Van foetus tot neonaat: de transitie

Question 1

Ondanks lage pO2 gehalte in de foetus is er een adequate weefsel oxygenatie. Welke fysiologische processen helpen daarbij?

Answer 1

1. Foetale hemoglobine: hogere affiniteit wat zorgt voor 80% saturatie
2. Lager foetaal metabolisme (minder O2 nodig):
   * Moeder zorgt voor de thermoregulatie
   * Vooral slaaptoestand
   * Onderdrukte ademhaling
   * Beperkte darmbewegingen en absorptie
   * Lage sympatische activiteit

Question 2

Er is een lage/hoge longvaatweerstand waardoor de pulmonale flow 5-10/80-90% is

Answer 2

Er is een hoge longvaatweerstand waardoor de pulmonale flow 5-10% is

Question 3

Welke shunt(s) zorgen ervoor dat er een lage pulmonale flow is?

Answer 3

het foramen ovale en de ductus arteriosus

Question 4

Hoe veel bloed passeert de lever?

Answer 4

50%, na de 32e week gaat er meer bloedtoevoer naar de lever en wordt maar 20% gepasseert

Question 5

Op welk punt komt zuurstofarm met zuurstofrijk bloed met elkaar in contact?

Answer 5

In vena cava inferior

Question 6

Hoe veel procent van het bloed gaat alsnog naar de longen (en dus niet door ductus arteriosus)?

Answer 6

10%, 90% van het bloed zal in de aorta gaan

Question 7

Wat zijn algemene aanpassingen die nodig zijn voor het extrauteriene leven nadat de placenta wegvalt?

Answer 7

• Op gang komen van de ademhaling
• Veranderingen in de bloedsomloop
• Veranderingen in de stofwisseling
• Wegvallen van de toevoer van voedingsstoffen en hormonen via de placenta
• Op gang komen van de spijsvertering
• Afweer tegen infecties
• Toename van de hersenfuncties

Question 8

Wat zijn de twee belangrijkste noodzakelijke gebeurtenissen bij de geboorte?

Answer 8

eerste ademhaling en he afklemmen van de navelstreng

Question 9

De longvloeistof moet eruit om een goede ademhalingsfunctie te hebben. Welke twee processen zorgen daarvoor?

Answer 9

• Tijdens indalings baringskanaal: samendrukken thorax en uitpersen longvloeistof (1/3)
• Geboorte
• Longexpansie door hoge intrathoracale negatieve druk
• Door ademhaling resorptie overblijvende longvloeistof in lymfatische en pulmonale circulatie (2/3)

Question 10

Het op gang komen van de ademhaling wordt gefaciliteerd door 3 veranderingen, welke?

Answer 10

• Overgang vloeistof-gevulde long naar lucht-gevulde long
• Longontplooiing
• Oxygenatie (pO2 stijging)

Question 11

Wat gebeurd er op biochemisch en mechanisch niveau bij de eerste ademhalingen?

Answer 11

• Biochemisch
• Lage pO2, dalende pH, hoge pCO2, temperatuurs-, tactiele en hormonale veranderingen (m.n. catecholaminen)
• Mechanisch
• expansie van de thorax en longen door hoge negatieve intrathoracale druk
• bij de eerste ademteugen wordt de achtergebleven longvloeistof geresorbeerd in de lymfatische en pulmonale circulatie
• instroom en distributie van lucht naar de alveoli

Question 12

Geef aan per onderdeel of dit omhoog of omlaag gaat. Wat gebeurd er met de
a) pulmonale vaatweerstand
b) pulmonale bloeddruk
c) pulmonale perfusie
d) linkeratriumdruk

Answer 12

a) verlaagde pulmonale vaatweerstand
b) verlaagde pulmonale bloeddruk
c) verhoogde pulmonale perfusie
d) verhoogde linkeratriumdruk

Question 13

Maak het verhaal af door in te vullen: stijgt/daalt
Na de geboorte wordt de navelstreng afgeklemd waardoor de systemische vaatweerstand en bloeddruk … -> pulmonale expansie waardoor pO2 … -> pulmonale vaatweerstand … -> bloedstroom longen … -> … druk in rechter atrium -> …. druk in het linker atrium -> sluiting foramen ovale.

Answer 13

Na de geboorte wordt de navelstreng afgeklemd waardoor de systemische vaatweerstand en bloeddruk stijgt -> pulmonale expansie waardoor pO2 stijgt -> pulmonale vaatweerstand daalt -> bloedstroom longen stijgt -> lagere druk in rechter atrium -> hogere druk in het linker atrium -> sluiting foramen ovale.

Question 14

Hoe snel sluit de ductus arteriosus?

Answer 14

42% <24u en 96% <96u

Question 15

Wat gebeurd er met de umbilicale vaten na geboorte?

Answer 15

De bloedstroom door de ductus venosus en umbilicale vaten stopt wd deze in vasoconstrictie gaan

Question 16

Een succesvolle transitie van foetaal naar neonataal leven wordt gekenmerkt door een klaring van alveolaire vloeistof, longexpansie en circulatie veranderingen. Wat valt onder de klaring van de alveolaire vloeistof?

Answer 16

• Samendrukken van alveolaire vloeistof
• Eerste effectieve ademhalingen
• Toename resorptie bij verhoogde pO2 bij geboorte

Question 17

Een succesvolle transitie van foetaal naar neonataal leven wordt gekenmerkt door een klaring van alveolaire vloeistof, longexpansie en circulatie veranderingen. Wat valt onder de longexpansie?

Answer 17

• Eerste effectieve ademhaling  negatieve intrathoracale druk  start luchtverplaatsing  uitzetten alveoli  functionele residue capaciteit (FRC)
• Stimulatie surfactant afgifte  afname alveolaire oppervlakte-spanning, toename compliance stabilisering FRC
• Afname pulmonale vaatweerstand en de druk in de a. pulmonalis

Question 18

Een succesvolle transitie van foetaal naar neonataal leven wordt gekenmerkt door een klaring van alveolaire vloeistof, longexpansie en circulatie veranderingen. Wat valt onder de circulatoire veranderingen?

Answer 18

• Toename in systemische bloeddruk (na afklemming navelstreng)
• Toename in pulmonale perfusie (door afname pulmonale vaatweerstand en de druk in de a pulmonalis)
• Sluiting van de rechts-links shunts van de foetale circulatie

Question 19

Wat zorgt in het pulmonale vaatbed voor vasodilatatie?

Answer 19

• NO
• prostaglandine
• prostacycilne
• acetylcholine
• histamine

Question 20

Wat gebeurd er met de pO2 en CO2 bij vasodilatatie van het pulmonale vaatbed?

Answer 20

verhoogde pO2, verlaagde CO2

Question 21

Wat zorgt voor vasoconstrictie in het pulmonale vaatbed?

Answer 21

• endotheline
• prostaglandineremmer
• leukotrienen
• thromboxaan
• TNF

Question 22

Wat gebeurd er met de pO2 en CO2 bij vaasoconstrictie in het pulmonale vaatbed?

Answer 22

verlaagde pO2 en verhoogde pCO2

Question 23

Hoe heet de aandoening waarbij de longen nog gevuld blijven met vocht?

Answer 23

Wet lung (transient tachypnea of newborn)

Question 24

Wat zijn vier mogelijke aandoeningen waarbij de long niet goed ontplooid is?

Answer 24

• IRDS/hyaliene membraanziekte
• infecties
• meconiumaspiratie
• hernia diafragmatica

Question 25

Beschrijf de kenmerken, risicofactoren en behandeling van wet long

Answer 25

Kort na de geboorte, duurt uren tot dagen, frequenter na electieve sectio’s caesarea’s, vertraagde longvochtresorptie. Meest voorkomende oorzaak van respiratory distress. Er is dan bij de geboorte onvoldoende vruchtwater geresorbeerd uit de longen. Er is een verhoogd risico hierop na sectio caesaria en na stort bevalling. Behandeling: zuurstof en evt ondersteuning: nCAP of beademing.

Question 26

Beschrijf de kenmerken en behandeling van IRDS/hyaliene membraanziekte

Answer 26

• M.n. preterm geboren neonaten met tekort aan surfactant.
• Behandeling: ademhalingsondersteuning, O2, nCPAP, evt beademen + exogeen surfactant.

Question 27

Wat is er aan de hand m.b.t. surfactant bij infecties (in de longen)?

Answer 27

surfactant inactivatie (IRDS is deficient)

Question 28

Wat zijn de kenmerken, complicaties en behandeling van meconiumaspiratie?

Answer 28

• Zelden in pretermen, 20-25% zwangerschappen na >42w zwangerschap, gassocieerd met foetale hypoxie.
• Complicatie: aspiratie van dik meconium voor/bij geboorte. Hierdoor kan er mechanische obstructie, chemische pneumonie, secundaire infectie, persisterende pulmonale hypertensie ontstaan
• Behandeling: mechanische ventilatie + O2 (cave pneumothorax/pneumomediastinum), surfactant, NO en AB

Question 29

Wat ziet men in de kliniek bij hernia diafragmatica? wat is diagnostiek en behandeling?

Answer 29

• Kliniek: respiratoire distress cq falen op resuscitatie, harttonen verplaatst naar rechts, weinig tot geen ademgeruis links, longhypoplasie (herniatie viscerale organen), pneumothorax (resuscitatie; beademing)
• Diagnostiek: X-thorax en X-BOZ
• Behandeling: maagsonde (voorkomen overdistentie intrathoracale darmen), chirurgie (herstellen herniatie) en ECMO pre-cq postoperatief (ondersteunen ventilatie)

Question 30

Wat zijn de symptomen van pneumothorax?

Answer 30

Acuut, hoogstand thorax, transilluminatie, bradycardie en hypotensie

Question 31

Waar zijn circulatie problemen meestal secundair aan?

Answer 31

respiratoire problemen

Question 32

Wat is persisterende pulmonale hypertensie van de neonaat (PPHN)?

Answer 32

persisterende hoge vaatweerstand in de long-vaten na geboorte, doordat de rechts-links shunt persisteert van intrapulmonaal, atriaal (foramen ovale) en ductus arteriosus ontstaat er ernstige hypoxie.

Question 33

Wat zijn oorzaken van PPHN?

Answer 33

asfyxie (te weinig zuurstof voor/gedurende/na geboorte), sepsis, meconium aspiratie syndroom, HD, etc

Question 34

Wat zijn de symptomen bij PPHN?

Answer 34

cyanose zonder tekenen van hartfalen of corvitium

Question 35

Welk aanvullend onderzoek en welke behandeling zet je in bij PPHN?

Answer 35

• Aanvullend onderzoek: Echo cor, X-thorax
• Behandeling: beademing en zuurstof, NO inhalatie (vasodilatie pulmonaal vaatbed), circulatoire ondersteuning (vullingen, vasomimetica), voorkomen van acidose, eventueel ECMO, onderliggend lijden

Question 36

Waar staan de letters voor in de APGAR score?

Answer 36

appearance, pulse, grimace, activity, respiration

Question 37

Wat zijn de Nederlandse onderdelen van de APGAR score waar een baby op beoordeeld wordt?

Answer 37

• hartactie
• ademhaling
• spiertonus
• reflex respons
• kleur

Question 38

welke tijdsmomenten wordt de APGAR bepaald?

Answer 38

1, 5 en 15 minuten

Question 39

Wat zijn de criteria voor de APGAR score?

Answer 39

Hartactie
- afwezig: 0
- <100/min: 1
- >100/min: 2

Ademhaling
- afwezig: 0
- irregulair: 1
- regulair/doorhuilen: 2

Spiertonus
- afwezig: 0
- enige flexie van de heupen: 1
- normotoon, flexie extremiteiten: 2

Reflex respons
- afwezig: 0
- grimassen: 1
- hoesten/wegduwen: 2

Kleur:
- bleek-grauw: 0
- roze-blauw: 1
- roze: 2

Question 40

Wat zijn risicofactoren voor vertraagde cq gefaalde transitie van de moeder (maternaal)?

Answer 40

• leeftijd moeder
• DM
• hypertensie
• drugs
• VG doodgeborene
• foetaal verlies
• vroege neonatale sterfte

Question 41

Wat zijn risicofactoren voor vertraagde cq gefaalde transitie van de foetus?

Answer 41

• prematuriteit
• serotiniteit
• congenitale malformaties
• meerling zwangerschap

Question 42

Wat zijn risicofactoren voor vertraagde cq gefaalde transitie van de ante parfum?

Answer 42

• placenta anomalien (placenta Previa bijv)
• oligohydroamnion
• polyhydramnion

Question 43

Wat zijn risicofactoren voor vertraagde cq gefaalde transitie van de Durante partum?

Answer 43

• dwarsligging
• stuitligging
• chorionamnionitis
• meconium houdend vruchtwater
• asfyxia
• materiaal analgetica; anesthesie
• sectio Caesarea; forceps; vacuum

Question 44

Aan welke symptomen kan je respiratory distress herkennen?

Answer 44

tachypneu (>60/min), dyspneu, neusvleugelen, intrekkingen subcostaal, intercostaal, kreunen en cyanose

Question 45

Welke fysiologische processen zorgen voor thermoregulatie?

Answer 45

• zweetklieren: warmte afgifte door verdamping
• vaten: inwendige warmte stroom
• buik vetweefsel: ril-vrije warmte-vorming
• skeletmusculatuur: warmtevorming door rillen

Question 46

Wat kan je geven aan een baby die snel aan het afkoelen is?

Answer 46

Neowrap (plastic zak)