Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Neuro > Przytomność > Flashcards

Przytomność Flashcards

1
Q

Przytomność - co to

A
  • Zdolność do odbierania bodźców z otoczenia i reagowania na nie
  • Stan pobudzenia ośrodkowego układu nerwowego umożliwiający odbiór bodźców z otoczenia i reagowanie na nie (ang. level of arousal)
  • Zaburzenia tego stanu określamy jako zaburzenia przytomności lub ilościowe zaburzenia świadomości
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Świadomość - co to

A
  • poczucie przeżywania własnych procesów psychicznych
  • zespół procesów odbioru informacji i sterowania zachowaniem człowieka, które pełnią funkcje nadrzędne wobec innych procesów regulacyjnych zachodzących w mózgu
  • Zaburzenia tego stanu określamy jako zaburzenia świadomości lub jakościowe zaburzenia świadomości

przytomność ≠ świadomość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Zaburzenia przytomności
continuum

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Patofizjologia zaburzeń przytomności

A
  • Uszkodzenie pnia mózgu
  • Uszkodzenie obu półkul mózgu
  • Uszkodzenie pnia i obu półkul mózgu

Uszkodzenie jednej półkuli mózgu nie prowadzi zwykle do utraty przytomności (dlatego udar w większości przypadków nie powoduje utraty przytomności!)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Udar, a utrata przytomności

A

Uszkodzenie jednej półkuli mózgu nie prowadzi zwykle do utraty przytomności (dlatego udar w większości przypadków nie powoduje utraty przytomności!)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Przyczyny śpiączki

A
  1. Z symetrycznymi objawami uszkodzenia układu nerwowego
    a) przyczyny niezwiązane z uszkodzeniem strukturalnym

b) przyczyny związane z uszkodzeniem strukturalnym
2. Z asymetrycznymi objawami uszkodzenia układu nerwowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Śpiączka z symetrycznymi objawami uszkodzenia układu nerwowego i bez uszkodzenia strukturalnego

A

Symetryczne, nie ma wtedy uszkodzenia strukturalnego

  • Metaboliczne
    • hipoksja
    • hiperkapnia
    • nasilone zab. elektrolitowe
    • hipotermia
    • hipoglikemia
    • śpiączka hiperosmolarna, ketonowa
    • encefalopatia Wernickego
    • niedoczynność tarczycy
    • niedoczynność kory nadnerczy
    • niewydolność wątroby lub nerek
  • Zatrucia
    • benzodiazepiny, barbiturany
    • alkohol etylowy
    • opioidy
    • cholinolityki
    • neuroleptyki
    • trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, amfetamina
    • metanol, glikol etylenowy
    • tlenek węgla
    • ołów, tal
    • cyjanek
    • muchomory
  • Zakażenia
    • zapalenie opon m-r
    • zapalenie mózgu
    • posocznica
  • Inne
    • ​po napadzie padaczkowym
    • uogólnione zaburzenia
    • ukrwienia (zawał serca,
    • niewydolność krążenia)
    • niedociśnienie
    • encefalopatia
    • nadciśnieniowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Śpiączka z symetrycznymi objawami uszkodzenia układu nerwowego i z uszkodzeniem strukturalnym

A
  • Nadnamiotowo
    • Obustronne zamknięcie tętnicy szyjnej wewn.
    • Obustronne zamknięcie tętnicy mózgu przedniej
  • Podnamiotowo
    • Zamknięcie tętnicy podstawnej
    • Krwotok pnia mózgu (gł. mostu)
    • Guz pnia mózgu
  • Inne
    • Krwotok podpajęczynówkowy
    • Krwotok do wzgórza (czasem z asymetrią objawów)
    • Wodogłowie
    • Uraz czaszkowo-mózgowy – stłuczenie, wstrząśnienie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Śpiączka z niesymetrycznymi objawami uszkodzenia układu nerwowego i z uszkodzeniem strukturalnym

A
  • Nadnamiotowe
    • jednostronna zmiana (guz, krwotok) powodująca
    • wgłobienie
    • urazy czaszkowo-mózgowe – krwiak nad/podtwardówkowy
    • mnogie zawały mózgu
    • zapalenie naczyń
    • ropień mózgu
    • ropniak podtwardówkowy
    • choroba Creutzfeldta-Jakoba
    • wieloogniskowa leukoencefalopatia
    • Ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia
  • Podnamiotowe
    • Zawał lub krwotok pnia mózgu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Etapy badania chorego z zaburzeniami przytomności

A
  1. Ocena podstawowych czynności życiowych
    • Drożność dróg oddechowych
    • Wydolność oddechowa
    • Wydolność krążenia
  2. Ogólne badanie przedmiotowe
    • ciśnienie
    • tętno
    • częstość oddechów
    • temperatura
    • skóra
    • głowa i szyja
    • badanie oczu
    • jama ustna
    • inne
  3. Badanie neurologiczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Badanie neurologiczne chorego z zaburzeniami przytomności - cele

A
  1. Ustalenie przyczyny śpiączki
  2. Dokładny opis stanu wyjściowego
  3. Uzyskanie danych ułatwiających rokowanie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Najważniejsze elementy badania neurologicznego umożliwiające zlokalizowanie uszkodzenia i rokowanie

A
  1. Stopień zaburzeń przytomności
  2. Sposób oddychania
  3. Szerokość źrenic i ich reaktywność
  4. Samoistne i odruchowe ruchy gałek ocznych
  5. Reakcje ruchowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Skala śpiączki Glasgow

A

Najmniej 3, najwiecej 15 punktów można mieć

  1. otwieranie oczu
  2. reakcja ruchowa
  3. reakcja słowna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ocena głębokości śpiączki – aspekty dodatkowe

A
  • Skala GCS stworzona głównie do oceny pourazowych zaburzeń przytomności
      • ograniczona użyteczność u chorych zaintubowanych, z rozległymi obrażeniami twarzy i z afazją (!)
  • Oprócz formalnego ustalenia głębokości śpiączki wg GCS asymetryczna reakcja na bodziec bólowy może sugerować lokalizację uszkodzenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

ZABURZENIA ODDYCHANIA W ZALEŻNOŚCI OD LOKALIZACJI USZKODZENIA

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Elementy oceny ruchomości gałek ocznych u chorego w śpiączce

A
  1. Obserwacja ustawienia gałek ocznych w spoczynku
  2. Rejestracja spontanicznych ruchów gałek ocznych
  3. Badanie odruchowych ruchów gałek ocznych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Ocena ustawienia gałek ocznych w spoczynku

A
  • Gałki oczne ustawione niesymetrycznie:
    • porażenia nerwów gałkoruchowych (III, IV, VI)
    • zez utajony ujawniający się przy zaburzeniach przytomności
  • Zwrot gałek ocznych:
    • w kierunku ogniska w uszkodzeniach półkuli
    • w kierunku przeciwnym do ogniska w uszkodzeniach mostu
    • w dół (uszkodzenia nakrywki śródmózgowia)
    • w górę (rozmaite lokalizacje, również bez strukturalnego uszkodzenia, np. ponapadowo, w omdleniu, w zapaleniu mózgu)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Zwrot gałek ocznych w uszkodzeniu półkuli

A

w kierunku ogniska, w stronę przeciwną do niedowładu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zwrot gałek ocznych w uszkodzeniu mostu

A

w kierunku przeciwnym do ogniska uszkodzenia, w stronę niedowładu

20
Q

Ocena spontanicznych ruchów gałek ocznych

A
  • Sprawiające wrażenie celowych (u chorego niereagującego na inne bodźce): w zespole zamknięcia, katatonii, stanie wegetatywnym
  • „Pływające gałki oczne”: powolne, skojarzone, o zmiennym kierunku: zwykle wskazują na brak strukturalnego uszkodzenia pnia mózgu – śpiączka metaboliczna, toksyczna lub obustronne uszkodzenie półkul
  • „Ocular bobbing”: skojarzony szybki ruch w dół i powolny w górę – uszkodzenie mostu
21
Q

„Pływające gałki oczne”

A

powolne, skojarzone, o zmiennym kierunku: zwykle wskazują na brak strukturalnego uszkodzenia pnia mózgu – śpiączka metaboliczna, toksyczna lub obustronne uszkodzenie półkul

22
Q

„Ocular bobbing”

A

skojarzony szybki ruch w dół i powolny w górę – uszkodzenie mostu

23
Q

Odruchowe ruchy gałek ocznych

A
  • odruch oczno-głowowy
  • próba kaloryczna
24
Q

Odruch oczno-głowowy

A
25
Q

Próba kaloryczna

A

reakcja prawidłowa!

26
Q

Ocena układu ruchowego

A
  • Obserwacja ułożenia chorego:
    • zwrot głowy
    • pozycja odkorowania
    • pozycja odmóżdżeniowa
    • zewnętrzna rotacja kończyny dolnej
  • Asymetria napięcia mm.
  • Asymetria ruchów w odpowiedzi na bodziec
  • Asymetria odruchów głębokich
  • Obecność objawów patologicznych (obj. Babińskiego)
27
Q

Pozycja odkorowania

A
28
Q

Pozycja odmóżdzeniowa

A
29
Q

Najczęstsze stany mylone ze śpiączką

A
  1. Zespół zamknięcia (locked-in syndrome)
  2. Przetrwały stan wegetatywny
  3. Abulia
  4. Katatonia
30
Q

Zespół zamknięcia „locked-in” syndrome

A
  • Powstaje w następstwie uszkodzenia mostu (udar mózgu, centralna mielinoliza, guz pnia)
  • Ze względu na obustronne uszkodzenie dróg korowordzeniowych, korowo-mostowych i korowo-opuszkowych chory ma porażone kończyny i dolne nerwy czaszkowe
  • Chory jest przytomny!– kontaktuje się z otoczeniem pionowymi ruchami gałek ocznych i/lub mruganiem
31
Q

Stan wegetatywny

A
  • Stan, w którym u chorego nie stwierdza się żadnych oznak świadomości, natomiast czynności wegetatywne (oddech, krążenie, cykl senczuwanie, stereotypowe reakcje ruchowe na bodźce zewnętrzne) są zachowane
  • Przetrwały stan wegetatywny (>1 mc)
  • Najczęściej jako zejście śpiączki
32
Q

Stan wegetatywny - kryteria

A
  • brak oznak świadomości co do własnej osoby i otoczenia oraz niezdolność do interakcji z innymi
  • brak stałych, powtarzalnych, celowych lub dowolnych zachowań będących odpowiedzią na bodźce wzrokowe, słuchowe, dotykowe lub uszkadzające (nocyceptywne)
  • brak zdolności rozumienia i ekspresji mowy
  • zachowany rytm snu i czuwania
  • zachowane autonomiczne czynności podwzgórza i pnia mózgu w stopniu wystarczającym dla przeżycia w warunkach opieki medycznej lub pielęgniarskiej
  • brak kontroli oddawania moczu i stolca
  • w różnym stopniu zachowane odruchy z zakresu nerwów czaszkowych (źreniczny, oczno-głowowy, rogówkowy, przedsionkowo-oczny, gardłowy) i rdzeniowych
33
Q

Stan minimalnej świadomości (minimally conscious state)

A
  • Stan odróżniany od stanu wegetatywnego na podstawie obecności powtarzalnych i przewidywalnych reakcji na bodźce środowiskowe:
    • reakcja „tak/nie” – słowna lub gestem
    • spełnianie prostych poleceń
    • zrozumiałe słowa
    • ruchy celowe
  • Zwykle jako następstwo ewolucji śpiączki/stanu wegetatywnego
34
Q

Abulia

A
  • Stan, w którym chory przytomny nie mówi i nie wykonuje spontanicznych ruchów wskutek bardzo dużych zaburzeń napędu, stępienia emocji
  • Najczęściej wskutek organicznego uszkodzenia płatów czołowych
35
Q

Katatonia

A
  • Stan, w którym chory z zachowaną możliwością utrzymania pozycji siedzącej lub stojącej nie mówi i nie wykonuje ruchów dowolnych
  • Najczęściej jako objaw schizofrenii
36
Q

Kryteria śmierci mózgu

A
  • Śpiączka bez reakcji na bodźce bólowe
  • Brak ruchów oddechowych w odpowiedzi na hiperkapnię (pCO2) – chory odłączony od respiratora przy jednoczesnym podawaniu 100% tlenu dotchawiczo przez 10 minut
  • Brak jakichkolwiek odruchów z pnia mózgu (źrenice, ocznogłowowy, kaloryczny, rogówkowy, gardłowy)
  • Brak potencjalnie odwracalnych przyczyn zahamowania czynności mózgu (hipotermia, zatrucie lekami, gł. barbituranami, nasilone zaburzenia metaboliczne)
  • Izoelektryczna linia EEG i brak przepływu mózgowego w angiografii mają znaczenie pomocnicze

(w Polsce kryteria te są zdefiniowane w obwieszczeniu MZ)

37
Q

Zaburzenia świadomości

(„jakościowe zaburzenia świadomości”)

A
38
Q

Stan konfuzyjny, przymglenie, zmącenie

(confusional state)

A
  • Upośledzenie orientacji w czasie i przestrzeni
  • Zaburzenia koncentracji uwagi
  • Senność
  • Apatia
  • Zaburzenia kontaktu słownego
39
Q

Majaczenie – obraz kliniczny

A
  • Ostry początek zaburzeń psychicznych z fluktuującym przebiegiem
  • Deficyt uwagi
  • Zaburzenia percepcji
  • Zaburzony rytm sen-czuwanie
  • Dezorientacja i upośledzenie pamięci
  • Zaburzenia zachowania i emocjonalne
  • Zaburzenia przytomności
40
Q

Majaczenie – kryteria DSM V

A

A. Zaburzenia świadomości (dezorientacja) oraz zaburzenia uwagi

B. Objawy rozwijają się szybko (zwykle 1-2 dni), a stopień ich nasilenia często zmienia się w ciągu doby

C. Mogą występować również zaburzenia czynności poznawczych (upośledzenie pamięci, kompetencji językowych oraz czynności wzrokowo-przestrzennych) i/lub objawy psychotyczne (zwłaszcza omamy)

D. Majaczenia nie rozpoznaje się, jeżeli objawy A i C występują w przebiegu zespołów zaburzeń poznawczych

E. Majaczenie można rozpoznać jedynie wówczas, gdy stwierdzi się, że jest ono bezpośrednim następstwem: choroby somatycznej, zatrucia albo odstawienia substancji psychoaktywnych bądź leków

41
Q

Majaczenie - przyczyny

A
  • Zaburzenia metaboliczne
  • Stosowanie niektórych leków lub odstawienie niektórych leków
  • Zakażenia
  • Ostre choroby układu nerwowego
  • Zaburzenia okresu okołooperacyjnego
  • Inne

W praktyce najczęściej alkoholicy

42
Q

Majaczenie – czynniki ryzyka

A
  • Starszy wiek (> 80 lat)
  • Otępienie
  • Choroby ośrodkowego układu nerwowego
  • Zaburzenia elektrolitowe
  • Uzależnienie od alkoholu, leków
  • Pozbawienie snu
  • Depresja
  • Gorączka
  • Deprywacja sensoryczna
43
Q

Majaczenie - postępowanie

A
  1. Ustalenie przyczyny wystąpienia objawów!
  2. Leczenie farmakologiczne:
    • Haloperydol
    • Kwetiapina
    • Diazepam (w odst. alkoholu)
  3. Postępowanie niefarmakologiczne i profilaktyka:
    • Ułatwienie orientacji (zegar, rozmowa orientująca pacjenta w otoczeniu, zaopatrzenie w okulary/aparat słuchowy)
    • Prawidłowe nawodnienie/odżywienie
    • Higiena snu
44
Q

Splątanie

A
  • Dezorientacja co do własnej osoby i otoczenia
  • Pobudzenie ruchowe
  • Zaburzenia toku myślenia
  • Omamy
45
Q

Stan pomroczny

A
  • Znaczne zawężenie świadomości
  • Chory zdezorientowany co do własnej osoby i otoczenia
  • Zaburzenia pamięci świeżej i dawnej
  • Złożone i pozornie celowe ruchy

Neuro (19 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions