Udar Flashcards
Udar mózgu –definicja (WHO, 1976)
•Zespół rozwijających się szybko klinicznych objawów ogniskowego lub uogólnionego zaburzenia czynności mózgu, utrzymujących się przez co najmniej 24 godziny lub prowadzących wcześniej do śmierci, bez przyczyny innej niż naczyniowa
•Zespół objawów:
–nagle (szybko) występujących
–ogniskowych (ogniskowego uszkodzenia mózgu)
–czasem z towarzyszącymi objawami uogólnionymi, np. zaburzeniami świadomości
–utrzymujący się dłużej niż 24 godziny
–wywołany chorobą naczyniową mózgu
(WHO 1976)
Udar mózgu
-definicja AHA/ASA, 2013 r.
- udar niedokrwienny mózgu rozpoznaje się:
- w przypadku nagłego pojawienia się ogniska dokonanego zawału widocznego w badaniu patologicznym lub obrazowym (np. w perfuzji tomografii komputerowej głowy lub sekwencji DWI rezonansu magnetycznego)
lub - jeśli stwierdza się objawy ogniskowe utrzymujące się przez okres przynajmniej 24 godzin lub prowadzące w krótszym czasie do zgonu.
- w przypadku nagłego pojawienia się ogniska dokonanego zawału widocznego w badaniu patologicznym lub obrazowym (np. w perfuzji tomografii komputerowej głowy lub sekwencji DWI rezonansu magnetycznego)
Udar mózgu -rodzaje
•niedokrwienny (zawał mózgu) 80%
•krwotoczny (krwotok): 20%
–krwotok śródmózgowy
–krwotok podpajęczynówkowy
•żylny
Przemijający napad niedokrwienny (TIA) -definicja
Zespół objawów klinicznych ogniskowego uszkodzenia mózgu lub jednoocznego zaniewidzenia, które trwają krócej niż 24 godziny i wynikają z przemijającego niedokrwienia w określonym obszarze unaczynienia
Szacunkowa zapadalność na udar mózgu w Polsce
- 175/100000 rocznie wśród mężczyzn
- 125/100000 rocznie wśród kobiet
W Polsce rocznie 70 000 osób doznaje udaru niedokrwiennego mózgu:
- 15% umiera w ciągu miesiąca
- 25% wraca do stanu “normalnego”
- 30% żyje z niewielkimi następstwami udaru
- 30% żyje z ciężkim inwalidztwem
- 15% wymaga instytucjonalnej opieki
- 7 -10% rocznie doznaje kolejnego udaru
Udar niedokrwienny mózgu - najczęstsze objawy
- Ubytkowe (ogniskowe):
- ruchowe (najczęściej niedowład połowiczy, czasem jednokończynowy lub czterokończynowy)
- czuciowe, np. niedoczulica połowicza, niedowidzenie połowicze
- korowe: afazja, agnozja, apraksja, aleksja
- pniowe: dyzartria, dysfagia, diplopia
- móżdżkowe: oczopląs, ataksja, dysdiadochokineza,
- Podrażnieniowe, np. napad padaczkowy
- Uogólnione:
- Utrata przytomności
- Zaburzenia funkcji poznawczych
Objawy kliniczne udaru mózgu
- Objawy kliniczne udaru zależne są od lokalizacji i wielkości ogniska zawałowego
- Objawy krytycznego zwężenia/zamknięcia tętnicy: szyjnej (wewnętrznej), przedniej mózgu, środkowej mózgu, tylnej mózgu, podstawnej, kręgowej
- Objawy zawału w zakresie unaczynienia przedniego i tylnego
Unaczynienie mózgu przez tętnicę mózgu
środkową i prawidłowy obraz TK głowy
Zawał w zakresie tętnicy mózgu przedniej (TK głowy)
Zawał w pełnym zakresie unaczynienia tętnicy
mózgu środkowej
Zawał w zakresie gałęzi powierzchownych t.
mózgu środkowej
Zawał w zakresie gałęzi głębokich t.
mózgu środkowej
Zawał lakunarny lewej półkuli mózgu
Zawał lakunarny jest spowodowany niedrożnością małych naczyń lub tętnic przeszywających. Towarzyszy mu drobna zmiana niedokrwienna w mózgu (lakuna) zlokalizowana w strukturach głębokich półkuli lub pnia (podkorowo) o średnicy od 0,5 do 15 mm. Przyczyną zawału lakunarnego jest najczęściej niedrożność tętnic przeszywających odchodzących od tętnicy naczyniówkowej przedniej, tętnicy środkowej mózgu, tętnicy tylnej mózgu i tętnicy podstawnej.
Przyczyny udaru niedokrwiennego
Etiologia udarów mózgu - klasyfikacja
TOAST (Adams, 1994)
- Choroba dużych naczyń
- Udar sercowozatorowy
- Choroba małych naczyń
- Udar o innej etiologii
- Udar o nieustalonej etiologii
Lokalizacja blaszek miażdżycowych w dużych tętnicach dogłowowych
Etiologia udarów mózgu - klasyfikacja TOAST (Adams, 1994)
- Wysokie ryzyko zatorowości:
- sztuczna zastawka serca
- stenoza mitralna z migotaniem przedsionków
- migotanie przedsionków
- zakrzep w lewym przedsionku
- zespół chorego węzła
- zawał serca w okresie 4 tygodni poprzedzających udar
- zakrzep w lewej komorze
- kardiomiopatia rozstrzeniowa
- akinezja lewej komory serca
- śluzak przedsionka
- infekcyjne zapalenie wsierdzia
Etiologia udarów mózgu - klasyfikacja TOAST (Adams, 1994)
- Udar o nieustalonej etiologii
a) dwie lub więcej przyczyny udaru
b) brak przyczyn udaru w wykonanych badaniach
c) niepełny komplet badań
Etiologia udarów mózgu - klasyfikacja TOAST (Adams, 1994)
- Udar o innej etiologii
• rzadkie przyczyny udarów (zapalenia naczyń, koagulopatie
itd.)
• wykluczono chorobę dużych naczyń i udar o etiologii
zatorowej
Czynniki ryzyka udaru niedokrwiennego
Diagnostyka różnicowa TIA
- napad padaczkowy
- migrena
- omdlenie
- hipoglikemia
- krwiak podtwardówkowy
- guz mózgu
Diagnostyka różnicowa udaru mózgu
- Uraz czaszkowo-mózgowy
- Guz mózgu (pierwotny/przerzutowy)
- Krwiak podtwardówkowy
- Ropień mózgu
- Zapalenie mózgu
- Hipoglikemia
- Niedowład po napadzie padaczkowym
- Migrena powikłana