W6 HC.2 Immunotherapie - biologicals Flashcards
Wat is een biological? en biopharmaceutical?
Biological: therapeutisch product gemaakt via genetische manipulatie van levende cellen en dus niet chemisch gesynthetiseerd.
Biopharmaceuticals: zijn een heterogene mix van structureel gerelateerde isovormen.
Bekende biological?
Insuline:
Patienten zonder kunnen geen glucose in hun cellen opnemen, waardoor over op vetverbranding waardoor ze mager en acidotisch worden.
Complicatie van insuline van dieren inbrengen bij de mens?
Duur, tijdsintensief, lage productie opbrengst, kwaliteitsvariatie, inconsistent, veel problemen met immunogeniciteit:
- Lichaam maakt antistoffen op deze insuline omdat het als lichaamsvreemde stof wordt gezien (immunogeniciteit).
Wat is Creutzfeldt-Jacob?
Bij mensen met een tekort aan groeihormoon werd vroeger groeihormoon, verkregen uit overleden mensen, gegeven aan patienten. Dit heeft geresulteerd in een gevaar op besmetting met prionen (verkeerd gevouwen eiwitten die ernstige neurologische schade kunnen veroorzaken. Ook wel Creutzfeldt-Jacob genoemd.
Voorbeelden van huidige biopharmaceuticals:
- Recombinant eiwit: insuline, erythropoiëtine, humaan groeihormoon, interferonen
- Monoclonale antilichamen: herceptin, remicade
- Fusie eiwitten: enbrel, eylea
- Vaccinaties
- Recombinant eiwit
Hoe werkt de productie van biologicals via DNA-recombinatie?
Het gen wat codeert voor eiwit A wordt geknopt en vervolgens in een plasmide geplakt. Deze wordt vervolgens getransplanteerd in een andere snel groeiende bacterie. Deze bacterie wordt gekweekt en is in staat om met dit plasmide veel GH te maken.
- Monoclonale antistoffen
Hoe worden immunologische producten zoals monoklonale antistoffen gemaakt?
Muizen worden geïnfecteerd met een micro-organisme. De antistof producerende plasmacellen werden dan uit de muis gehaald en gerecombineerd met de tumorcellen (liefst van multiple myeloom omdat dat maligne plasmacellen zijn en dus de juiste genen voor antistofproductie al aan hebben staan). Deze verkregen hybridomas delen snel waardoor in korte tijd veel antistof is ontstaan.
Verschillen chemisch geproduceerde moleculen en biologicals?
Chemisch geproduceerde moleculen:
- Klein molecuul
- Simpel productieproces
- Robuust product (tablet)
- Proces is duidelijk en goed beschreven
- Productverlies is laag
- Laag risico op contaminatie
- Gebruik van simpele analytische technieken
- Beheersbare processen
Biologicals:
- Groot molecuul
- Complex productieproces
- Kwetsbaar product (injectie)
- Proces is variabel
- Productieverlies kan hoog zijn (>30%)
- Hoog risico op contaminatie
- Gebruik van complexe analytische technieken
- Minder beheersbare processen
Waar bestaan biopharmaceuticals uit?
Uit aminozuren waaraan suikergroepen (glycanen) zijn geplakt. Er is geen DNA template voor glycanen waardoor de structuur afhankelijk is van vele factoren.
Uit welke IG bestaan biologicals? En wat is de halfwaarde tijd van hiervan?
IgG, 3 weken halfwaarde tijd, wat het geschikter maakt dan andere Ig’s.
Waardoor kunnen er isovormen ontstaan van een biopharmaceutical
- Varierende glycosylatie
- Fouten in translatie
- Fouten in RNA-splicing
- Fouten in opslagcondities
- Fouten in posttranslationele modificaties
Wat zijn biosimilars?
Het is een biopharmaceutical met een vergelijkbare structuur, biologische functie, klinische effectiviteit en veiligheid als het originele product. Het verschil met een biological zit in de hoeveelheid suikers die aan het molecuul zitten (de glycosylatie).
Verschil in aanmaak biological en biosimilar?
Biological: wordt vanuit het DNA opgebouwd en ontwikkeld tot een werkzame stof.
Biosimilar: wordt eerst het eindproduct geanalyseerd. Het DNA hiervan wordt vervolgens in de cellijn gebracht.
Naamgeving therapeutische antistoffen?
- u: humaan (AdalimUmab, PanitumUmab, GolimUmab, IpilimUmab)
- zu: gehumaniseerd (PalibiZUmab, TrastuZUmab, BevaciZUmab, NataliZUmab)
- xi: chimeer; grotendeels muis (AbciXImab, RituXImab, InfliXImab, CetuXImab)
Wat is Rituximab?
Monoklonale antistof: Anti-CD20 antilichaam (bestaande uit IgG1) wat kan vinden aan B-cellen.
Functies:
- Wanneer complement bindt aan retuximab: leidt tot de vorming van het Membrane-Attack-Complex (MAC), resulterend in poriën in de celwand en daardoor celdood.
- Retuximab zorgt voor opsonisatie doordat macrofagen met een Fc-receptor makkelijker aan de B-cel kunnen binden.
- Retuximab bevordert de celgemedieerde cytotoxiciteit middels NK-cellen en CD8+ cytotoxische T-cellen
-> Retuximab wordt ingezet bij bepaalde auto-immuunziekten of bij B-cel lymfomen omdat daar de B-cellen de oorzaak zijn van de ziekte.
