Zaburzenia wyższych czynności nerwowych Flashcards
Afazja
- Nabyte zaburzenie sprawności języka spowodowane uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego.
- W różnym stopniu upośledza:
- mowę spontaniczną
- rozumienie mowy
- powtarzanie
- nazywanie
- pisanie
- czytanie
Afazja a dyzartria
- Dyzartria to nabyte zaburzenie mowy, w którym wskutek uszkodzenia różnych elementów aparatu mowy dochodzi do nieprawidłowej artykulacji
- Mowa chorego może być trudna do zrozumienia, ale pacjent rozumie mowę innych osób, prawidłowo buduje zdania, potrafi czytać i pisać
Podstawowe rodzaje afazji
- Afazja Broki (ruchowa, niepłynna)
- Afazja Wernickego (czuciowa, płynna)
- Afazja globalna
- Afazja przewodzeniowa
- Afazja transkorowa ruchowa
- Afazja transkorowa czuciowa
- Afazja nominalna (amnestyczna)
- Podkorowa
Afazja Broki
(afazja ruchowa, ekspresyjna, niepłynna)
Pacjent rozumie co się mówi ale nie jest w stanie znaleźć słów
- Chory nie mówi wcale, lub używa pojedynczych sylab lub słów, ew. krótkich zdań
- Mówi z trudem, częste zaburzenia artykulacji, tempa i melodii mowy
- Zaburzenia powtarzania, nazywania
- Zaburzone jest czytanie na głos
- W klasycznym obrazie chory rozumie i spełnia polecenia, zdaje sobie sprawę z własnej „nieporadności językowej”, co jest przyczyną zdenerwowania
- Zwykle do afazji ruchowej dołączają się w różnym stopniu zaburzenia rozumienia
Afazja Wernickego
(czuciowa, recepcyjna, płynna)
To co mówi jest bez sensu, nie rozumie co mówimy i mówi bez sensu
- Mowa jest płynna i bez zaburzeń artykulacji, ale nie niesie żadnej informacji
- Zdania zawierają parafazje (literowe, semantyczne) lub neologizmy (sałatka słowna)
- Rozumienie jest zaburzone, podobnie jak nazywanie, pisanie i czytanie
Afazja globalna
- Połączenie braku lub dużego upośledzenia mowy spontanicznej z zaburzonym rozumieniem
- Upośledzenie wszystkich funkcji językowych
- Spowodowane rozległym uszkodzeniem dominującej półkuli w zakresie tętnicy mózgu środkowej
Afazja przewodzeniowa
- Charakterystyczną cechą jest zaburzone powtarzanie
- Rozumienie mowy jest niezaburzone, niekiedy występują parafazje
- Zaburzenia pisania i czytania na głos
- Często jako następstwo poprawy czynności językowych w afazji Wernickego
Afazja transkorowa ruchowa
Przypomina afazję ruchową, ale z zachowaną zdolnością powtarzania
Afazja transkorowa czuciowa
Przypomina afazję czuciową, ale powtarzanie jest zachowane (zwykle powtarzanie słów badającego bez ich zrozumienia)
Afazja amnestyczna (nominalna)
- Główny problem polega na upośledzeniu nazywania (znajdowania właściwych słów)
- Omówienia (np. chory poproszony o nazwanie pokazanego mu noża mówi: „to, do krojenia, do obiadu”) zaburzające przekazywanie informacji
- Rozumienie jest zwykle zachowane
- Słabo zlokalizowana – w uszkodzeniach wielu obszarów lewej półkuli
- Często jako zejście poważniejszych zespołów afatycznych
Agrafia
- Nabyte zaburzenie zdolności pisania
- Prawie zawsze w pewnym stopniu towarzyszy afazji
- Agrafia czołowa – zwykle towarzyszy afazji ruchowej i odzwierciedla jej główne cechy (brak płynności) - litery i słowa duże, pojedyncze, z błędami literowymi
- Agrafia ciemieniowa – paragrafie (literowe i znaczeniowe), dużo słów – mało treści
Agrafia czołowa
zwykle towarzyszy afazji ruchowej i odzwierciedla jej główne cechy (brak płynności) - litery i słowa duże, pojedyncze, z błędami literowymi
Agrafia ciemieniowa
paragrafie (literowe i znaczeniowe), dużo słów – mało treści
Aleksja
Nabyte zaburzenie umiejętności czytania
Aleksja bez agrafii:
- „pacjent nie może przeczytać tego, co napisał”
- większość pacjentów może rozpoznawać pojedyncze litery
- pacjent potrafi przeliterować głośno słowo, może rozpoznawać kształty liter „pisanych” na ręce
Zaniedbywanie (pomijanie) połowicze (stronne)
Ograniczona zdolność chorego do reagowania i zwracania się ku nowym lub znaczącym bodźcom, w sytuacji, gdy bodźce te pochodzą z połowy przestrzeni (osobowej lub pozaosobowej) znajdującej się po stronie przeciwnej do uszkodzenia mózgowego (zwykle lewej strony ciała)
