rosja stalina i prl Flashcards
dialektyka
zasada pierwotności materii i wtórności świadomości “byt określa świadomość”
teoria walki klas
rozwój wynika z walki grup społecznych, właściciele środków produkcji (beneficjenci systemu) dążą do petryfikacji panujących stosunków, masy (uciskani przez właścicieli), dążą do zmiany panujących stosunków
(baza)
sposoby produkcji stanowią zatem podstawę dla aktualnego systemu
nadbudowa
ideologia, religia, a zwłaszcza państwo i prawo
zmiany metod produkcji bazy
powodują zdezaktualizowanie się struktury społecznej, ideologii, państwa i prawa (nadbudowy)
rewolucja
zmiana jakościowa, pozwala na obalenie nieaktualnej nadbudowy i zbudowanie nowej, dostosowanie do aktualnej bazy
odrzucenie “burżuazyjnych” rozwiązań ustrojowych
wypaczających “prawdziwą” demokrację - czyli odbierających władzę ludowi
zasada jednolitej i niepodzielnej władzy państwowej skupionej w ciele parlamentarnym o charakterze reprezentacyjnym (formalnie pochodzącym z wyborów)
odrzucenie podziału władzy w jakiejkolwiek formie
odrzucenie idei samorządu terytorialnego
dopuszczalne istnienie jednej partii reprezentującej klasowe interesy wszystkich robotników
demokracji rad (ludowej)
przyjęcie idei demokracji przedstawicielskiej w specyficznej wersji
podkreślenie konieczności siłowego rozprawienia się z “racjonistami”
pozostałościami dawnych klas posiadających, pozbawionych urzywilejowanej pozycji - podstawa dla terroru i totalitarnych praktyk
suweren (rosja stalina chyba)
lud pracujący wsi i miast (lud pracujący, masy pracujące, naród)
oznaczało to, że źródłem władzy państwowej był marksistowski proletariat - dawne grupy uciskane - chłopi i mieszczanie
stanowiło to zasadę ludowładztwa - suweren sojuszu robotniczo-chłopskiego -
z pozostałych klas społecznych przewidziano “szczególną opiekę dla inteligencji twórczej”
zasada praworządności ludowej (socjalistycznie)
definiowanie prawa z perspektywy celu
prawo miało być wyrazem interesów i woli ludu pracującego miast i wsi
wyrazem było prawo rady państwa do wydawania powszechnie obowiązującyhc interpretacji ustaw
interes i wolę ludu definiowały także i narzucały partia i rząd za pomocą wytycznych politycznych
zasada jednolitej i niepodzielnej władzy panstwowej
podział władzy zdaniem marksistów wypaczał prawdziwa demokrację, ograniczając i osłabiając wolę ludu
jednolita władza państwowa miała być przekazana sejmowi (który miał być wyrazicielem woli ludu i urzeczywistniać suwerenność ludu), w części też innym organom władzy na poziomie lokalnym - radom narodowym
aby zapewnić ciągłość władzy najwyższej w okresie poza sesjami sejmi władzę miała sprawować “emanacja sejmu” - rada państwa
pozostałe organy państwa, zwłaszcza rząd i organy administracji - miały pełnić rolę “organów zarządu” - wspierając sejm i mu podległych
zasada przedstawicielstwa
organami jednolitej władzy państwowej były ciała pochodzące z wyborów - sejm i rady narodowe
formalnie konstytucja poświęcała ogromnie duzo uwagi wyborom - regulowano je w osobnym rozdziale
elementy demokracji bezpośredniej - w postaci zasady “czynnego współdziałania mas ludowych” z organami państwa w rządzeniu
zasada socjalistycznego ustroju społeczno-gospodarczego
jasno wyrażona dopiero w nowelizacji z 1976 “polska rzeczpospolita ludowa jest państwem socjalistycznym”
wcześniej raczej jako dążenie do wprowadzenia socjalizmu
zasada planowania gospodarczego
sejm miał prawo do uchwalenia szczegółowego planu - co i jak produkować mają państwowe fabryki
plany byłky kilkuletnie i niały być realizowane przez organy zarządu
zasada prymatu własności społecznej nad prywatna (przy zachowaniu tej ostatniej)
godpodarka miała się opierać na uspołecznionych środkach produkcji, które konstytucja wymieniała
państwo miało wspierać dobrowolną spółdzielczość (kolektywizację);
zasada obowiązku do pracy i prawa do ptracy (“od każdego według zdolności, każdemu według pracy”)
prawa i wolności obywatelksie społeczno-ekonomiczno-kulturalne (prl chyba)
prawo do pracy (z wolnościa od “wyzysku” i bezrobocia)
prawo do wypoczynku
prawo do ochrony zdrowia
pomocy socjalnej i ubezpieczeńspołecznych
ochrona małżeństwwa rodziny + opieka nad wychowywaniem dzieci
prawo do nauki
prawo do korzystania ze zdobyczy kultury
prawo do wszechstronnego rozwoju nauki
wolnosc działalności twórczej
szczególna ochrona inteligencji pracującej
prawa i wolności obywatelskie polityczne (prl chyba)
prawo do współdziałania i uczestniczenia mas ludowych w rządzeniu
prawo do kontroli społecznej
prawo zwracania się ze skargami, wnioskami i zażaleniami
prawa i wolności obywatelskie (prl chyba)
równość wobec prawa (niezaleznie od narodowości rasy i wyznania)
równouprawnienie kobiet
wolnośc sumienia i wyznania
nietykalnośc osobista (z nienaruszalnością mieszkania i tajemnica korespondencji)
prawo do obrony oskarżonego w procesie karnym
prawo do azylu
obowiązki (prl chyba)
przestrzeganie prawa;
przestrzeganie socjalistycznej dyscypliny pracy
szanowanie zasad współżycia społecznego
obowiązek strzeżenia i umacniania własności społecznej (potępienie dla sabotażu, dywersji i szkodnictwa gospodarczego - por. m.in. ustawy karne: dekret o ochronie państwa, mały k.k., o komisji do walki z nadużyciami i szkodnictwem gospodarczym, dekrety marcowe z 1953 o szczególnej ochronie własności społecznej)
obrona ojczyzny
obowiązek “czujności wobec wrogów narodu”
