monarchia mieszana RP obojga narodów

Question 1

zasady ustroju społecznego RP obojga narodów
szlachta

Answer 1

• zasada podziału na stany
• zasada wolności obywatelskiej szlachty
• prawo do urzedów, uczestniczenia w sejmikach, elekcja króla, liberum veto, nietykalnosc osobista i majątkowa, prawo do ziemi i zwierzchnictwa nad chłopami, wolnosc słowa, druku i wyznania. szlachcic mógł stracić szlachectwo za zajmowanie się profesjami miejskimi (handel, rzemiosło)
• zasada równości szlachty (szlachcic na zagrodzie równy wojewodzie) nie ma tytułów książęcych, hrabiowskich itp
• szerokie uprawnienia w zarządzie lokalnym mają sejmiki szlacheckie oraz wspólnoty miejskie

Question 2

zasady ustroju społecznego RP obojga narodów
mieszczanie

Answer 2

zasada upośledzenia prawnego mieszczan
- mimo dużego majątku nie mieli praw politycznych, prawa nabywania ziemi, nie mogli eksportować towarów za granicę ani ich importować

Question 3

zasady ustroju społecznego RP obojga narodów
chłopi

Answer 3

• musi odrabiać pańszczyznę na rzecz pana
• nie mógł odejść ze wsi bez zgody
• podlegał sądownictwu pana, bez mośliwości odwołania się do sądów państwowych czy królwskich

Question 4

zasady ustroju społecznego RP obojga narodów
kościół

Answer 4

• biskupi zasiadali w senacie
• od 1669 król musiał być katolikiem
• pbrzędowość katolicka istotna dla funkcjonowania państwa
• akt konfederacji warszawskiej dla wyznań chrześcijańskich 1573-> ograniczane od połowy 17w->zakaz budowy świą,tyń protestanckihc, zakaz apostazji, protestanci nie mogli sprawować urzędów, zasiadać w sejmie itp
• zasada poszanowania prawa mniejszości etnicznych (żydzi, ormianie)

Question 5

zasada monarchii mieszanej

Answer 5

• ustrój ma łączyć zalety monarchii, rządów arystokratycznych i demokracji
• sejm składa się z ; króla, izby posłów i senatorów

Question 6

zasada podziału władz RP obojga narodów

Answer 6

• zgodnie z art. henrykowskimi-> król i urzędnicy nie mogli ingerować w sprawy sejmowe
• król nie mógł ingerować w sądy szlacheckie w zakresie orzekania

Question 7

zasada praworządności - nadrzędności prawa

Answer 7

• organy państwa musiały działać w granicach prawa
• za złamanie prawa król i urzędnicy byli pociągani do odpowiedzialności
• deliberacja, swoboda debaty i wolność słowa
• zasada poszanowania partykularnych odrębności prawnych prowincji i ziem
• zasada stanowości i niezależności sądów i wybieralności sędziów

Question 8

zasada suwerenności narodu szlacheckiego - organy państwa

Answer 8

• szlachta uważa się za źródło władzy w państwie
• władzę tę utożsamia sejm walny - organ reprezentacji stanowej - posłowie szlacheccy wybierani przez sejmiki, sejm ten sprawuje kontrolę nad urzędnikami
• nihil novi 1505
• urzędy są dożywotnie i większość z nich jest nieusuwalna (chyba że poważne przestępstwa)

Question 9

elekcyjność trony RP obojga narodow

Answer 9

od 1573 król jest wybierany dożywotnio przez szlachtę, każdy szlachcic mógł głosować, jednomyślność
- można wypowiedzieć królowi posłuszeństwa, pozbawić go władzy

Question 10

monarchia renesansowa

Answer 10

w sferze władzy publicznej król posiadał wolną rękę lecz jego władza nie sięgała dalej, nie polegało to na tym, że królowi było wolno robić wszystko co cgce.
dlatego też często mówi się o przed-absolutyźmie.
monarcha jednak zobowiązany był chronić prawa i przywileje stanowe - stąd nie mógł ingerować w prawo prywatne. fundamentem funkcjonowania państwa było wzajemne zaufanie monarchy i obywateli