prawo stanowione

Question 1

statut warcki (1423)

Answer 1

Władysław Jagiełło wydał tak zwany statut warcki
był to złożony z kilkudziesięciu artykułów zbiór praw zapewniający dalszy wzrost politycznego i gospodarczego znaczenia stanu szlacheckiego

Question 2

edykty

Answer 2

wydawane przez króla w sprawach wojska i religii, dekrety w sprawach handlu i ceł

Question 3

lauda

Answer 3

uchwały partykularnych norm prawnych dla poszczególnych ziem - dokonane przez sejmiki i wiece lokalne, nie potrzebowały zatwierdzenia królewskiego do ważności

Question 4

prawo dzielnicowego Mazowsza

Answer 4

stanowiło osobną odmianę prawa polskiego

Question 5

Statut Małopolski

Answer 5

przyznawał prawo wychodu poddanych ze wsi bez zgody pana, jedynie dwóm, trzem chłopom rocznie. istniały od tego trzy wyjątki:
- pan był winien gwałtu na żonie lub córce chłopa (regulacja związana z prawem karnym)
- w wypadku wyklęcia przez kościół pana, gdy chłopi mieli pozostawać przez posług religijnych (regulacja związana z prawem kościelnym)
- gdy na dobrach chłopów dokonywano egzekucji za długi pana (regulacja związana z ogólną polityką Kazimierza Wielkiego dążącego do umocnienia gospodarstw chłopskich)

Question 6

prawo prywatne

Answer 6

• normowały lata sprawne
• ustalały dziedziczenie chłopów w linii bocznej
• rozbudowały instytucję dawności
• przewidywały odpowiedzialność pasterza za szkody wyrządzone przez niedopilnowane bydło (culpa in custodiendo)

Question 7

prawo karne

Answer 7

• formułowały zasadę lex retro non agit (prawo nie działa wstecz)
• dążyły do indywidualizacji i subiektywizacji odpowiedzialności karnej. wprowadzały łagodniejszą odpowiedzialność współsprawcy
• znosiły odpowiedzialność ojca za czyny syna (ale pozostawiły odpowiedzialność pana za czyny sługi - odpowiedzialność za cudzy czyn)
• statut małopolski znosił odpowiedzialność za śmierć przygodną - znały instytucję początku
• przewidywały surowszą odpowiedzialność sprawcy głównego przy mężobójstwie
• często podwyższały karę przy drugiej recydywie
• ustalały zabójstwo kobiety nierządnej jako wolne od odpowiedzialności

Question 8

postępowanie procesowe

Answer 8

• zezwalały każdej osobie na zastępstwo procesowe
• przewidywały ekscepcje dylatoryjne i peremptoryjne (wprowadzały ich podział)
• przewidywały egzekucję osobistą
• określały obligatoryjne zawieszenie procesu przeciw nieletniemu do czasu osiągnięcia przez niego pełnoletniości
• określały zakres działalności władz sądowych
• zapewniały wyrokom ścisłe wykonanie
• określały wysokość kar sądowych