W8 PD.1 - Een multiple myeloom patiënt met koorts en hoesten (incl. weekinleiding)

Question 1

Wat is de ziekte van Kahler?

Answer 1

Ook wel multipel myeloom. Bij multipel myeloom vindt klonale proliferatie plaats van een afwijkende plasmacel, welke afwijkende antistoffen gaat produceren, welke niet functioneel zijn en de goed functionerende antistoffen verdringen.

Question 2

Wat zijn antistoffen?

Answer 2

Worden gemaakt door de plasmacel, specifiek tegen 1 soort antigeen. Het Ig bestaat uit een zware en lichte keten, met beiden een constant en variabel deel. Het variabele deel kan een antigeen binden.
-> IgG, IgA, IgM, IgE

Question 3

Hoe B-cel ontwikkeling? En wat gaat hiermee mis bij ziekte van Kahler?

Answer 3

1. Precursor B-cellen ondergaan VDJ-recombinatie, waarna ze allemaal IgM tot expressie brengen.
2. Cellen gaan daarna naar de lymfeklier en zullen hier een antigeen tegenkomen.
3. Hierna vindt een Ig switch plaats in het kiemcentrum van een follikel in de lymfeklier.
4. Na activatie ontwikkelen de B-cellen zich tot plasmacel

-> Bij ziekte van Kahler zijn er vooral Ig’s van 1 type aanwezig in het bloed

Question 4

Hoe uit ziekte van Kahler zich op een immunoblot?

Answer 4

Normaal zijn er polyklonale plasmacellen, waardoor er niet een duidelijk afwijkende band wordt gezien op de immunoblot. Bij ziekte van Kahler (MM) zijn er abnormale monoklonale plasmacellen, waardoor er 1 duidelijke band zichtbaar is en in het bloed maar 1 monoklonaal eiwit te vinden is, ook wel M-proteine.

Question 5

Wat is MGUS en wat is het verband met MM?

Answer 5

De eerste afwijkende klasse switch, ook wel hit genoemd, leidt tot monoklonale gammopathie of unknown sources (MGUS). Wanneer er een tweede hit plaatsvindt, ontstaat een asymptomatisch (smouldering) myeloom. 1% van de MGUS ontwikkelt zich per jaar tot MM. Wanneer er meerdere hits hebben plaatsgevonden ontstaat er een plasmacel leukemie.

Question 6

Symptomen MM en hun oorzaken?

Answer 6

• Anemie: beenmergverdringing
• Dorst: hypercalciemie (door botafbraak)
• Infecties: immuundeficienties (IgG)
• Kromme rug: wervelinzakking
• Nierinsufficientie: cast nefropathie
• Pijn in het skelet: afbraak van bot tgv tumor
• Vermoeidheid: ziekte/anemie

Question 7

Wanneer wordt een myeloom behandeld?

Answer 7

Als er sprake is van aanwezigheid van 1 vd volgende 4 symptomen:
- Hypercalciemie
- Nierinsufficiëntie
- Anemie
- Botlaesies

Acroniem: CRAB -> calcium, renal, anemia, bone

Question 8

Diagnostiek MM?

Answer 8

• Bloedonderzoek: bloedbeeld, eiwitspectrum (M-proteine), serum/urine vrije lichte ketens, B2-microglobuline, nierfunctie, calcium en albumine
• CT-scan: beoordeling skelet
• Beenmergonderzoek: morfologie, immunofenotypering
• FISH/karyotypering

-> Om ziektebeloop in de gaten te houden kan de hoeveelheid Ig’en bepaald worden

Question 9

Behandeling MM?

Answer 9

• Normaal wanneer <65 jaar, dan 4-5 kuren chemotherapie en autologe SCT

Question 10

Wat doet een pneumokok?

Answer 10

Zit bij veel mensen in de keel en kan zich op ieder moment verplaatsen en infectie veroorzaken. Zorgt vaak voor een pneumonie. Kunnen verschillende soorten infecties veroorzaken, zoals acute sinusitis, cellulitis, endocarditis/pericarditis, meningitis/hersenabces, osteomyelitis, otisis media, peritonitis, pleuroempyeem, pneumonie, primaire bacteriemie, septische artritis of tracheobronchitis.

Question 11

Wat is invasieve pneumococcen ziekte (IPD)?

Answer 11

Kenmerkt zich door pleura-empyeem, primaire bacteriemie, meningitis/hersen abces, osteomyelitis, septische artritis, cellulitis, peritonitis en endocarditis/pericarditis.

Question 12

Wat zijn pneumokokken?

Answer 12

• Grampositieve ronde kokken, die in tweetallen liggen en een kapsel hebben (zorgt ervoor dat een macrofaag de bacterie slecht kan fagocyteren en dit is dus een virulente factor.
• Opsoninen kunnen het kapsel van m.o. afbreken.
• Twee soorten opsoninen: immunoglobulinene en complementsysteem.

Question 13

Risicofactoren pneumokokken?

Answer 13

• Hypogammaglobulinemie: tekort aan IgG (bv. bij CVID, selectieve IgG subklasse deficientie, MM, chronische lymfoblasten leukemie en NHL.
• Complement deficiëntie: tekort aan aanmaak van complement of te veel verbruik van complement (laatste bij bv SLE)
• Splenectomie

Question 14

Verband milt en IgG aanmaak?

Answer 14

Tekort aan Ig kan ook komen door problemen met milt. Deze fungeert als zeef voor bacteriën en stimuleert aanmaak Ig. Afwezigheid milt kan aangeboren zijn, maar ook ontstaan vanwege gescheurde milt na trauma of door splenectomie.

-> Sikkelcelanemie: cellen gaan klonteren en verschrompelt de milt door infarcten (functioneel aspleen)

Question 15

Diagnose pneumokokken pneumonie?

Answer 15

Grampreparaat van sputum en een sputumkweek. Wanneer geen sputum wordt opgehoest, dan urine antigeentest of bloedkweek.

Question 16

Behandeling pneumokokken pneumonie?

Answer 16

• Penicilline (maar risico op resistentie door smalste spectrum AB)
• Kan ook erytromycines of tetracyclines (echter veel sneller resistentie tegen deze varianten)

Question 17

Preventie pneumokokken infecties?

Answer 17

1. Profylaxe (penicilline of amoxicilline)
2. AB op zak (amoxicilline, claritromycine)
3. Pneumokokken vaccinatie
4. Immunoglobulinen (IVIG) toedienen