Garnasjúkdómar 5 Flashcards
Æxli í smágirni
Gerðir
Stromal tumorar
Leiomyoma (góðkynja) Neurofibroma (góðkynja) GIST (gastrointestinal stromal tumor) --getur verið bæði góðkynja og illkynja Lipoma
GIST
Geta verið hvar sem er á rófinu milli góðkynja og illkynja
–staðsetning og stærð skiptir máli
Pacemaker tumorar
Pacemaker frumur eru frumur í garnavegg sem eru taldar miðla boðum frá taugum til vöðva um peristalsis
Æxli geta komið fyrir hvar sem er í meltingarvegi, jafnvel utan hans
Adenocarcinoma í smágirni
Polypoid eða annular
Algengust í skeifugörn
Veldur obstruction sem getur leitt til ileus
–einkenni: ógleði, uppköst, þyngdartap, verkir
Periampullar æxli veldur stíflu á gallvegakerfi og gulu
Um 50% æxla í smágirni
Helstu flokkar illkynja krabbameina í smágirni
Adenocarcinoma
Carcinoid
Carcionid æxli
almennt
Neuroendocrine æxli
Er yfirleitt illkynja í smágirni
Er yfirleitt góðkynja í botnlanga og endaþarmi
Upprunnið í epithelfrumum sem hafa multipotential þroskunarmöguleika
Algengast milli 50 og 60 ára
Æxli eru misillkynja
Um 50% æxla í smágirni
Dreifa sér út í gegnum vegg og í eitla
Meinvarpast fyrst í lifur
Geta framleitt hormón (somatostatin, gastrin, insulin)
Staðsett í botnlanga, smágirni, rectum, maga og ristli
Carcinoid æxli
Meinmynd
Intramural eða submucosal fyrirferð Polypoid innbungun í lumen Vaxa í vegginn (vöðvalag helst þó gjarnan óbreytt) Vaxa út í mesenterium Oft multicentrisk Getur myndast sár í miðjunni
Carcinoid æxli
Microscopískar myndbreytingar
Breiður af æxlisvexti Eyjar æxlisfruma Bjálkar æxlisfruma Raða sér eins og púsluspil Stöku kirtilmyndanir Einsleitar og reglulegar frumur Peripheral uppröðun Salt og pipar krómatín Neurosecretorískar granulur Yfirleitt fáar mítósur
Carcinoid æxli
klínísk einkenni
Oftast einkennalítið Obstruction getur valdið ileus --verkir, ógleði, uppköst --stundum secretory áhrif vegna hormónaframleiðslu Horfur eru oftast góðar
Carcinoid syndrome
Hækkun á serotonin í blóði og 5-HIAA í blóði og þvagi Mikil meinvörp í lifur Einkenni: --roðaflekkir í húð --niðurgangur --verkjaköst í kvið --ógleði og uppköst --asthmatísk einkenni System fibrosis --þykknun og stenosis á hjartalokum
Lymphoma
Lymphoma eru extranodal í 40% tilfella (ekki í eitlum) Algengast í meltingarvegi 1-4% GI æxla T-frumu lymphoma í tengslum við celiac MALT-oma eru algengust --Helicobacter pylori tengt --B-frumu lymphoma --eru lágmalignant en geta umbreyst yfir í hámalignant
Botnlangabólga
almennt
Um 10% einstaklinga fá Algengast 10-30 ára Algengara í kk Meinmyndun: --oft obstruction á lumeni (njálgur eða faecolith) --þrýstingsaukning hindrar venous útflæði --leiðir til ischemiu --bakteríuvöxtur í slímhúð eykst --bólguviðbragð mætir á svæðið
Botnlangabólga
Macroscopískar myndbreytingar
Mismikil bólga Matt yfirborð (serosa) Fibrin exudat á yfirborði --getur valdið peritonitis Mögulega sprunginn botnlangi Abscessmyndun
Botnlangabólga
Microscopískar myndbreytingar
Íferð granulocyta Bjúgur í veggnum Fibrinopurulent bólga Sármyndun Necrosis Peritonitis Acute suppurative/gangrenous appendicitis
Botnlangabólga
klínísk einkenni
Verkur í kvið --yfirleitt í hægri, neðri fjórðungi --getur komið fyrir annarsstaðar Ógleði og uppköst Eymsli á McBurney's svæði Hiti --mikill hiti ef botnlangi springur Leukocytosa
Botnlangabólga
meðferð
Fjarlæging botnlanga
