systemy ustrojowe państw autorytarnych i totalitarnych (o obliczu faszystowskim) Flashcards
ideologia (totalitaryzm chyba)
antyindywidualizm i antyliberalizm - sprzeciw wobec wartości liberalnych, priorytetowego traktowania praw i wolności, swobód rynkowych i idei rządów prawa, praw obywatela, które “zagrażają wspólnocie”
solidaryzm w systemie autorytarnym i totalitarnym
- koncentracja na indywidualnych zyskach
- ochrona pracy, rozwój ubezpieczeń dla ochrony wspólnoty
- czasem korporacjonizm - konsekwencja solidaryzmu, odrzucenie indywidualizmu, przymusowe organizacje, działające na rzecz dobra spoiłeczeństwa
elitaryzm
pojawia się w państwach autorytarnych i totalitarnych, powiązanie praw politycznych obywatela z jego “zasługami” dla państwa
militaryzm
kluczowe znaczenie armii jako obrony oraz kształtowaniu wychowania obywateli, postaw społecznych. silna rola symboliczna armii w życiu społecznym i politycznym
idea monopartii
brak różnorodnych ideologii i koncepcji politycznych. przekonanie, że skoro interes narodowy jest jeden to powinna być jedna partia
historycyzm
naro,d ma do zrealizowania pewna zdefiniowaną rolę dziejową, duża rola polityki historycznej. powiązana z nacjonalizmem
wodzowski model jednolitej władzy państwowej
odrzucenie nadrzędności konstytucji, trójpodziału, niechęć do niezależności i niezawisłości sądów
- uprzywilejowanie władzy wykonawczo-administracyjnej
niechęć do republikańskiego modelu demokracji
- odrzucenie liberalnych parlamentów, parlamentaryzmów, partii, wyborów
- niechęć do liberalnego pojmowania partii jako dzielących i wspierających ideę indywidualizmu
represje wobec opozycji i “wrogich” grup społecznych
kluczowe zmiany w zakresie ustroju politycznego (państwa autorytarne i totalitarne)
- sprawowanie władzy poza konstytucją (całkowite odrzucenie, niekorzystanie lub zmienianie)
- dominacja władzy wykonawczej, koniec z trójpodziałem
- odebranie parlamentowi roli reprezentacyjnej (likwidacja) i kluczowego organu ustrojowego (charakter doradczy)
ustawa z 23 marca 1933 (rzesza)
- ustawa o usunięcia zagrożenia narodu i państwa
- rząd może wydawać prawa sprzeczne z konstytucją
- teoria zerwania ciągłości państwa-> III Rzesza
- pełnomocnictwa miały być ważne do kwietniqa 1937
III Rzesza
rasizm
amnestia za czyny przestępcze związane z rewolucją narodową
powiązanie aparatu administracyjnego z aparatem nsdap
szerokie uprawnienia (rozwiązywanie parlamentu, mianowanie i zwalnianie urzędników, sędziów)
zniesienie tytułu prezydenta (po śmierci hindenburga, następcą hitler)
w 1937 obowiązek składania przysięgi wierności hitlerowi (nawet sędziowie) -> zasada wodzostwa
reichstag -> forum do ogłaszania ważnych decyzji fuhrera (wódz i kanclerz)
SA
organizacja paramilitarna - “zbrojne ramię NSDAP” w 1920 odpowiedzialna za akty terroru po 1934(noc długich noży) straciła na znaczeniu na rzecz SS
SS
powstaje w 1925 “policja wewnątrzpartyjna”
formacja paramilitarna po 1934
gestapo
tajna policja stworzona przez Goeringa w 1933, walka z przestępstwami politycznymi, kontrwywiad
w 1939 unifikacja i powstaje główny urząd bezpieczeństwa Rzeszy
Polska w dobie rządów sankcyjnych (wg. konstytucji kwietniowej z 1935)
wg. płk. Adama Koca-> państwo jako dobro najwyższe i prymat interesu publicznego nad prywatnym
- potępienie “partiokracji” i demokracji liberalnej
- idea wodzowska
- militaryzm
- solidaryzm (kontrola państwa zakładów pracy “dla dobra pracownika i właściciela” stop dla wyzysku
- historycyzm
- nacjonalizm nie nienawidzimy żydów
zasady naczelne konstytucji kwietniowej
- państwo jako dobro najwyższe
- prymat dobra wspolnego (państwa)
- solidaryzm (odrzucamy liberalizm, wspólnota interesów (państwo je tworzy) dobra socjalne, praca)
- elitaryzm - państwo tworzy elitę - odznaczenia, urzędy
prezydent w konstytucji kwietniowej
- jednolita i niepodzielna władza bo rezygnujemy z trójpodziału
- formalne zwierzchnictwo prezydenta, podlega mu sejm, senat, rząd, sądy i armia
- nieodpowiedzialność prezydenta ODPOWIEDZIALNOŚĆ WOBEC BOGA I HISTORII
- prerogatywy - nie muszą mieć kontrasygnaty, nieograniczone działania w;
kluczowe zadania prezydenta; dobro panstwa, gotowość obronna i reprezentacja narodowa
dekrety z mocą ustawy gdy sejm jest rozwiązany, bez zmian konstytucji