Choroby rdzenia kręgowego Flashcards
Zespół całkowitego poprzecznego uszkodzenia rdzenia kręgowego
Zespół połowiczego uszkodzenia rdzenia kręgowego (Browna-Sequarda)
Zespół uszkodzenia środkowej części rdzenia kręgowego
Zespół uszkodzenia przedniej części rdzenia kręgowego (zespół tętnicy rdzeniowej przedniej)
Zespół uszkodzenia sznurów tylnych rdzenia kręgowego
Uszkodzenie poniżej mostowego ośrodka mikcji a powyżej S2
Okres ostry:
- Brak dowolnej kontroli oddawania moczu
- Pęcherz wiotki (rozdęcie pęcherza) – duże zaleganie
- Zwieracz zaciśnięty
- Zatrzymanie moczu
- Nietrzymanie moczu przy nadmiernym wypełnieniu
Okres przewlekły:
- Odruchowy skurcz wypieracza przy małej objętości moczu/dodatkowych bodźcach
- Parcie naglące/nietrzymanie moczu
- Niepełne opróżnianie pęcherza – zaleganie mniejsze
- Możliwe zaburzenie kontroli odruchu wypieracza: dyssynergia wypieracza i zwieracza
Uszkodzenie rdzenia na poziomie S2-S4, odpowiednich korzeni nerwowych lub nerwów obwodowych
- Pęcherz wiotki
- Zwieracze wiotkie
- Nietrzymanie moczu przy dodatkowym ciśnieniu, parciu
Dynamika dolegliwości i objawów - sekundy/minuty
- Uraz
- Uszkodzenie naczyniowe
Dynamika dolegliwości i objawów - godziny
- Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego
- Ucisk z zewnątrz (guz przerzutowy kręgosłupa, wypadnięcie jądra miażdżystego)
Dynamika dolegliwości i objawów - dni
- Demielinizacja
- Inne zapalne (ropniak nadtwardówkowy)
- Niektóre toksyczne
Dynamika dolegliwości i objawów - Tygodnie/miesiące
- Guz zewnątrdzeniowy
- Niedoborowe
- Paranowotworowe
- Toksyczne
Dynamika dolegliwości i objawów - Lata/dekady
- Zwyrodnieniowe
- Wady wrodzone
- Guz zewnątrzdzeniowy
- Genetycznie uwarunkowane
Rdzeniowy zespół uciskowy
- Wczesny (odwracalny)
- Ból opasujący
- Niewielka parapareza spastyczna (objawy wczesne)
- Późny (nieodwracalny)
- Zaburzenia czucia
- Zaburzenia oddawania moczu:
- Trudności w rozpoczynaniu
- Zatrzymanie moczu
Zespół ogona końskiego
- Objawy:
- Paraplegia
- Ból krzyża
- Brak odruchów skokowych
- Zaburzenia czucia (spodenki ułańskie)
- Nietrzymanie moczu
- Przyczyny:
- Złamanie kręgu, wypadnięcie jądra miażdżystego
- Guzy wewnątrzkanałowe
Jamistość rdzenia - co to i objawy
- Zaburzenie rozwojowe i/lub utrudnienie odpływu płynu mózgowo-rdzeniowego prowadzące do wytworzenia się jam wypełnionych płynem wewnątrz rdzenia, najczęściej w odcinku szyjnym i nierzadko opuszki
- Początek w młodym wieku, przebieg postępujący bardzo wolny
Objawy:
- Rozszczepienne zaburzenia czucia (objaw przewodni), niekiedy silny ból
- Zanik drobnych mięśni rąk
- zespół Hornera
- Niedowład spastyczny kończyn dolnych
Podostre zwyrodnienie sznurów rdzenia kręgowego
- Proces zwyrodnieniowy wywołany niedoborem witaminy B 12, najczęściej w przebiegu niedokrwistości złośliwej
- zajmuje głównie sznury tylne i drogi piramidowe
- Objawy:
- Tylnosznurowe (zniesienie odruchów głębokich, upośledzenie czucia głębokiego i dotyku, ataksja tylnosznurowa)
- Piramidowe
Zawał rdzenia kręgowego
- Najczęściej w zakresie tętnicy rdzeniowej przedniej w środkowej części piersiowego odcinka rdzenia
- 1% uszkodzeń naczyniowych OUN
- W ciągu sekund i minut rozwijają się ból i parestezje w zakresie zajętych segmentów, następnie typowe objawy obustronnego uszkodzenia rdzenia
- Przyczyny: następstwo zabiegów kardiochirurgicznych i aorty, tętniak rozwarstwiający aorty, miażdżyca, zapalenia naczyń, zakażenia (kiła, gruźlica), sarkoidoza
Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego -co to
Zespół postępujących szybko (godziny-dni) objawów uszkodzenia rdzenia kręgowego w następstwie procesu zapalnego
Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego - objawy
Objawy:
- Ból i parestezje na na poziomie zajętych segmentów
- Następnie niedowład, zaburzenia zwieraczy, zaburzenia czucia poniżej miejsca uszkodzenia, zaburzenia autonomiczne
- Objawy rozwijają się w ciągu godzin lub dni, początek poprawy po dniach-tygodniach
- Część osób pozostaje trwale niesprawna, a powrót do sprawności u pozostałych może zająć kilka miesięcy
Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego - etiologia
Etiologia:
- Idiopatyczne (większość przypadków)
- Zakaźne i pozakaźne:
- wirusy
- bakterie (gruźlica, kiła, borelioza)
- mykoplazmy
- Autoimmunologiczne
- poszczepienne
- stwardnienie rozsiane
- zespół Devica
- w przebiegu kolagenoz (np. tocznia)
Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego - diagnostyka
Diagnostyka:
- Rezonans magnetyczny
- Płyn mózgowo-rdzeniowy
- badanie ogólne i cytologiczne
- posiewy
- miana przeciwciał / PCR
- inne w zależności od obrazu klinicznego
Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego - postępowanie
- Leczenie objawowe
- Kortykosteroidy i.v.
- fizjoterapia
- zmniejszanie spastyczności
- zwalczanie bólu
- Leczenie „przyczynowe”
- w zależności od przyczyny
Mielopatia szyjna
- Ucisk na rdzeń kręgowy w odcinku szyjnym spowodowany zwężeniem kanału kręgowego (zwykle wskutek zmian zwyrodnieniowych i dyskopatii)
- Częściej u osób w podeszłym wieku
- Objawy uszkodzenia rdzenia w odc. szyjnym (uszk. dolnego neuronu ruchowego w kk górnych oraz górnego neuronu ruchowego w kk dolnych, zaburzenia czucia, trudności w utrzymaniu moczu i zaburzenia chodu) niekiedy połączone z bólem i objawami korzeniowymi
Mielopatia szyjna - diagnostyka i leczenie
- Diagnostyka: RM
- Leczenie chirurgiczne
- Nadmiernie często rozpoznawana – np. u chorych ze stwardnieniem bocznym zanikowym, chorobą sznurową rdzenia
Dziedziczne paraparezy spastyczne
- Bardzo rzadkie, dziedziczone najczęściej AD (wywiad rodzinny !)
- Postępujący powoli (lata/dekady) spastyczny niedowład kkdd, gł. dystalny
- Postacie złożone: postępująca spastyczność, amiotrofia, upośledzenie umysłowe, zanik nn. wzrokowych, neuropatia czuciowa
- Diagnostyka: RM, EMG, badanie PMR (w celu wykluczenia schorzeń nabytych); badanie genetyczne
- Leczenie: objawowe (zmniejszanie spastyczności), rehabilitacja
