kodeks cywilny Królestwa Polskiego Flashcards
Kodeks cywilny Królestwa Polskiego (1825)
przerobiony Kodeks Napoleona 1820 r. powołano Deputację która po wysłuchaniu uwag oraz analizy przepisów Landrechtu i ABCB przygotowała projekt I księgi kodeksu który został uchwalony przez sejm w 1835 roku jako Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego. Uchwalone osobno w 1825 prawo o przywilejach i hipotekach uchyliło moc obowiązującą tytułu XVII księgi III Kodeksu Napoleona. KCKP składał się z 521 artykułów zebranych w 11 tytułach jako niewielka przeróbka prawa osobowego kodyfikacji napoleońskich wprowadzał kilka istotnych zmian:
znosił instytucję śmierci cywilnej, polepszał w pewnej mierze sytuację dzieci pozamałżeńskich, zreformował prawo małżeńskie osobowe, uwzględniając postulaty duchowieństwa i nadając tej instytucji charakter mieszany, wyznaniowo-świecki, w obszarze prawa majątkowego małżeńskiego wprowadzał dawne polskie systemy rządu posagowego i odrębności majątkowej małżonków, władzę rodzicielską powierzał obojgu rodzicom, nie tylko ojcu, nadanie rabinom statusu urzędników cywilnych
ustawy hipoteczne Królestwa Polskiego (1818 i 1825)
utrzymanie kodeksu Napoleona ze zmianami
1818 - nowe prawo hipoteczne (prawo o ustaleniu własności dóbr nieruchomych, o przywilejach i hipotekach, autor Antoni Wyczechowski) obrót nieruchomościami i kredyty hipoteczne wedle zasad:
- jawności
- pierwszeństwa hipotecznego - zasada pierwszeństwa hipotecznego - gwarantowała wierzycielowi pierwszeństwo zaspokojenia wierzytelności, jeżeli jego tytuł został wpisany do księgi wcześniej. pierwszeństwo prawa rzeczowego zależało od pierwszeństwa wpisu, stanowiło to gwarancję w zabezpieczeniu podstaw kredytu realnego
- szczegółowości - obciążenie konkretnej, ściśle określonej nieruchomości
- niepodzielności wierzytelności - zapewniała, że ewentualny podział majątku dłużnika nie wpłynie na uprawnienie wierzyciela. wierzyciel zachowywal prawa do wierzytelności na wszystkich częściach. wyjatkiem od zasady pierwszeństwa były przywileje czyli zależności którym służyło pierwszeństwo - przed wpisami do ksiąg wierzytelnościami
1825 - zmiana księgi I oraz tytułu V i XVIII ksiegi III (prawo osobowe i rodzinne oraz umowa przedślubna) zniesienie rozwodów, przywrócenie kościelnej formy zawierania małżeństwa
Ustawa o małżeństwie Królestwa Polskiego (1836)
1836 - oddanie spraw małżeńskich wyłącznej kompetencji sądów duchownych (prawo o małżeństwie)
prawo o małżeństwie - opierało się na zasadach czysto wyznaniowych uregulowanych odrębnie dla czterech wyznań chrześcijańskich: rzymskokatolickiego, grecko-rosyjskiego (prawosławnego), grecko-unickiego i ewangelickiego (augsburskiego i reformowanego). wprowadzało ono wyłącznie religijną formę zawarcia małżeństwa. dla wyznań chrześcijańskich wprowadzona została jurysdykcja sądów duchownych w sprawach małżeńskich
- przejmowało w zakresie przepisow prawa małżeńskiego normy religijne - orzecznictwo w sprawach małżeńskich przekazane sądom kościelnym - uprzywilejowanie prawosławia - obca tj. prawu rosyjskiemu bezwyznaniowość - brak mozliwości zawarcia małżeństwa - przestało obowiązywać w 1945 (w II RP bez uprzywilejowania prawosławia)
prawo karne materialne o uzyskaniu niepodległości (1918)
ziemie centralne (byłe Królestwo Polskie) i kresy wschodnie (były zabór rosyjski) - kodeks Tagancewa z 1903r, rosyjski kodeks karny
ziemie zachodnie i północne (były zabór pruski) - kodeks karny Rzeszy Niemieckiej z 1871r
ziemie południowe (były zabór austriacki) - austriacki kodeks karny z 1852r
prawo karne procesowe po uzyskaniu niepodległości (1918)
ziemie centralne i kresy wschodnie (byłe Królestwo Polskie) - ustawa postępowania karnego z 1864r
ziemie południowe (były zabór austriacki) - kodeks postępowania karnego z 1873r
ziemie zachodnie i północne (były zabór pruski) - niemiecki kodeks postępowania karnego z 1877r
(we wszystkich przypadkach obowiązują tylko te przepisy ktore zgodnie z konstytucją, usuwa się przepisy niezgodne z polską racją stanu)
ustawy prawa cywilnego materialnego i procesowego (kodeksy) obowiązujące na ziemiach polskich w 1918r
ziemie byłego Królestwa Polskiego obowiązywały:
- II i III Księga Kodeksu Napoleona (z wyłączeniem tytułów V i XVIII księgi III)
- prawo hipoteczne tzw. dużej własności z 1818r
- prawo hipoteczne tzw. małej wartości z 1825r
-kodeks cywilny Królestwa Polskiego z 1825r
- ukaz o małżeństwie z 1836r
ustawy prawa cywilnego materialnego i procesowego (kodeksy) obowiązujące na ziemiach polskich w 1918r
na ziemiach byłego zaboru rosyjskiego tom X Zwodu Praw Cesarstwa Rosyjskiego z 1832r
na terenach byłego zaboru pruskiego kodeks cywilny Rzeszy Niemieckiej BGB z 1896r
na ziemiach byłej Galicji takie samo jak na ziemiach austriackich
