Sjúkdómar í munnvatnskirtlum Flashcards
1
Q
Sialadenitis
A
Bólga í munnvatnskirtlum
Orsakir: Autoimmune Viral Bacterial Mucocele í accessory munnvatnskirtlum --blöðrur í útgangsgöngum Hettusótt
2
Q
Sjögrens sjúkdómur
A
Autoimmune sialadenitis Gigtarsjúkdómur (system) Munnvatnskirtlar og tárakirtlar Lymphocytaíferð í kirtilvef með lymphoepithelial lesionum Atrophia á kirtilvef Munnþurrkur og þurr augu
3
Q
Mikulicz syndrome
A
Autoimmune sialadenitis Bilateral stækkun á munnvatns-/tárakirtlum Getur komið í tengslum við: --Sjögrens --Lymphoma --Sarcoidosis --Leukemia Getur verið idiopathic
4
Q
Bacterial sialadenitis
A
Oftast eftir stíflu í útfærslugöngum Steinamyndun Einkum í submandibular kirtli Staph. aureus Strep. viridans
5
Q
Steinamyndun
Sialolithiasis
A
Orsök ekki þekkt
Kalkefni sest utan á aðskotaefni
Stífla getur valdið sekunder sýkingu
Uppsöfnun á secreti veldur þrýstingi og bólgu
Ascerandi bólga
Getur orðið abscessmyndun ef bólga er mikil
6
Q
Æxli í munnvatnskirtlum
almennt
A
15-30% æxla í parotis eru illkynja
40% æxla í submandibularis eru illkynja
50% æxla í öðrum munnvatnskirtlum eru illkynja
Aðallega eldri einstaklingar
7
Q
Pleomorphic adenoma
A
Um 60% parotis æxla Sjaldnar í öðrum munnvatnskirtlum Góðkynja Hnúður sem er laus frá umhverfi Erfitt að greina frá eitli Óþekkt orsök Geislun er talin auka áhættu Histólógískt útlit er epithelioid og mesenchymal Satillite hnútar Meðferð er skurðaðgerð Getur komið illkynja vöxtur í þetta Getur komið þrýstingsatrophia í kirtil
8
Q
Warthins tumor
A
Góðkynja æxli Nánast eingöngu í parotis kirtli 10% multifocal og 10% bilateralt Algengara í körlum Sérstakt histólógískt útlit --misstór og greinótt holrými klædd að innan með háum, mjög eosinophil columnar frumum Vel afmörkuð æxli
9
Q
Mucoepidermoid carcinoma
A
Illkynja æxli með blönduðu útliti Hluti æxlis með flöguþekjuþroskun Hluti æxlis með kirtilþroskun Algengasta gerð illkynja æxla í munnvatnskirtlum á heimsvísu --Sjaldgæft á Íslandi Horfur eru háðar æxlisgráðu --góðar fyrir low grade --verri fyrir high grade
10
Q
Adenoid cystic carcinoma
A
Sjaldgæft í parotis Algengara í öðrum kirtlum Erfitt að eiga við, illvígt Sársaukafullt Vex hægt Ekki góðar horfur, 10 ára lifun um 30% Perineural vöxtur, umhverfis taugar
