Ademhaling Flashcards
Wat is cellulaire of ‘interne’ ademhaling?
Biochemisch proces dat O2 verbruikt en CO2 (en ATP) produceert
Wat is ‘externe’ ademhaling?
Opname O2 en afgifte CO2
Waar gebeurt de ‘externe’ ademhaling meestal?
In speciale systemen
Ademhalingsorganen -> aan/afvoer van gassen + gasuitwisseling
In wat voor omgeving gebeurt de gasuitwisseling?
In vloeibaar milieu, zelfs in landvertebraten (waterlaag op ademhalingsepitheel)
Welk begrip kan gekoppeld worden aan het principe van gasuitwisseling?
Diffusie
Hoe kan de difussiesnelheid berekend worden? + hoe heet dit?
De Wet van Fick
S = DA(verschil in)p / d
S: diffusiesnelheid
D: difussieconstante (grootte, permeabiliteit,…)
A: oppervlak waarover diffusie plaatsvindt
(verschil in)p: drukverschil tussen de 2 regio’s
d: Afstand waarover diffusie plaatsvindt
Wat zijn de drie principes van gasuitwisseling voor unicellulaire organismen?
- Rechtstreekse diffusie
- Cilia om waterstroom te verzekeren
- Verhoogd drukverschil (dus grotere diffusiesnelheid)
Wat zijn de twee principes van gasuitwisseling voor multicellulaire dieren?
- Aangepaste systemen voor gasuitwisseling
- Verhoogde oppervlakte en verminderde diffusie-afstand (Belangrijk!)
Wat gebeurt er met de difussiesnelheid als de oppervlakte wordt verhoogd en de difussie-afstand wordt verminderd?
Die gaat omhoog
Wat zijn kieuwen? (rood begrip)
Gespecialiseerde weefselextensies die in onmiddellijk contact staan met water
Wat zijn de twee kenmerken van kieuwen?
- Groot oppervlak en dunne wand (wet van Fick)
- Extern of intern
Bij wie zijn kieuwen aanwezig?
- Vele protostomia: veel Mollusca, deel Annelida, crustacea
- Deutrostomia: echinodermata, vissen, larvale amfibieën
Wat zijn de nadelen van externe kieuwen? (2)
- Constante beweging noodzakelijk om contact met vers O2 rijk water te verzekeren
- Gemakkelijk beschadigd (want zijn niet bedekt)
Bij wie vinden we externe kieuwen?
In eerste vissen + larvale amfibieën
Waar vinden we interne kieuwen? + bij wie?
Tussen orale holte en operculaire of kieuwholtes + beenvissen
Hoe functioneren de holtes voor interne kieuwen?
Als pompen die alternerend uitzetten
Wat is het operculum?
Een deel achter de kieuwen dat open gaat zodat (gefilterd van zuurstof) water het lichaam vd vis kan verlaten
Op welke twee manieren kan O2 rijk water over kieuwen worden gebracht?
- Bucale drukpomp - operculaire zuigpomp
- Ramventilatie (tonijn)
Wat zit er aan elke kant vh hoofd van vissen met interne kieuwen?
Kieuwbogen die elk opgebouwd zijn uit 2 rijen van nieuwfilamenten, die bestaan uit lamellen
Water stroomt over lamel in één richting
Wat is de tegenstroomuitwisseling?
Binnen elke lamel stroomt het bloed (bloed! niet water!) in tegengestelde richting tov de waterstroom -> creëert maximale oxygenatie van bloed
Wat is een voorwaarde voor huidademhaling?
Dunne en vochtige huid
Welke soort dieren hebben een huidademhaling?
Platwormen, rondwormen, geleden wormen + amfibieën + sommige reptielen
Hoe werkt de ademhaling via tracheeën? + bij wie?
Bij Arthropoda
- Luchtkanelen of trachea, die vertakken in kleine tracheolen
- Spiracula (opening in het exoskelet) worden geopend of gesloten door kleppen
Waarom zijn kieuwen niet aangepast op luchtademhaling?
Omdat ze dichtklappen zonder draagkracht van water + uitdroging
Lucht in inwendig ademkanaal wordt verzadigd met waterdamp, hoe heten de kleine vertakkingen die hiermee te maken krijgen?
- Tracheolen
- Bronchiolen in longen
Via welke twee manieren stijgt de efficiëntie van longademhaling evolutief?
- Opbouw vd longen
- Systeem longventilatie
Hoe zien de longen van amfibia uit?
Zakachtige uitstulping vd darm
ademhalingsopp nog niet sterk vergroot
Wat is positieve druk ademhaling?
Lucht wordt in longen gebracht door creatie van positieve druk in mondholte (= polspomp)
Hoe wordt de longventilatie genoemd met positieve druk vanuit de mondholte?
Passieve longventilatie
Van welk soort druk maken mensen gebruik met de ademhaling?
Negatieve druk
Wat is het verschil tussen positieve en negatieve druk voor ademhaling?
Bij negatieve druk wordt lucht in de longen getrokken, met positieve druk wordt lucht in de longen geduwd