Vragen Geneesmiddelenallergie (anafylaxie/trombocytopenie)

Question 1

Bij welke 3 geneesmiddelen reacties moet het geneesmiddel acuut gestopt worden?

Answer 1

A. Anafylaxie (immunologisch/ niet-immunologisch)
B. Trombocytopenie/ hemolytische anemie
C. Ernstige huidreacties (Severe Cutaneous Adverse Reactions (SCAR))
C.1. Stevens Johnson Syndroom (SJS)
C.2. Toxische Epidermale Necrolyse (TEN)

Question 2

Hoe kan een immunologische overgevoeligheidsreactie bij een geneesmiddel zich presenteren? (6x)

Answer 2

koorts, exantheem, gestoorde lever- en nierfunctie, pneumonie, mucosale laesies en/of hematologische afwijkingen zoals auto-immuun hemolytische anemie of auto-immuun trombocytopenie.

Question 3

Juist of onjuist: anafylaxie is een type II overgevoeligheidsreactie

Answer 3

Onjuist. Anafylaxie is een type I (IgE gemedieerde) overgevoeligheidsreactie (bij herhaalde blootstelling).
- Kan zowel immunologisch als niet-immunologisch zijn van aard

Question 4

Waardoor wordt een acute (IgE gemedieerde) allergische reactie uitgelokt?

Answer 4

voedsel, geneesmiddelen,
insectengif of niet-immunologisch gemedieerde mestcelactivatie door aspirine, NSAID’s en opiaten

Question 5

Welke symptomen heeft een een acute (IgE gemedieerde) allergische reactie?

Answer 5

mild, zoals jeuk, urticaria, angio-oedeem en erytheem tot ernstig met levensbedreigende anafylactische shock

Question 6

Welke geneesmiddelen zijn meest frequent verantwoordelijk voor het ontstaan van een anafylactische/anafylactoïde reactie?

Answer 6

1. β-lactam-antibiotica
2. NSAID’s
3. spierverslappers (zoals bij anesthesie worden gegeven)

Question 7

Wat zijn maatregelen ter preventie van het ontstaan van een anafylactische/anafylactoïde reactie?

Answer 7

1. medicatie rationeel voor te schrijven
2. Controleren op aanwezigheid van allergie voor het voorschrijven.

Question 8

Wat is stap 1 van de behandeling van een ernstige anafylactische/anafylactoïde reactie?

Answer 8

STOPPEN verdacht geneesmiddel vervangen door chemisch niet verwant geneesmiddel

Question 9

Wat is een ernstige anafylactische/anafylactoïde reactie? (3x)

Answer 9

circulatoire problemen, bronchospasme, luchtwegproblemen door oedeem in de epiglottis regio

Question 10

Wat is stap 2 van de behandeling van een ernstige anafylactische/anafylactoïde reactie?

Answer 10

a) Adrenaline 0.5 i.m.
b) Clemastine (Tavegil) 2mg i.v.
c) Dexamethason 8mg i.v.
d) Bij (verdenking) bronchospasmen salbutamol 5mg vernevelen

Question 11

Wat is de behandeling van een milde reactie?

Answer 11

antihistaminica en corticosteroïden

Question 12

Wat zijn risicofactoren voor het ontwikkelen van anafylactische reactie (x3)?

Answer 12

Frequente blootstelling, immuun activatie (chronische virale infectie) en astma/atopie (heftiger beloop)

Question 13

Wat is het verschil tussen een anafylactische en een anafylactoïde reactie?

Answer 13

Anafylactoïde reacties lijken op IgE-gemedieerde reacties, maar worden niet veroorzaakt door specifieke herkenning van een antigeen door cellen van het immuunsysteem.

Question 14

Wanneer kunnen anafylatische reacties pas ontstaan/

Answer 14

Na sensibilisatie

Question 15

Wanneer treedt een anafylactische reactie op bij eerste blootstelling?

Answer 15

Pas manifest 7-21 dagen na start van het geneesmiddel.

Question 16

Wanneer treedt een anafylactische reactie op bij herhaalde blootstelling?

Answer 16

binnen enkele minuten (type I, IgE
gemedieerde reactie) of na enkele dagen (type IV, T-lymfocyt gemedieerde reactie)

Question 17

Welke middelen kunnen anafylactoïde reacties veroorzaken?

Answer 17

Opiaten, acetylsalicylzuur en andere NSAID’s

Question 18

Zijn anafylactoïde reacties afhankelijk van dosis?

Answer 18

Ja, en kunnen ontreden bij de eerste toediening

Question 19

Hoe werkt de anafylactoïde reactie van opiaten?

Answer 19

via interactie met de mestcelmembraan histamine vrijmaken uit mestcellen

Question 20

Hoe werkt de anafylactoïde reactie van acetylsalicylzuur en andere NSAID’s?

Answer 20

waarschijnlijk een reactie door inductie van een overwicht aan leukotriënen over de prostaglandinen

Question 21

Wat zijn graad 1 symptomen bij anafylaxie?

Answer 21

Jeuk, erytheem en urticaria

Question 22

Wat zijn graad 2 symptomen bij anafylaxie?

Answer 22

+ Gegeneraliseerd oedeem en gastro-intestinale klachten: nausea, buikkrampen en diarree.

Question 23

Wat zijn graad 3 symptomen bij anafylaxie? (4x)

Answer 23

+ stridor, dysfagie, heesheid en dyspnoe. In ernstiger situaties ontstaat dyspnoe door oedeemvorming in de bovenste luchtwegen of bronchoconstrictie. Heesheid en stridor duiden op obstructie ter hoogte van de larynx. Naast symptomen van
dyspnoe en piepende ademhaling ervaart de patiënt dikwijls een drukkend gevoel op de borst.

Question 24

Wat zijn graad 4 symptomen bij anafylaxie?

Answer 24

+ cyanose, hypotensie, collaps, bewusteloosheid, incontinentie en ernstige hartritmestoornis. Deze circulatoire complicaties zijn levensbedreigend. Door diffuse bloedvatverwijding, verlies van plasma en hartritmestoornissen kan in korte tijd een cardiovasculaire collaps ontstaan.

Question 25

Door welke medicatie onstaat trombocytopenie / hemolytisch anemie?

Answer 25

Heparines en β-lactam-antibiotica

Question 26

Wat zijn risicofactoren voor trombocytopenie / hemolytisch anemie?

Answer 26

Frequente blootstelling, immuun activatie (chronische virale infecties) en astma/atopie (heftiger
beloop)

Question 27

Wat zijn maatregelen ter preventie bij trombocytopenie / hemolytisch anemie?

Answer 27

medicatie rationeel voor te schrijven en te controleren op aanwezigheid van allergie voor het voorschrijven

Question 28

Wat is stap 1 van de behandeling van een trombocytopenie / hemolytisch anemie?

Answer 28

STOPPEN verdacht geneesmiddel/ vervangen door chemisch niet verwant geneesmiddel

Question 29

Wat is stap 2 van de behandeling van een trombocytopenie / hemolytisch anemie?

Answer 29

(trombocyten) transfusie