SLE, systemische sclerose, en meer Flashcards
Welke typen vermoeidheid onderscheid je en wat is het verschil?
fysieke vermoeidheid en geestelijke/emotionele vermoeidheid
fysieke vermoeidheid is na inspanning, je wordt uitgerust wakker en in de loop van de dag steeds vermoeider, rusten helpt.
geestelijke vermoeidheid wordt door stress veroorzaakt, je staat moe op, en gaat moe naar bed, rusten helpt niet
Welk onderscheid wil je maken bij gewrichtsklachten?
inflammatoir of niet-inflammatoir
Hoe herken je inflammatoire gewrichtsklachten?
- roodheid
- zwelling
- warmte
- pijn
- functiebeperking
- ochtendstijfheid (30-45 minuten)
- nachtelijke pijn
Hoe herken je niet-inflammatoire gewrichtsklachten (als artrose)?
- startstijfheid
- meestal niks zichtbaar (soms standsafwijking)
Wat is het fenomeen van Raynaud?
episodische vasospasmen van perifere bloedvaten als gevolg van dysregulatie van vasoconstrictie en vasodilatatie van digitale arteriën en cutane arteriolen
Wat zijn uitlokkende factor van het fenomeen van Raynaud?
- koude
- stress
Wat is de pathogenese van het fenomeen van Raynaud?
verhoogde gevoeligheid adrenerge alpha-2 receptoren in vaten
Wat zijn kenmerken van het primaire fenomeen van Raynaud?
- symmetrische aanvallen
- afwezigheid van weefselnecrose
- afwezigheid van secundaire oorzaak
- negatieve ANA
- normale BSE
- aanwezigheid van normale nagelbedcapillairen
- gemiddelde leeftijd bij presentatie 14 jaar
- onschuldig
Wat zijn kenmerken van het secundair fenomeen van Raynaud?
- leeftijd bij aanvang klachten boven 30-40 jaar
- hevige (a)symmetrische, pijnlijke aanvallen en/of geassocieerd met ischemische laesies
- klinische bevindingen suggestief voor een bindweefselaandoening/AIZ
- aanwezigheid specifieke autoantistoffen
- aanwijzingen voor microvasculaire veranderingen als aangetoond met behulp van nagelbed capillairoscopie
Waarmee is een gespikkeld ‘fine’ ANA patroon geassocieerd?
anti-SS-A/-B,
- lagere leeftijd
- parotidomegalie
- neonataal lupus syndroom
Waarmee is een centromeerpatroon geassocieerd bij Sjögren?
anti-CenpC en anti-CenpH
- hogere leeftijd
- Raynaud fenomeen
Op welk lymfoom hebben mensen met Sjögren een hoger risico?
MALT lymfoom slokdarm/maag
Welke organen zijn vaak betrokken bij Sjögren en belangrijk voor de prognose
- nieren
- longen
Hoe kan het fenomeen van Raynaud t.g.v. een AIZ behandeld worden?
- calciumantagonisten (directe vaatverwijders; nifedipine)
- iloprust infusen (–> vaatverwijding)
Wat zijn 3 kenmerken van systemische sclerose?
- autoantistoffen
- fibrose
- vasculopathie