Voortplanting algemene info Flashcards
Wat zijn de drie algemene stappen van seksuele reproductie (geslachtelijke voortplanting)?
- Productie van haploïde gameten (spermatozoa en eicellen) via meiose uit gonaden
- Haploïde gameten versmelten via bevruchting om diploïde zygote te vormen
- Diploïde zygote ontwikkelt via mitose tot nieuw multicellulair organisme
(Meest algemene voortplanting)
Wat is de definitie van aseksuele reproductie (ongeslachtelijke voortplanting)?
Genetisch identieke cellen worden gevormd via mitose door een individuele oudercel (uit somatische, diploïde cellen)
Wat is fragmentatie, splijting?
De aseksuele reproductie van ééncellige organismen
Hoe reproduceren cnidaria?
VIa knopvorming
Hoe kunnen sommige wormen zich (aseksueel) voortplanten?
Regeneratie
Wat is parthenogenese?
Vrouwtjes produceren nakomelingen uit onbevruchte eieren, vooral arthropoden, ook bij vertebraten
Wat is cyclisch parthenogenese?
Afwisseling tussen geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting
Wat is hermafroditisme?
Eén individu beschikt over zowel testes als ovaria, zelfbevruchting mogelijk, meestal kruisbevruchting
Welke twee soorten sequentiële reproductie strategie heb je?
Protogyny
Protandry
Wat is protogyny?
Vrouwelijk-tot-mannelijke geslachtswijziging
Wat is protandry?
Mannelijk-tot-vrouwelijke geslachtswijziging (bv clownvissen: als de vrouw overlijd dan kan het mannetje een vrouwtje worden)
Wat zijn de drie reproductie-strategieën?
- Parthenogenese
- Hermafroditisme
- Sequentieel (protogyny + protandry)
Welke twee soorten hermafroditisme zijn er? + wat houden ze in?
- Simultaan (beide individuen fungeren als mannetje en vrouwtje en vertrekken met bevruchte eieren naar copulatie)
- Sequentieel hermafroditisme: protogyny (vrouwtje wordt mannetje)
Waaraan is de geslachtsdeterminatie gebonden bij sommige vissen en reptielen?
Omgevingsfactoren
Hoe + wanneer wordt geslacht bepaald bij zoogdieren?
Vroeg in de embryonale ontwikkeling, genetisch gecontroleerd (aanvankelijk echter niet gedifferentieerd)
Mannelijk embryo is XY, wat is daar het sleutelgen van? + wat vormen de embryonale gonaden?
SRY: Sex-determinerende Regio van het Y chromosoom
embryonale gonaden vormen testes door Y chromosoom
Vrouwelijk embryo is XX, wat hebben zij dus niet? en wat worden de embryonale gonaden?
Geen Y chromosoom en dus ook geen SRY
Embryonale gonaden worden ovaria
Welk geslacht krijgt een embryo met SRY?
Mannelijk
Wat gebeurt er na 40 dagen? (na de bevruchting)
Migratie vd cellen die sperma of eicellen worden uit doorzak naar ongedefferentieede embryologische gonaden
(indien SRY: testes, anders ovaria)
Wat voor bevruchting hebben mariene beenvissen en hoe gaat deze in z’n werk?
Externe bevruchting + eieren en sperma worden vrijgelaten in het zeewater waar de versmelting van vrije gameten gebeurt
Wat voor bevruchting hebben de meeste andere vertebraten? + hoe gaat deze in z’n werk?
Interne bevruchting + sperma wordt in het vrouwelijk voortplantingskanaal binnen gebracht (aanpassing aan terrestrisch milieu, op die manier bevruchting gameten toch in vochtige omgeving)
Tot welke drie ontwikkelingsstrategieën heeft de interne bevruchting geleid?
- Ovipariteit
- Ovovivipariteit
- Vivipariteit
Wat houdt ovipariteit in?
Bevruchte eieren worden buiten het moederlichaam vrijgezet om de ontwikkeling te vervolledigen (externe ontwikkeling)
Wat houdt ovovivipariteit in?
Bevruchte eieren worden binnen de moeder gehouden voor volledige ontwikkeling en de jongen verwerven voedsel via eierdooier (interne ontwikkeling)
Wat houdt vivipariteit in?
Jongen ontwikkelen binnen de moeder om voeding te bekomen via het bloed (interne ontwikkeling met voedseluitwisseling via placenta, umbilicale koord)
Wat voor ontwikkeling hebben de meeste kraakbenen die genieten van een interne bevruchting?
Ontwikkeling van jongen is vivipaar, soms ovipaar
Hoe werkt de bevruchting en ontwikkeling van amfibieën?
- Meeste soorten externe bevruchting (gameten vrijgezet via cloaca)
- Eieren van meeste soorten ontwikkelen in water (met enkele uitzonderingen)
- Ontwikkeling is onderverdeeld in embryonaal (ei-nutriënten via eierdooier), larvaal (kikkervisjes, voedselverzamelende machine) en adult stadium (larve ondergaan metamorfose) -> embryonaal, larvaal, adult
Wat zijn de 2 kenmerken van de bevruchting bij reptielen?
- Meeste zijn ovipaar
- Leggen hoofdzakelijk amniotische, cleidoïsche eieren (ovipaar), sommige ovovivipaar en enkele vivipaar
- Copulatie (geslachtsgemeenschap)
Hoe werkt de bevruchting bij vogels? (4)
- Interne bevruchting (meestal geen penis, wel cloaca)
- Alle vogels zijn ovipaar, en leggen amniotische eieren
- Als eieren oviduct passeren, secreteren klieren albumine (eiwit) en een harde kalkschaal
- Vogels zijn homeotherm en incuberen eieren om te warm te houden (eieren worden bebroed)
Hoe werkt de bevruchting bij zoogdieren? (4)
- Interne bevruchting (copulatie, penis)
- Meeste vivipaar, enkele ovipaar
- Embryo’s ook omgeven door extra-embryonale membranen
- Jongeren worden gezoogd met melk
Welke drie type zoogdieren zijn er omtrent ontwikkelingsstrategie?
- Monotremata
- Marsupialia
- Placentalia
Hoe werkt de reproductie van monotremata?
Ovipaar, leggen eieren
Hoe werkt de reproductie van marsupialia?
Vivipaar, geven geboorte aan onvolledig ontwikkelde foetussen, dewelke in de broedzak vd moeder ontwikkelen
Hoe werkt de reproductie van placentalia?
Vivipaar, behouden jongen in uterus gedurende een lange periode van ontwikkeling
