Musculo-skeletaal systeem Flashcards
Welke drie types skelet zijn er?
- Hydroskelet
- Exoskelet
- Endoskelet (axiaal en appendiculair)
Waar vind je het hydroskelet voornamelijk?
In invertebraten met zachte lichamen, zowel terrestrisch (aards) als aquatisch
Waar is het hydroskelet een resultaat van?
De interne druk vd lichaamsvloeistoffen
Wat is de musculoskeletale beweging in wormen?
Betreft circulaire en longitudinale spieren rond een centrale, met vloeistof gevulde, holte
Wat is peristaltische beweging?
Een golf van circulaire, gevolge door longitudinale spiercontracties bewegen de vloeistof in het lichaam
Wat is het resultaat van peristaltische beweging?
(De worm) beweegt zich voorwaarts
Wat is het exoskelet?
Een stevige structuur die het lichaam omsluit
Waarvoor dient het exoskelet?
Biedt bescherming voor interne organen en een aanhechtingsplaats voor de spieren
Wat is de cuticula?
‘Opperhuid’
Waar bestaat de cuticula uit bij Arthropoda (geleedpotige, exoskelet)?
Bestaat onder meer uit chitine
Wat is ecydsis?
Vervelling
Waar dient het endoskelet oppervlak voor?
Spieraanhechting
Wat voor (Endo)skelet hebben Echinodermata (stekelhuidigen)?
Een calciet skelet: ossicula (kalkrijke plaatjes en stekels) + stekels uit calciumcarbonaat
Waar bestaat het endoskelet voor vertebraten (chordaten) uit?
Been (calciumfosfaat) en/of kraakbeen
Wat is sterker: been of kraakbeen?
Been is sterker, en minder flexibel
Wat is het verschil tussen chitine en been/kraakbeen?
Been/kraakbeen is levend weefsel
Welke twee soorten ‘skelet’ valt onder het vertebraten endoskelet?
Axiaal skelet en appendiculair skelet
Wat is het axiaal skelet?
Vormt de lichaamsas + verstevigt het lichaam en beschermt inwendige organen
(schedel, ruggenwervels, ribben en sternum)
Wat vormt het appendiculair skelet?
Set van ledematen (armen, vleugels, poten) en hun geassocieerde pectorale (schouder) gordel (voorpoten) of pelvische (bekken) gordel (achterpoten)
Schoudergordel met voorpoten, bekkengordel met achterpoten
Benoem de groepen wervels van boven naar beneden van onze ruggengraat
Cervicale wervels Thoracale wervels Lumbale wervels Sacrale wervels Staart wervels
Wat is ‘been’?
hard, maar veerkrachtig bindweefsel
uniek voor vertebraten
Op welke twee manieren kan been geclassificeerd worden?
O.b.v. fundamentele manier van ontwikkeling
- Intramembranaire ontwikkeling (eenvoudig)
- Endochondrale ontwikkeling (complex)
Geef een voorbeeld van welke beenderen bij intramembranaire ontwikkeling horen?
Externe beenderen schedel
Geef een voorbeeld van beenderen die bij endochondrale ontwikkeling horen?
Beenderen die diep in het lichaam liggen (wervels, ribben, beenderen schouders en bekken etc)
Wat zijn de 6 stappen waaruit de intramembranaire beenontwikkeling bestaat (belangrijk! veel rode begrippen!)
- Ongedifferentieerde mesenchymale cellen (PMCs)
- Osteoblasten tussen collageenvezels, secreteren enzymes zodat collageenmatrix calcificeert (calciumhydroxyapatiet)
- Sommige cellen worden gevangen in de beenmatrix en
- Veranderen in osteocyten in lacunae
- De cellen communiceren via canaliculi
- Osteoclasten breken de beenmatrix af
Hoe begint de endochondrale beenontwikkeling?
Als klein kraakbeenmodel, een toevoeging been aan het kraakbeen (beenkraag - later periosteum)
Wat is periosteum?
Een membraan dat rondom de buitenkant van alle botten zit
Wat gebeurt er met de beenkraag in de endochondrale beenontwikkeling?
Calcifieert, analoog aan intramembranaire ontwikkeling
Wat wordt er gedaan met het inwendig kraakbeen na de calcifiëring van beenkraag? (endochondrale beenontwikkeling)
Inwendig kraakbeen wordt vervangen door been (verbeningsventrum) + bloedvaten komen via het periosteum in het verbeningscentrum dat ook calcificeert
Wat is de epifyses?
Uiteinde vh pijpbeen
Wat gebeurt er in het bot na de ontwikkeling van epifyses?
Opvulling tussen beenoppervlakken, gewrichtskraakbeen - epifyse plaat
Vanuit waar groeien beenderen in de lengte?
Epifysale plaat
Hoe groeien beenderen in de breedte?
Toevoeging been juist onder het periosteum (membraanlaag) - osteoclasten uitholling mergholte
Doorloop kort de endochondrale beenontwikkeling (net alle stappen apart gehad)
- Begin als klein kraakbeenmodel
- Toevoeging been aan kraakbeen (beenkraag - later periosteum)
- Calcifiëring in beenkraag, analoog aan intramembranaire ontwikkeling
- Vervangen vh inwendig kraakbeen door been (verbeningscentrum)
- Bloedvaten komen via het periosteum in het verbeningscentrum dat ook calcificeert
- Na ontwikkeling epifyses: opvulling tussen beenopp. epifyse plaat
- Beenderen groeien in lengt en breedte
Uit welke drie soorten been bestaat de beenstructuur?
- Compact been: buitenste Deense laag
- Mergbeen: omgeeft de interne merkholte, bevat beenmerg
- Sponsachtig been: honingraat structuur, vormt de epifyses binnen een dik omhulsel van compact been
Wat is het endosteum?
Dun weefsel dat merkholte omgeeft zonder collageen vezels, met mesenchymcellen (die ongedefinieerde ‘start’cellen)
Wat is de beenstructuur in de meeste zoogdieren?
Vasculaire (+ endochondrale) beenderen met osteocyten (cellulaire beenderen) en kanalen van Havers (hoofdbloedvat)
Waarom worden de beenderen met osteocyten cellulaire beenderen genoemd?
Osteocyten zijn cellen, waaruit de beenderen zijn opgebouwd (dit is ter verduidelijking voor mijzelf)
Wat voor beenstructuur zitten er in vogels en vissen?
Avasculaire beenderen zonder osteocyten (acellulaire beenderen)
Wat houdt been ‘hermodellering’ in?
Dat als er een kleine kracht op beenderen wordt gezet, het geen groot effect heeft. Maar een grote, frequente kracht hermodellering initieert door osteoblasten. Hydroxyapatiet matrix deformeren (bot wordt dikker, steviger, doordat er vaak veel kracht op komt te staan)
Wat is osteoperosis?
Een aandoening in het bot wat voor grotere gaten in het sponsachtig been zorgt: gevolg hiervan is dat het bot fragieler is en sneller breekt
Wat zijn gewrichten?
‘articulaties’, plaatsen waar beenderen aan elkaar hechten
Welke drie soorten gewrichten hebben we?
- Onbeweegbare gewrichten (naden die beenderen schedel verbindt, continue gewrichten)
- Licht beweegbare gewrichten
- Volledig beweegbare gewrichten (m.b.v. vloeistof, bv vingergewrichten)
Wat maakt licht beweegbare gewrichten mogelijk?
Bind- en kraakbeenweefsel
- Kraakbeenverbindingen tussen wervels
- Verbinding schrale wervels en bekkengordel in vertebraten
Waar zijn de skeletspieren aan aangehecht?
het periosteum vd beenderen, dit kan direct of via pezen (tendons)
Wat is agonist in context van skeletspieren?
Spiergroepen die dezelfde actie veroorzaken
Wat is antagonist in context van skeletspieren?
Spiergroep die tegengestelde beweging veroorzaakt
Waaruit bestaat elke skeletspier?
Uit verschillende bundels van spiervezels (ook bloedvaten en zenuwen)
Waaruit zijn spiervezels opgebouwd?
Uit een bundel van 4 tot 20 myofibrillen
Waaruit bestaat elke myofibril?
Een aantal myofilamenten (actine-myosine)
Wat is actine-myosine?
Actine is een eiwit dat onderdeel is van spierweefsel en dat samen met myosine spiersamentrekking mogelijk maakt
Uit welke onderdelen bestaat de structuur van een skeletspier? (alleen maar rode begrippen!)
- A band
- H band
- I band
- Sacromeer
Wat is de A band?
Opeengestapelde dunne en dikke myofilamenten, donkere banden (in het plaatje?)
(De plaats waar de dikke en dunne myofilamenten op elkaar liggen, zijn opgestapeld)
Wat is de H band?
Centrum vd A band, enkel bestaande uit dikke myofilamenten
Wat is de I band?
Bestaan enkel uit dunne myofilamenten, lichte banden (in het plaatje), verdeeld in twee helften door een proteïneschijf, de Z-lijn
Wat is sarcomeer?
Afstand tussen twee Z-lijnen, kleinste eenheid van spiercontractie
(Note to self: bekijk nog even het plaatje dat hierbij staat, slide 36 van deze set)
Waaruit bestaan de dunne filamenten?
Een dun filament bestaat uit twee actie proteineketens rond elkaar gewikkeld in een helix
Waaruit bestaan de dikke filamenten?
Opeenstapeling van verschillende myosine subunits
Waaruit bestaat myosine?
Uit twee rond elkaar gewonden polypeptideketens
Elke keten eindigt met een bolvormige kop
Wat zijn de drie kenmerken die gaan over de contractie vd skeletspier?
- Myofibrillen contraheren en worden korter
- Myofilamenten zelf verkorten niet
- Dikke en dunne filamenten glijden over elkaar
Wat houdt ‘glijdend filament mechanisme’ in?
- Z-lijnen komen dichter
- I en H banden worden korter
- A band verandert niet in grootte (dikke, myosinefilamenten verschuiven niet)
Zet de stappen die bij de contractie-relaxatie cyclus horen uiteen
- Hydrolyse (=splitsing) van ATP in ADP en Pi (fosfaat) door myosine: hoge energie-configuratie myosinekop
- ADP en Pi blijven gebonden aan de myosinekop die bindt met actie ‘cross-bridge’ formatie
- Myosine voert een kracht(inkorting)stoot uit, waarbij het de ADP en Pi loslaat en terug in de oorspronkelijke configuratie komt (daardoor trekt het het actigefilament naar het centrum vd sarcomen)
- ATP bindt aan de myosinekop zodat het het actie weer loslaat
Cyclus blijft doorlopen zolang de spier gestimuleerd wordt om te contraheren (‘touwtrekbeweging’)
Geef nu in eigen woorden wat er gebeurt in de contractie-relaxatie cyclus
ATP wordt gesplitst in ADP en Pi, aanhechtingsplaatsen bij actine worden ge-deblokkeerd waardoor myosine aan actine kan binden. De ‘koppen’ van myosine verplaatsen het myosine filament, als dit aan beide kanten gebeurt dan wordt de afstand kleiner/ingekort. Als deze ‘stoot’ is gebeurt wordt de aanhechtingsplaats weer los gelaten door ATP. Dan zijn we weer bij het begin dat ATP er is
Waardoor kunnen de myosinekoppen niet binden met actine in rust?
Omdat de aanhechtingsplaatsen zijn geblokkeerd door tropomyosine (tropomyosine is een lange streng die over de aanhechtingsplaatsen van actie heen ligt)
Waardoor moet tropomyosine verwijderd worden voordat een spier kan contraheren? + waardoor wordt dit proces gereguleerd?
Door troponine + gereguleerd door Ca2+ niveau in cytoplasma vd spiervezel, dat wordt afgegeven door zenuw die de spier aanzet n.a.v. actiepotentiaal
Beschrijf in twee stappen wat er gebeurt bij de contractie van een skeletspier in context van Ca2+
- Bij lage Ca2+ niveaus, blokkeert tropomyosine de aanhechtingsplaatsen voor myosine (spier in rust)
- Bij hoge Ca2+ niveaus, bindt Ca2+ aan troponine. Tropomyosine wordt verplaatst zodat myosine aan actine kan binden
Wat zijn de stappen voor het vrijzetten van Ca2+? (‘contractie na stimulatie door motorneuronen’ staat op de slide)
- Acetylcholine in de neuro musculaire junctie - synaps (motorische eindplaat)
- Spiervezelmembraan (sarcolemma) wordt gedepolariseerd
- Depolarisatie wordt geleidt tot diep binnen in de spiervezels door de T-tubuli
- Stimuleert vrijzetting Ca2+ van sarcoplasmatisch reticulum
Wat is twitch en wat geeft de aanleiding?
Twitch: snelle en korte contractie Elke zenuwimpuls (elektrische stimulus) geeft hier aanleiding toe
Wat is summatie?
Een cumulatieve respons wanneer een tweede ‘twitch’ kort volgt op de eerste
Wat is tetanus?
Wanneer er geen relaxatie is tussen ‘twitches’ -> aanhoudende contracties -> normale spiercontractie in het lichaam
(summatie van twitches geeft eerst onvolledige tetanus en daarna volledige tetanus, als er genoeg wordt gegeven. Vergelijkbaar met drempelwaarde voor actiepotentiaal)
Welke twee types spiervezels kunnen worden onderscheiden o.b.v. contractiesnelheid?
- Trage-twitch, type I-vezels
2. Snelle-twitch, type II-vezels
Wat zijn de kenmerken van trage-switch, type I-vezels?
- Rijk aan capillairen, mitochondriën en myoglobine pigment (rode vezels)
- Kunnen actie lang volhouden, aerobe ademhaling
Wat zijn de kenmerken van snelle-twitch, type II-vezels?
- Arm aan (weinig) capillairen, mitochondriën en myoglobine (witte vezels)
- Aangepast om snel kracht te genereren, anaerobe ademhaling
Wat zijn de drie kenmerken van intermediaire-twitch?
relatief snel, oxidatief, relatieve volhouding
Welke zes soorten spieren zitten er in ons lichaam?
Circulair, convergent, multipennate, parallel, bipenaten, unipennaten
