lokaal)
ontwikkeling (industrieel, ambachtelijk)
Visquota
maximaal aantal vis dat een land per jaar mag vangen
Delstroffenwinning
Systematisch delfstoffen uit bodem ontrekken (gesteene en mineralen die nuttig gebruikt kunnen worden) - Alleen gewonnen als het economisch rendabel is, sociaal draagvlak heeft en technisch mogelijk is
Vaste delfstoffen: Brandstoffen (kolen, uranium), metalen in zuivere vorm(goud, zilver) of metalen in erts (koper, ijzer) mineralen (zout) of bouwsteen (zand, grind, kalksteen)
Vloeibare delfstoffen: aardolie
Gasachtige delfstoffen: aardgasbellen
Secundaire sector(industriële):
Verwerken grondstoffen uit primaire sector voor verkoop aan tertiaire sector
Ambachtelijke productie = verwerking met de hand
Onderverdeling industrietak: Volgens centraal bureau voor statistiek (cbs) : De standaard bedrijfsindeling (SBI) - Kent verschillende hoofdgroepen waarvan industrie er één is (C)
C10 (Vervaardigen voedingsmiddelen)
Groot deel producten primaire sector worden verwerkt in fabrieken (schoonmaak, verpakken, of verwerking (bijvoorbeeld appels naar appelmoes)
C13/C14 Verwerking textiel & kleding
Textiel = geweven stof van draden/vezels van katoen,glas,wol,zijde - Het spinnen tot garen/draden in een fabriek,
Confectiefabrieken = verwerken de gemaakte stof vervolgens tot kleding of gordijnen etc
C19 Aardolieverwerking
Olieraffinaderijen zetten aardolie in in andere (brandstoffen) & grondstoffen. Olie wordt door een destillatieoren gepomt en steeds hoger in de toren verwerkt
C20 Vervaardiging chemische producten
Chemische veranderingen aan bestaande (grond)stoffen, eindpruct is chemisch product: kunssttof/kaarsen/verf etc - Aardolie is belangrijkste grondstof voor chemische eindproducten
C24/C25 Metalen in primaire vorm /producten van metaal
bewerken van metalen, in buurt van hoogovens.
Ruwijzer
materiaal dat ontstaat na eerste proces van verwerken van erts naar ijzer
