SPR WC 3 - vervolg opsporings- en vervolgingsfase en dwangmiddelen Flashcards
Wat is het verschil tussen de artikelen 126L en 126M Sv?
Bij art. 126l Sv gaat het om vertrouwelijke communicatie opnemen met een technisch hulpmiddel.
Bij art. 126m Sv kan worden bevolen dat met een technisch hulpmiddel niet voor het publiek bestemde communicatie die plaatsvindt met gebruikmaking van de diensten van een aanbieder van een communicatiedienst worden opgenomen. Bij dat laatste moet worden gedacht aan internettap of telefoontap, het OM moet via de provider telefoongesprekken opvragen. Bij het eerste moet worden gedacht aan het plaatsen van een recorder of een microfoontje in een ruimte.
Rivaliserende motorbendes
De in de gemeente Eindhoven gevestigde motorclub Daturasah wil op 6 juni 2017 een evenement organiseren. Een aanvraag daartoe komt binnen bij de gemeente. De gemeente Eindhoven geeft geen toestemming vanwege gevreesde ongeregeldheden. Het is namelijk een feit van algemene bekendheid dat er al langer spanningen zijn tussen motorclub Daturasah en motorclub Angel’s Hell.
De media maken gretig gebruik van de afwijzing van de aanvraag en gaan over tot de publicatie van een artikel over Daturasah. Daarin wordt melding gemaakt van vermoedelijke betrokkenheid van (meerdere leden van) de motorclub bij drugshandel, ‘protectie’ van horeca en prostitutie. Concrete bewijzen worden niet genoemd.
In het geruchtencircuit doen al langer verhalen de ronde over betrokkenheid van de motorclub bij de in het artikel gepubliceerde misdrijven. Voor officier van justitie Geel is dat voldoende reden om de motorclub nader onder de loep te nemen. Hij draagt de politie (schriftelijk) op om de president van de club (Karel Broeders) te gaan volgen en om de telefoon van Ricardo Rijkers (goede vriend van Karel Broeders, maar geen motorclublid) af te tappen.
Gedurende vier dagen wordt Karel telkens tussen 06.00 uur en 0.00 uur gevolgd door wisselende teams van opsporingsambtenaren. Dit levert echter nog geen nadere aanwijzingen op voor de veronderstelde misdrijven. Ook de telefoontaps geven geen helderheid. De officier van justitie besluit vervolgens op 2 april 2017 een algemene verkeerscontrole te laten houden in de buurt van het clubhuis van Daturasah.
Al snel worden bij de verkeerscontrole enkele motoren van motorclub Daturasah langs de kant gezet. Aan alle bestuurders wordt door de ingezette opsporingsambtenaren inzage in het rijbewijs gevraagd conform artikel 160 WVW. Als ook Karel Broeders gevraagd wordt naar zijn rijbewijs, opent hij zijn leren jack. De opsporingsambtenaar die weet met wie hij te doen heeft, ziet onder het leren jack een deel van een voorwerp dat lijkt op een vuurwapen. Onmiddellijk handelt hij door Karel in een houdgreep te nemen en over te gaan tot zijn arrestatie. Karel wordt geboeid en daarna gefouilleerd. Bij deze fouillering worden vijftien gripzakjes met telkens één gram wit poeder, vermoedelijk cocaïne, gevonden evenals een vuurwapen.
Direct na de vondst wordt officier van justitie Geel in kennis gesteld van wat er is gebeurd. Hij besluit dat zowel in het clubhuis als in de woning van Karel gezocht moet gaan worden naar drugs, wapens en andere spullen die met criminaliteit te maken hebben.
Clubhuis
Een zestal opsporingsambtenaren krijgt dezelfde dag van de officier van justitie opdracht om de woning van Karel te betreden ten einde over te gaat tot inbeslagneming van daarvoor vatbare voorwerpen. Een ander team van opsporingsambtenaren wordt ingezet om in het clubhuis grondig te zoeken naar de genoemde voorwerpen. In het clubhuis worden drie boksbeugels, twee houten knuppels, driehonderd gram wit poeder (vermoedelijk cocaïne) verdeeld over drie gripzakjes en een geldbedrag (€ 75.520,-) aangetroffen. Al deze voorwerpen bevinden zich in een niet afgesloten, maar wel dichte kast achter de bar in het clubhuis. Op de bar ligt ook nog een ‘huishoudboekje’ aangetroffen met bestellingen van drugs. Alles wordt in beslag genomen.
Woning
Het onderzoek in het huis van Karel wordt geleid door hulpofficier van justitie Megan Numan, die ook de Awbi-machtiging heeft afgegeven. Met grof geweld wordt de voordeur ingetrapt en stormt Megan met vijf agenten het huis binnen. In het huis worden diverse voorwerpen gevonden en in beslag genomen. Het gaat om twee vuurwapens (gevonden in een dressoir met kastdeurtjes voorzien van transparant glas), zeventig gram wit poeder, vermoedelijk cocaïne (gevonden in de lade van hetzelfde dressoir) en een vijftal gouden kettingen (gevonden liggend op het nachtkastje). Daarnaast wordt de computer van Karel in beslag genomen. In die computer wordt een onderzoek verricht. De bestanden die worden gevonden blijken van grote waarde, omdat een overzicht gevonden wordt van bedragen betaald door eigenaars van cafés in de binnenstad van Eindhoven in de periode van 1 januari 2014 tot en met 7 maart 2017. De eigenaar van café Uit, Bart van Budel, is bereid om aangifte van afpersing te doen.
Geef drie gemotiveerde gronden waarop het afluisteren van de telefoon van Ricardo Rijkers niet rechtmatig is.
De rechtmatigheid beoordeel je aan:
- Wettelijke voorwaarden
- Beginselen van behoorlijk strafprocesrecht
- Internationaal strafrecht
Wettelijke voorwaarden:
1. In welk DOMEIN zitten we? We moeten weten welke bepalingen we moeten hebben. Thans bevinden we ons in het domein georganiseerd verband.
KLASSIEK?
Er zijn niet voldoende feiten en omstandigheden om te spreken van ‘een redelijk vermoeden dat een strafbaar feit is gepleegd’. Want wat gebeurt er/welke info hebben we?
a. Er is een aanvraag afgewezen omdat het feit van algemene bekendheid is over ruzie;
b. Er is een artikel in de krant over vermoedelijke betrokkenheid;
c. Er zijn geruchten daarover.
Mogen we o.g.v. deze feiten en omstandigheden vermoeden dat er reeds een strafbaar feit is gepleegd? Het is best wel vaag.
GEORGANISEERD VERBAND?
Wordt er iets beraamd? Beramen = er is een bepaalde relatie/verband tussen georganiseerd verband en misdrijven. Waar het verband is weten we niet, maar je voelt dat er iets niet helemaal pluis is. Hebben we daar genoeg info voor? Om dat te vermoeden? Art. 126o Sv:
- Georganiseerd verband, ja, motorclub
- Misdrijven art. 67 lid 1 Sv - meer dan 4 jaar, JA
Drugshandel: art. 2 jo 10 Opiumwet, 10 jaar;
Afpersing: art. 317 Sr, 9 jaar;
Mensenhandel: art. 273f, 12 jaar.
- Gepleegd of beraamd? JA, er is ergens een relatie
- Ernstige inbreuk op rechtsorde? JA, zeker.
- Welk MIDDEL wordt gebruikt?
Het aftappen van telefoon - Welke VOORWAARDEN worden aan het gebruik van het middel gesteld? Art. 126t (niet art. 126m, is het klassieke domein, niet art. 126zd want dat is terrorisme). Welke voorwaarden?
a. Het onderzoek moet het dringend vorderen - lid 1;
b. Persoon moet betrokken zijn bij het georganiseerd verband - lid 1 laatste volzin
c. Machtiging van RC is niet nodig - lid 5.
Conclusie: waarom niet?
- Lid 1: het onderzoek moet het dringend vorderen; dat er geen andere mogelijkheid om middels lichtere middelen aan informatie te komen -> dit is subsidiariteitseis. in de casus zijn geen redenen dat het onderzoek deze aftap het dringend vordert.
- Lid 1 laatste volzin: het mag alleen worden toegepast t.a.v. een persoon die vermoedelijk betrokken is bij dat georganiseerde verband.
- Lid 5: de machtiging RC is nodig - piramidale structuur. Het is heel ingrijpend, dus er is een hoge bevoegdheid vereist. In casu hebben we de machtiging niet.
Genuanceerde verschillen:
Art. 126m: dat artikel veronderstelt niet dat de afgeluisterde persoon betrokken is bij een georganiseerd verband. Dit artikel is het klassiek model. Waarom is dit zo? Omdat het in het klassiek verband beter te rechtvaardigen is: dan is er echt iets concreets gebeurd. Op deze manier kan men op grond van art/ 126m ook derden afluisteren, zoals de verhuurder van het pand en een bedrijf.
Met welk(e) doel(en) mogen - in het kader van strafvordering - plaatsen worden betreden en welke handelingen zijn dan toegestaan?
Doelen om plaatsen te betreden & doorzoeken:
- Aanhouding
- Inbeslagname (bewijs verzamelen)
(alleen klassieke domeinen) Betreden en doorzoeken: betreden plaats: - Ter aanhouding, art. 55 Sv - Ter inbeslagneming, art. 96 Sv
Doorzoeken plaats:
- Ter aanhouding, art. 55a Sv
- Ter inbeslagneming, art. 96b, 96c, 97 en 110. Sv
WAT MAG JE DOEN MET BETREDEN VAN PLAATSEN?
- Toegang verschaffen, zo nodig met geweld > eis van subsidiariteit en proportionaliteit. ALs aanbellen geen gevaar oplevert, dan moet je dat doen.
- Doorgang verschaffen: gangen in.
- Zoekend rondkijken: handen op de rug, ogen open. Je mag voorwerpen meenemen. Je mag niks openmaken. Wel onder de tafel kijken. Meenemen wat je ziet liggen.
Altijd in het kader van een andere bevoegdheid zoals inbeslagneming of aanhouding.
WAT MAG JE DOEN MET DOORZOEKEN?
- Toegang verschaffen
- Doorgang verschaffen
- Stelselmatig en gericht onderzoek: tassen open, bank opensnijden, kasten opentrekken, plafond eruit halen, muur openbreken, vloer eruit, etc.
Altijd in het kader van een ander bevoegdheid zoals inbeslagneming of aanhouding.
WELKE PLAATS?
Als de wet zegt ‘elke plaats’, dan mag het dus ook in een woning.
Als de wet zegt ‘elke plaats behalve woning zonder toestemming’ dan alleen woning mét toestemming.
Aanvullende eisen bij een woning:
- Schriftelijke machtiging, tenzij:
- Toestemming (art. 1 lid 4 en 2 lid 1 Awbi)
- Spoed (art. 1 en 2 en 2 lid 3 Awbi)
- Bevoegdheid (art. 2 lid 1 Awbi)
- Melden doel binnentreden (art. 1 lid 1 Awbi)
- Tonen legitimatie (art. 1 lid 1 Awbi)
De Awbi heeft geen bevoegdheden, slechts vormvoorschriften/bepaalde vereisten. De bevoegdheid zelf staat in WvSv. Betreden/doorzoeken we een woning, dan zij er voorschriften zoals hierboven. Wie kan machtiging afgeven? Art. 3 Awbi. Uitzonderingen: toestemming om woning te betreden, dan is er geen machtiging nodig. Ook spoed: onmiddellijk gevaar voor personen of goederen zoals gevaarlijke verdachte of vuurwapen. Ook niet als bevoegdheid bestaat voor betreden of doorzoeken: art. 2 Awbi: die hebben de OvJ en RC.. Wie heeft er dan een Awbi machtiging nodig? Alleen opsporingsambtenaren. En hulpofficier van justitie. Want dat is gewoon een agent; een opsporingsambtenaar.
Uitezondering: art. 55a Sv. Welke bevoegdheid? doorzoeken ter aanhouding. Wat kan worden onderzocht? Elke plaats. Wat heeft ambtenaar nodig hiervoor? ontdekking op heterdaad, of verdenking misdrijf 67 Sv. MAAR machtiging van de OvJ nodig! dus niet een machtiging o.g.v. Awbi. In lid 2 staat: als je machtiging OvJ hebt, dan is die machtiging o.g.v. Awbi niet nodig. Want de OvJ neemt de belangen van de bewoner mee. Belangen bewoner en belangen strafvordering worden afgewogen door de OvJ.
Uitzondering geen machtiging Awbi: art. 97.
Wat is beiden nodig volgens lid 2: ….
Geen machtiging nodig, want lid 4: machtiging van RC heb je niet nodig een aparte Awbi machtiging nodig. Want dan zijn de belangen al afgewogen.
OvJ en RC hebben sws geen machtiging nodig.
RC heeft geen machtiging gegevens volgens Sv, maar OvJ heeft wel een machtiging volgens Awbi. Mag hij dan de woning doorzoeken? Voldoet die aan art. 97? Nee, want er is een machtiging van de RC nodig.
Wat betreft inbeslagneming, art. 94; Welke categorieën voor vatbaarheid: - Waarheidsvinding - Onttrekken verkeer - Aantonen van wederrechtelijk verkregen voordeel - Verbeurdverklaring
Zestal opsporingsambtenaren krijgen van de OvJ opdracht om de woning van Karel te betreden en over te gaan tot inbeslagneming van daarvoor vatbare voorwerpen. Ander team wordt ingezet om het clubhuis grondig te zoeken naar genoemde voorwerpen. In het clubhuis worden drie boksbeugels, twee houten knuppels, driehonderd gram wit poeder (vermoedelijk sos) verdeeld over drie gripzakjes en een geldbedrag (75K) aangetroffen. Al deze voorwerpen bevinden zich in een niet afgesloten, maar wel dichte kast achter de bar in het clubhuis. Daar ligt ook een ‘‘huishoudboekje’’ met alle bestellingen van drugs. Alles wordt in beslag genomen.
Geef gemotiveerd oordeel over de rechtmatigheid van de inbeslagneming van de voorwerpen in het clubhuis. Besteed in uw antwoord ook aandacht aan de vatbaarheidseis.
Gevonden in dichte niet afgesloten kast:
- Boksbeugels
- Knuppels
- Wit poeder
- Geldbedrag
Op de bar:
- Huishoudboekje
Huishoudboekje: gevonden door zoekend rondkijken. Hoe noemen we dat? ‘betreden’. Dat boekje wordt ‘inbeslaggenomen’. Dus het is betreden ter inbeslagneming. Het gaat om inbeslagneming, dus staat in art. 94 e.v. en we betreden ter inbeslagneming: art. 96 Sv.
Voorwaarden:
- Ontdekking heterdaad/verdenking misdrijf 67 lid 1 Sv;
> voldaan: voorlopige hechtenis is toegelaten, art. 67 lid 1 Sv
- Opsporingsambtenaar
> voldaan: team van opsporingsambtenaren
- Daarvoor vatbare voorwerpen in beslag nemen
> voldaan: het huishoudboekej is voor waarheidsvinding, art. 94 lid 1
- ‘Elke plaats’ betreden
> voldaan: clubhuis valt onder elke plaats.
CONCLUSIE: rechtmatig.
Andere spullen: gevonden door doorzoeking. Die voorwerpen hebben we in beslag genomen. Doorzoeken ter inbeslagneming. Vindt plaats in clubhuis (niet woning). Doorzoeking ter inbeslagneming niet in een woning. Hier hoort art. 96c Sv. (niet 97 want het is geen woning of kantoor verschoningsgerechtigde).
Art. 96c Sv voorwaarden:
- Ontdekking heterdaad/verdenking misdrijf 67 lid 1 Sv.
> voldaan.
- OvJ
> Niet voldaan: de OvJ is niet aanwezig.
CONCLSUIE: niet rechtmatig. De OvJ is er niet. En ook de hulpofficier is er niet. Dat mag wanneer (lid 2) OvJ niet kan worden afgewacht, en de machtiging van de OvJ is dan nog nodig. Het gaat hier alleen om opsporingsambtenaren.
Dus: niet rechtmatig verkregen.
Zijn ze überhaupt vatbaar voor inbeslagneming? Ja, o.g.v. art. 94: waarheidsvinding en onttrekking aan het verkeer. Waarheidsvinding is afhankelijk van feiten en omstandigheden; voor afpersing is een knuppel bijv. relevant.
Clubhuis
Een zestal opsporingsambtenaren krijgt dezelfde dag van de officier van justitie opdracht om de woning van Karel te betreden ten einde over te gaat tot inbeslagneming van daarvoor vatbare voorwerpen. Een ander team van opsporingsambtenaren wordt ingezet om in het clubhuis grondig te zoeken naar de genoemde voorwerpen. In het clubhuis worden drie boksbeugels, twee houten knuppels, driehonderd gram wit poeder (vermoedelijk cocaïne) verdeeld over drie gripzakjes en een geldbedrag (€ 75.520,-) aangetroffen. Al deze voorwerpen bevinden zich in een niet afgesloten, maar wel dichte kast achter de bar in het clubhuis. Op de bar ligt ook nog een ‘huishoudboekje’ aangetroffen met bestellingen van drugs. Alles wordt in beslag genomen.
Het onderzoek in het huis van Karel wordt geleid door hulpofficier van justitie Megan Numan, die ook de Awbi-machtiging heeft afgegeven. Met grof geweld wordt de voordeur ingetrapt en stormt Megan met vijf agenten het huis binnen. In het huis worden diverse voorwerpen gevonden en in beslag genomen. Het gaat om twee vuurwapens (gevonden in een dressoir met kastdeurtjes voorzien van transparant glas), zeventig gram wit poeder, vermoedelijk cocaïne (gevonden in de lade van hetzelfde dressoir) en een vijftal gouden kettingen (gevonden liggend op het nachtkastje). Daarnaast wordt de computer van Karel in beslag genomen. In die computer wordt een onderzoek verricht. De bestanden die worden gevonden blijken van grote waarde, omdat een overzicht gevonden wordt van bedragen betaald door eigenaars van cafés in de binnenstad van Eindhoven in de periode van 1 januari 2014 tot en met 7 maart 2017. De eigenaar van café Uit, Bart van Budel, is bereid om aangifte van afpersing te doen.
Geef gemotiveerd oordeel over de rechtmatigheid van de inbeslagneming van de voorwerpen in de woning. Besteed in uw antwoord ook aandacht aan de vatbaarheidseis.
Gevonden: Gevonden:
In lade van dressoir:
- Wit poeder.
In de ruimte:
- kettingen
- computer
Transparant kastje:
- Vuurwapen
Vuurwapen: gevonden door het kijken. Dus doorzoekend rondkijken. het is gevonden o.g.v. het betreden. dus, betreden ter inbeslagneming in een woning.
Gouden ketting: geldt hetzelfde.
Computer: geldt hetzelfde, allemaal betreden ter in beslag nemen.
Betreden ter inbeslagneming in woning, art. 96 Sv (96 = betreden, 97 = doorzoeken).
Voorwaarden:
- Misdrijf 67? Voldaan.
- Opsporingsambtenaar? Voldaan. Hulp OvJ en opsporingsambtenaren.
- Elke plaats: ja, het is een woning. Art. 96 staat het betreden van een woning toe.
- Maar: woning! Vereisten:
> toestemming? Hebben we niet…
Dus schriftelijke Awbi machtiging nodig! Hebben we die? Ja. De HOvJ heeft die afgegeven.
CONCLUSIE: rechtmatig gevonden
Vatbaar? 94: vuurwapens, ja waarheidsvinding.
Kettingen: ja, wederrechtelijk voordeel.
Computer: ja, waarheidsvinding.
Wit poeder?
Er is een lade opengetrokken. Is gevonden door middel van doorzoeken, stelselmatig gericht onderzoek. Doorzoeking ter inbeslagneming woning. Art. 97 Sv (96c is juist NIET woning).
Voorwaarden:
- OvJ alleen bij noodzaak en RC kan niet worden afgewacht
- HulpOvJ: voldaan
- Machtiging RC? Nee. Die is er niet.
Conclusie: machtiging ontbreekt dus cocaïne niet rechtmatig in beslag genomen. Vatbaar? Ja, 94 waarheidsvinding en onttrekking verkeer.
Op grond van welke bepaling(en) kan onderzoek aan de computer en naar de gegevens die daarop opgeslagen zijn, gedaan worden?
De computer mag in beslag genomen worden zagen we inde vorige vraag. Maar mag die onderzocht worden? nee. We willen de gegevens van de pc onderzoeken. HR Onderzoek aan smartphone. HR zegt dat wanneer gegevensdrager in beslag wordt genomen, dat art/. 97 en zo een grondslag bieden om in die pc te kijken. maar op het moment dat er een inbreuk wordt gemaakt op privacy die wel groot is (grote inbreuk), dan moet er een OvJ of RC aan te pas komen.
Geringe inbreuk: dan kan het o.g.v. art. 97 onderzocht worden.
Art. 125i biedt mogelijk om betreden ter inbeslagneming van gegevens. Dus USB stick in de pc en na het betreden weer weggaan. Art. 125j: als het op netwerk is aangesloten, dus verbinding met andere pc op andere locatie, dan kan het o.g.v. art. 125j.
De HR geeft in het arrest Afvoerpijp algemene regels voor gevolgen van vormverzuimen. Welke regels zijn dit en hoe verhouden deze regels zich tot het arrest Doel-middelproblematiek bij art. 359a Sv?
Art. 359a Sv biedt de rechter mogelijkheid om vormverzuimen te sanctioneren:
- Strafvermindering
- Bewijsuitsluiting
- Niet-ontvankelijkheid OM
Schultznorm: het moet de verdachte zijn die in zijn belang wordt geschaad. Rechter moet motiveren aan de hand van lid 2: doel-middelproblematiek. Waarom hij welke sanctie oplegt. Maar ja, maakt de rechter de fouten dan goed van het OM?
Stel dat bij een onrechtmatig onderzoek aan de computer van Karel een grote hoeveelheid bewijsstukken voor het deelnemen aan een criminele organisatie wordt gevonden. Het is alleen niet slechts Karel die deelneemt aan de organisatie, aldus de stukken, maar ook een zekere Nico Maassen. Kan de onrechtmatig verkregen informatie gebruikt worden tegen Karel en/of Nico?
Nee, indien de info onrechtmatig is verkregen mag het niet worden gebruikt in het onderzoek en moet men doen alsof het niet bestaat. Deze vraag heeft betrekking op het Afvoerpijp-arrest en de Schulznorm. Zie vorige vraag.
Doorzoeking ter aanhouding:
Een lade openmaken omdat degene die je aan wil houden zich daar wel eens in kan verstoppen.
Mag dat?
Nee.
Doorzoeken ter aanhouding:
Wat nou als je een gripzakje coke ziet liggen op tafel. Als je ter aanhouding betreedt?
Voortgezette toepassing: dan mag dat. Als je ter aanhouding iets ‘toevallig’ een voorwerp tegenkomt, dan mag je dat in beslag nemen.
Doorzoeking ter aanhouding:
Mag je betreden of doorzoeken ter aanhouding, met slechts het doel het inbeslag nemen van voorwerpen?
Nee, detournement de pouvoir.
Betreden ter inbeslagneming:
Art. 96 Sv, dus alleen rondkijken. Je ziet een kast, en het lijkt op een deur. Wat dan? Dan zou je maatregel kunnen nemen om te wachten. Waarom?
Als je betreedt ter inbeslagneming en je vindt drugs; dan heb je dus onrechtmatig verkregen bewijs. Dan kun je de ruimte bevriezen. Niemand erin niemand eruit, en wachten tot de OvJ of RC komt en die kast WEL openmaakt.
