Spijsverteringsstelsel Flashcards
Wat zijn de twee manieren voor voedselopname (planten + dieren)?
Planten: autotroof, aanmaak organische moleculen
Dieren: heterotroof, opname organische moleculen via voeding
Welke drie vormen heterotrofe voedselopname zijn er?
Herbivoren
Carnivoren
Omnivoren
Hoe werkt het spijsverteringsstelsel van eencellige organismen en sponzen?
Met intracellulaire vertering via endocytose (variaties: fagocytose/pinocytose)
Wat voor soort vertering hebben multicellulaire organismen?
Extracellulaire vertering
Wat betekent een onvolledig spijsverteringsstelsel? + Geef twee voorbeelden wie dit heeft
Mond = anus
Cnidaria en platwormen
Wat betekent een volledig spijsverteringsstelsel? + geef twee voorbeelden welke diersoorten
Mond en anus apart
nematoden + complexe diersoorten
Hoe werkt het onvolledige spijsverteringsstelsel van Cnidaria?
Via een gastrovasculaire holte:
- Eén opening
- Geen specialisatie
- Vrijgave verteringsenzymen in holte
Hoe werkt het onvolledige spijsverteringsstelsel van platwormen?
Via een gastrovasculaire holte:
- Eén opening
- Vertakte holte
- Vrijgave verteringsenzymen via farynx
- Gedeeltelijk verteerd voedsel wordt binnen gezogen
Geef een korte beschrijving van het volledige spijsverteringsstelsel van nematoden
(Volledig) eenvoudige, buisvormige darm
Mond -> pharynx -> darm -> anus
Het volledige spijsverteringsstelsel van complexe diersoorten heeft gespecialiseerde gebieden voor vier verschillende functies, welke?
- Fragmentatie/opslag
- Chemische vertering
- Absorptie
- Defecatie (poepen)
Voor kort overzicht spijsverteringsstelsel: Hoe wordt mond + keel samen genoemd? + waar dient het voor?
Farynx, zorgt voor opname en afbraak
Voor kort overzicht spijsverteringsstelsel: Wat is een andere naam voor slokdarm? + waar is het voor?
Oesophagus + transport naar maag
Voor kort overzicht spijsverteringsstelsel: Waar is de maag voor?
Mechanische en enzymatische afbraak
Voor kort overzicht spijsverteringsstelsel: Welke drie onderdelen behoren tot de dunne darm + waar is het voor?
Duodenum, jejenum, ileum + afbraak en absoptie
Voor kort overzicht spijsverteringsstelsel: welke verteringsorganen worden geassocieerd met de dunne darm? (3)
Pancreas, lever en galblaas
Voor kort overzicht spijsverteringsstelsel: Wat zijn de namen voor dikke en blinde darm? + waar dienen ze voor?
Dikke darm: colon
Blinde darm: caecum
opname + concentratie
Voor kort overzicht spijsverteringsstelsel: Wat is de naam voor de endeldarm en anus + waar zorgen ze voor?
Endeldarm: rectum
Anus: aars
opslag afval
Uit welke vier lagen bestaat de wand van het spijsverteringskanaal?
- Epitheel
- Bindweefsel
- Spierweefsel: circulair + longitudinaal
- Bindweefsel
(1 = binnenste, 4 = buitenste)
Wat hebben vogels voor vertering?
2 magen:
kliermaag + spiermaag
eten kiezels voor vermaling van het voedsel
Welke drie speekselklieren hebben we? + geef ook de medische naam
- Ondertong speekselklieren: sublinguaal
- Onderkaak speekselklieren: submandibulair
- Onderoorspeekselklier: parotis
Wat is de functie van mond + keelholte (farynx)?
mechanische afbraak door tanden en tong
Wat zorgt voor speekselproductie? (wat spoort het aan?)
Speekselklieren, het autonoom centraal zenuwstelsel
Welke enzymes zijn er in de mond + keelholte en wat is hun functie?
Amylase -> afbraak zetmeel
Lysozymen -> antibacterieel
Hoe werkt het slikreflex?
Gecombineerde werking huig + epiglottis - tong brengt voedsel achter in mond - huig sluit mondholte af - slikken: strottenhoofd (larynx) omhoog + glottis (stemspleet) duwt tegen epiglottis (strotklepje) (voedsel wordt uit luchtpijp gehouden)
Wat is de slokdarm?
Gespierde buis die verbinding vormt tussen keel en maag
Hoe werkt de slokdarm?
Voortstuwing van bolus (eten + speeksel) door spierbeweging
- Peristaltiek: contractie spieren achter bolus
- Contractie van spieren gecoördineerd door autonoom ZS
Wat is de maag?
Een grote spierzak
Hoe ziet de wand van je maag eruit? + waar wordt het door beschermd?
Geplooid en wordt beschermd door slijmlaag
Welke drie anatomische gebieden behoren tot de maag?
- Cardia (cardiale sfincter): aansluiting slokdarm + maag
- Fundus: gedeelte tegen middenrif
- Pylorus (pylorische sfincter): maag uitgang met sluitspier
Wat wordt geproduceerd in de wandcellen van de maag?
Productie van HCl voor een lage pH
Wat produceren de hoofdcellen in de maag?
Pepsinogeen -> afbraak eiwitten
Prorennine (functie staat er niet bij)
Wat wordt aangemaakt in de bekercellen van de maag? (3)
- Mucus (slijm): bescherming
- Hormoon gastrine: stimulatie productie enzymen
- Intrinsieke factor (B12)
In welke volgorde zitten de wand-, hoofd-, en bekercellen in een maagplooi?
Bekercellen
Hoofdcellen
Wandcellen
(bekercellen het hoogst in maagplooi)
Wat zijn de twee voordelen van een lage pH in de maag?
- Denaturatie (structuurverlies) voedselproteïne
- Doodt bacteriën
Wat is het nadeel van een lage pH in de maag?
Beschadigen van maagaflijning (helicobacter pylori)
Wat zijn de twee functies van de maag?
- Vertering eiwitten (o.i.v. pepsine en reninne): NIET van koolhydraten (suikers) of vetten
- Wateropname uit chymus (shit die je overhoudt na vermenging in de maag), ook alcohol, asperine etc, door maagwand naar bloed