sis respirator Flashcards
trajtimi i astmes bronkiale
-barnat per kontroll afatgjate(controllet medications ose preventers) : mirren cdo dite per te kontrolluar astmen
zbusin inflamimin,
glukokortikosteroidet inhalatore dhe sistemike, stabilizuesit e mastociteve ose kromonet (kromolina dhe nedokromili), agonistet beta 2 adrenergjik me veprim te zgjatur ne forme inhalimi (formoteroli, salmeteroli), antileukotrienet (montelukast, zafirlukast, zileuton ), anti IgE (omalizumab ) dhe metilksantinet (teofilina )
-barnat per qetesim te ankesave qe shpejte largojne obstruksion akut ne rrjedhjen e frymes (reliever medications or rescue meds)
largojne bronkokonstriksion dhe simptomat akute si kolla, wheezing
agonistet beta adrenergjik ne forme inhalimi (salbutamol, levosalbutamoli, pirbuteroli ) dhe antikolinergjiket (ipratropium bromide )
glukokortikosteroidet
anti inflamatore
pakesojne lirimin e mediatoreve te inflamacionit, inhibojne sintezen e eikozanoideve, ulin akumulimin e eozinofileve dhe leukociteve ne indin mushkeror , ulin permeabilitetin vaskular dhe rrisin numrin e receptoreve beta 2 adrenergjik dhe rrisin reagimin e receptoreve ndaj stimulimit beta 2 adrenergjik
3 forma: inhalatore, sistemike (orale dhe parenterale)
glukokortikoidet ne forme inhalatore
me potentet dhe aktivitet sistemik te paket . brenda 12 ore , permiresimi i FEV/FVC ndodh pas 3-6 jave
BEKLOMETAZONI, BUDESONIDI, FLUTIKAZONI, FLUNISOLIDI, TRIAMCINOLON ACETATI
glukokortikosteroidet sistemike
parandalojne progresin e ekzacerbimit, recidivizmin,
peros dhe iv
PREDNIZONI, PREDNIZOLONI , METILPREDNIZOLONI
efektet anesore te glukokortikosteroideve
suprimimi i boshtit hipotalamo hipofizo adrenal dhe kriza adrenale
osteoporoza dhe frakturat
hipertension arterial
katarakti dhe glaukoma
dobesi muskulare
sindroma cushing
te inhalatoret : kandidaza orale dhe faringeale , disfonia (nga miopatia e kordave vokale te induktuara nga glukokortikosteroidet ) si dhe kolla refleksive
agonistet beta adrenergjke
stimulimi i beta 2 adrenoreceptoreve shkakton relaksim te muskulatures bronkiale
ne forme inhalatore, peros dhe parenteral
-barna me veprim te shkurter: brena 1-5 min fillon , bronkodilatimi zgjat 2-6 ore
SALBUTAMOLI(ALBUTEROL), TERBUTALINA, METAPROTERENOLI, PIRBUTEROLI
-barna me veprim te gjate : analogje te salbutamolit , jepen cdo dite
efektet anesore : takiaritmi, crregullime metabolike (hipokalemi, hipomagnezemi, hiperglikemi ), krampe muskulare
antagonistet kolinergjik
efekt bronkodilatues me te ngadalshem dhe me pak te theksuar
kur agonistet adrenergjik jane te kunderindikuar (te i semuri me iskemi kardiake ose aritmi )
IPRATROPIUM BROMIDI
efektet anesore: tharja e gojes, ankesa git
efektin max pas 30 min dhe zgjat 5-6 ore
metilksantinet
TEOFILINA, AMINOFILINA
inhibojne fosfodiesterazen
-ne snq : stimulojne korteksin, rrisin reagimin dhe ulin lodhjen, ne doza te larta mund te shkaktojne tremor, nervozitet, crregullim gjumi
-kardiovaskulare: efekt jonotrip dhe kronotrop pozitiv, takikardi , rritet vellimi minutor dhe rezistenca periferike, rritja e shtypjes , relaksojne muskulaturen e lemuar vaskulare , vazodilatim ,
-ne veshke: diuretike te dobet
-git: sitmulojne sekretimin e ac gastrik dhe enzimave digjestive
peros,
ea: i permenda me lart , disritmite dhe ataqet konvulzive
barnat modifikuese te leukotrieneve
leukotrienet jane bronkokonstriktore me porente
barnat modifikuese te leukotrieneve:
-antagonistet e receptoreve leukotrien : ZAFIRLUKAST, MONTELUKAST
-inhibuesit e sintezes se leukotrieneve : ZILEUTON
ea:
shume pak,
rritet niveli i transaminazave hepatike, rralle vaskulit eozinofilik
trajtimi me antitrupa monoklonal anti IgE
OMALIZUMAB
neutralizon IgE, prevenon reaksionin alergjik,
stabilizuesit e mastociteve (kromonet)
KROMOLINA
NEDOKROMILI,
ulin aktivitetin e mastociteve , inhibojne lirimin e mediatoreve inflamatore
terapi profilaktike ne te semuret me astme
ketotifeni analog i kromolines qe antagonizon receptoret histaminik
barnat qe e suprimojne kollen (antituzike )
-periferike : oribleta ose shirup , aerosolove te ujit
-qendrore: inhibojne refleksin e kolles ne medulla oblongata
KODEINA: e mire po adiktive dhe mund te deprimoje respiracionin , ea: konstipacionin
DEKSTROMETORFANI dhe FOLKODINA: si kodeina po skane efekt adiktiv
NOSKAPINA:
barnat ekspektorante dhe mukolitike
rrisin prodhimin e sekretit bronkial dhe ulin viskozitetin e tij per me lehtesu largimin perms kolles
direkte: inhalimi i avujve te ujit
indirekte: duke stimuluar reflekset gastrike
KRIPERAT JODIDE TE KALIUMIT
MUKOLITIKET : ulin viskozitetin e mukusit
KARBOKSICISTEINA
ACETILCISTEINA
BROMHEKSINA
