państwo socjalistyczne (ideologia marksizmu i leninizmu na przykładzie prl) Flashcards
dialektyka
zasada pierwotności materii i wtórności świadomości “byt określa świadomość”
podstawa materializmu historycznego
procesy historyczne, losy jednostek, społeczeństw, państw są zależne od istniejącej podstawy ekonomicznej
teoria walki klas
rozwój wynika z walki grup społecdznych
właściciele środków produkcji (beneficjenci systemu) dążą do petryfikacji panujących stosunków masy (uciskani przez właścicieli), dążą do zmiany panujących stosunków
baza systemu
sposoby produkcji są podstawą dla aktualnego systemu
nadbudowa systemu
to mechanizm pozwalający na petryfikację panujących stosunków
ideologia
religia
państwo i prawo
zmiana metod produkcji
zdezaktualizowanie się struktury społecznej, ideologii, państwa i prawa (czyli nadbudowy)
rewolucja
zmiana jakościowa, pozwala na obalenie nieaktualnej nadbudowy i zbudowanie nowej
dostosowanie do aktualnej bazy
jak wygląda przebieg historii?
PAŃSTWO NIEWOLNICZE( panowie, niewolnicy)->PAŃSTWO FEUDALNE(feudałowie, chłopi)->PAŃSTWO KAPITALISTYCZNE(kapitaliści, proletariat)->PAŃSTWO SOCJALISTYCZNE(dyktatura prolektariatu)->KOMUNIZM(stan bezpanstwowy, “królestwo wolności i rowności”)
cechy dyktatury proletariatu (wydanie leninowsko-stalinowskie)
wyeksponowanie bazy
centralnego planowania gospodarczego zamiast wolnego rynku
uspołecznienia-nacjonalizacji zakładów produkcyjnych (zakładów przemysłowych i fabryk)
kolektywizacji rolnictwa- nacjonalizacji i łączenia małych gospodarstw prywatnych w duże gospodarstwa państwowe
odrzucenie “burżuazyjnych” rozwiązań ustrojowych
“wypaczają prawdziwą demokrację”, bo odbierają władzę ludowi
jednolita i niepodzielna władza-> skupiona w ciele parlamentarnym, charakter reprezentacyjny
nie ma podziału władzy
nie ma samorządów terytorialnych
jest jedna partia reprezentująca klasowe interesy wszystkich roboli
odrzucenie pozytywistycznej koncepcji prawa
prawo obowiązuje z uwagi na cel- budowę socjalizmu i bezklasowego społeczeństwa
reguły demokracji w państwie socjalistycznym
- demokracja przedstawicielska-demokracja rad (ludowe)
- konieczność siłowego rozprawienia się z “reakcjonistami” - pozostałości dawnych klas którym zabrano uprzywilejowaną pozycję
- budowanie demokracji bezpośredniej - współdziałanie mas ludowych w rządzeniu państwem
konstytucja PRL
1952
forma państwa (chyba konstytucja prl)
republika ludu pracującego
demokracja ludowa (chyba konstytucja prl)
ludowładztwo, sojusz robotniczo-chłopski (ochrona dla inteligencji twórczej)
suweren (chyba konstytucja prl)
lud pracujący wsi i miast, proletariat
zasada przedstawiciela
przedstawiciele narodu są uprawnieni do podejmowania decyzji w imieniu obywateli
sejm i rada narodowa-pochodzą z wyborów
interes i wolę ludu definiowały i narzucały (chyba w prl)
partia i rząd za pomocą wytycznych politycznych
jednolita władza państwowa (prl)
przekazana sejmowi (wyraziciel woli ludu i urzeczywistnienie suwerenności ludu)
w części też innych organom władzy na poziomie lokalnym - radom narodowym
dla ciągłości władzy, poza sejmami władzę miała “emanacja sejmu” - rada państwa
zasady gospodarcze ustroju PRL
- zasada planowania gospodarczego i oparcia gospodarki na uspołecznionych środkach produkcji (państwo ma monopol na handel zagraniczny) stały rozwój
sejm ma prawo do uchwalania szczegółowego planu - co, jak fabryki mają produkować, kilkuletnie - zasada prymatu własności społecznej - szkodnicy surowo karani
- zasada wspierania dobrowolnej spółdzielczości kolektywizacja
- zasada obowiązku i ochrony pracy “od każdego wg zdolności, każdemu wg pracy”
prawa i wolności obywatelskie (prl)
prawo do ;
- pracy
-odpoczynku
- ochrony zdrowia
- pomocy socjalnej i ubezpieczeń społecznych
- ochrony małżeństwa, rodziny i opieki nad dziećmi
- do nauki i kultury, działalności twórczej
polityczne prawa (prl)
do współdziałania i uczestniczenia mas ludowych w rządzeniu
do kontroli społecznej
do zwracania się ze skargami, wnioskami i zażaleniami
osobiste prawa (prl)
- równość wobec prawa
- równouprawnienie
- wolnośc sumienia i wyznania
- nietykalnośc osobista
- prawo do obrony i azylu
obowiązki obywatelskie (prl)
- przestrzeganie prawa
- socja;istycznej dyscypliny pracy
- zasada współżycia społecznego
- ochrona własności społecznej (won ze szkodnikami)
- obrona ojczyzny
- czujność wobec wrogów narodu
